ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Anna Deš. Kalevalan muan lapši Viktor Melentjev

Anna Deš

Kalevalan muan lapši Viktor Melentjev

карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный севернокарельский
Kevätkuun 23. päivänä Paginkanzu-klubi tuaš otti vaštah vierašta Petroskoin kanšallisien kulttuurien keškukšešša. Tällä kertua keškušteluh tuli Viktor Melentjev, kumpani on hyvin tuttu Karjalašša ta karjalaisien kešen. Viktor Mihailovič on toimittaja, kotišeuvun tutkija ta, kuin šano Karjalan Rahvahan Liiton piälikkö Natalja Vorobei, ”Kalevalan muan lapši”.
Perintehen mukah tapahtuman alušša jokahini ošallistuja kerto vähäsen ičeštäh.
Viktor Melentjev ruato toimittajana Kalevalan kommunisti-, Vienan viesti -lehtilöissä, šamoin hiän ruato ni Periodikakuštantamon Vienan Karjala -leheššä.
Viktor Mihailovič kerto omašta lapšuošta. Šiih aikah kouluissa ei opaššettu karjalan kieltä, oli vain šuomen kieli. Karjalan kielellä pakajamašta kiellettih ta pakotettih pakajamah vain venyähekši. Melentjevin šanojen mukah, venäläiset opaštajat pantih ovet kiini, ka hyö poikien kera puattih tuntiloilta ikkunan kautti.
Huligaanija olima, muhahtau Viktor Mihailovič.
Šiitä pakina koški Kalevalan kanšanteatteriemitein oli ennein ta mitein nyt on. Viktor Mihailovičilla oli kokemušta teatterialalla jo yliopistošša opaštuas’s’a.
Kalevalan muan lapši Viktor Melentjev on šyntyn, elän ta ruatan Kalevalašša. Nyt hiän jo 17 vuotta on eläkkehellä ta muutti Čalnah. Ennein Melentjevilla oli oma korttieri Kalevalašša, a nyt, vaikka šitä jo ei ni ole, ka hiän rikeneh käypi Kalevalah.
Pakasima ni nykyseštä vaikiešta tilantehešta Kalevalašša. Pos’olkašša ei rakenneta uušie rakennukšie, ei ole työ-paikkoja, kaikki pahenou, on šuuri juopottelu-proplema, kun Venäjän monissa muissaki kylissä. Joka vuosi Kalevalan piiristä lähtöy muuvvalla äijän ihmistä.
Paginkanzu-klubin pakinat šiirryttih karjalan kielen tilanteheh. Viktor Mihailovič huomautti, jotta nyt Kalevalašša on vain kolme–nellä perehtä, missä pienien lapšien kera paissah karjalakši ta še on liijan vähän, jotta kieli šäilyis omašša kantamuašša.
Jokahisella ihmisella pitäy olla oikeuš toiseh kieleh, oisko še enklanti, šakša, karjala, šuomi, venäjä tahi muu, korošti Viktor Melentjev.
Täštä myö hil’l’akkaiseh šiirtymä politiikkah, mi on hyvin ajankohtani kyšymyš melkein kaikissa pakinoissa. Viktor Mihailovič aina pitäy šilmällä politiikan tilannehta, erikoisešti niitä momenttija, mit košetah Karjalua, karjalan kieltä ta kulttuurie.
Erikoisekši aihiekši tuli kyykkä-peli, vet kuin Karjalašša, niin ni Šuomešša nyt on hyvin äijän pelin harraštajie. Viktor Melentjev oli kyykkä-pelin alkuhpanijie Kalevalašša. Hiän äijän tietäy täštä pelistä ta hänellä oli mitä kertuo keräytynyillä.
Melentjev kerto, kun lapšena pelasi kyykkyä tuattoh kera.
1990-luvulla mie olin Helsinkissä konferenššissa, šielä myö piättimä elvyttyä kyykkä-pelin šuomelaisien kera yhteistyöššä. Ta šilloin alko aktiivini toiminta: piti löytyä ta kerätä kaikki pelin šiännöt, löytyä peluajat, joukot, oppie pelata vanhua pelie uuvveštah. Enšin kurššit järješšettih Helsinkissä, šiitä Jyškyjärvellä, Vuokkiniemeššä, Kuivajärvellä, Kuhmošša.
KRL:n kyykkärit, kumpaset tultih tapuamiseh Viktor Mihailovičin kera, šuatih tietyä uuvvet-vanhat pelišanat ta tiijuššettih, mitä mi tarkottau. Še oli oikein hyövyllistä. Ennein-vanhah, konša kyykkä-peli oli šemmosena kotipelinä, kaikin tiijettih, mitein pitäy pelata ta kaikki oli helpompi: löyvettih paikka, luajittih kenttä ta pelattih, näin Viktorin tuatto kerto pojallah. Keräytynyöt piätettih, jotta pitäy kuččuo Viktor Melentjev peluamah kyykkyä.
Keškuštelun lopušša pakasima ni paikannimistöštä. Käsittelimä erilaisie karjalaisie paikannimijä ta vertailima niitä venäläisih paikannimilöh. Kotišeuvun tutkijana Viktor Melentjev esitti pari esimerkkie. Šamoin mieš tutki oman šukunimen alkuperyä ta šai tietyä erilaisista Melentjev-šukunimisistä perehistä. Tämä on hänen mieliruato.
Viktor Melentjev on mukava ihmini ta hänellä on hyvä humorintaju. Keškuštelu čäijystolašša oli helppo ta intomielini. Passipot Viktor Mihailovičilla ta Paginkanzu-klubilla.