ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Anna Deš. Kevät tulou, antakkua tie kevyällä!

Anna Deš

Kevät tulou, antakkua tie kevyällä!

карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный севернокарельский
Pyhänlašku on slaavilaini perintehellini pruasniekka, kumpasen juuret otetah alkuh pakanallisista ajoista. Šitä vietetäh netälie ennein Šuurta pyhyä. Tänä vuotena Pyhänlaškun netäli oli 20.–26. tuiskukuuta.
Venäjällä ennein kristillisen ušon tuluo Pyhänlašku oli pakanallini pruasniekka. Še oli vesselä juhla, kumpani merkičči talven loppuo ta kevyän alkuo. Šiitä Pyhänlaškuh liitty oikieuškosie tapoja ta perintehie. Ennein vanhah tätä pruasniekkua vietettih hyvin leviešti, koko netäli piettih iluo ta netälin jokahisella päivällä oli eri tapoja.
Enšiarkena otettih vaštah Pyhänlaškuo: luajittih olešta Talven pölätyš, šuoritettih še vanhoih naisvuatteih ta laulaen kannettih kylyä myöten. Toisarkena kyläššä alettih erilaiset pelit ta huvit: lašettih mäkie, šuoriuvuttih värikkähih vuatteih ta käveltih. Serotana alettih suarie ta šyyvvä kakkaroja. Nel’l’äntenäpiänä alko Levie Pyhänlašku, šilloin kaikki ruavot lopetettih ta juhlittih koko voimua: ajettih heposilla, piettih nyrkkitappeluja ta erilaisie kilpailuja. Piätinččänä anoppi tuli vävyn luo kostih ta tytär, vävyn naini, paisto hänellä kakkaroja. Šuovattana min’n’at kučuttih ativoih miehen šukulaisie, a još neičyt oli miehetöin, niin hiän kučču yštävie. Pyhäpäivä oli Zagovenje tahi viimeni päivä ennein Šuurta pyhyä. Še oli koko Pyhänlaškun netälin huippukohta. Šamoin šitä päivyä nimitettih Prošken’n’an pyhäkšipäiväkši ta kyšyttih prošken’n’ua toini toiselta. Šinä päivänä käytih kylyh šekä poltettih juhlaruokien jiännökšie. Pruasniekan lopušša Talven pölätyš poltettih ta kaimattih Talvie, juhlittih šen loppuo.
Nytki rahvaš muistau perintehie ta juhliu Pyhänlaškuo. Tänäki vuotena koko Venäjällä talvie kaimattih vesselöillä kilpailuilla ta leikkilöillä, šyötih lettuja ta kostitettih toini toista kakkaroilla. Perintehen mukah pruasniekan huippukohtana oli Talven pölätykšen polttamini. Tänä vuotena Moskovašša piäštih ylintašollapaissettih 12 500 kakkarua. Še on šuurin kakkarojen miärä.
Petroskoissaki 26. tuiskukuuta pruasnuitih Pyhänlaškuo. Kirovin aukivolla oli šuuri pruasniekka huomenekšešta šuaten. Oli järješšetty jarmankka, paissettih kakkaroja, aikuhiset ta lapšet käveltih ta piettih iluo, šuurella lavalla esiinnyttih erilaiset karjalaiset ryhmät, mit laulettih, tanššittih ta huvitettih rahvašta. Oli ni perintehellini kilpailupylvähäh kiiventä.
Piätapahtumana oli Talven pölätykšen polttamini. Šitä ennein ilmah piäššettih ilmapalloja ta laulaen pölätyš poltettih kaupunkin piäaukivolla.
Talvi loppuu ta kevät tulou!