Тексты
Вернуться к списку
| редактировать | удалить | Создать новый
| История изменений
| Статистика
| ? Помощь
Aleksandr Volkov.
Jevgenii Jevtušenkon mustokse
Источник:
Oma Mua. № 15, 2017, с. 11
Aleksandr Volkov
Jevgenii Jevtušenkon mustokse
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Siirdyi toizele ilmale suuri ven’alaine runoilii Jevgenii Jevtušenko, kudai seizou yhtes riävys moizien mennyön vuozisuan merkittävien runoilijoinke, kui Vladimir Majakovskii, Sergei Jesenin, Anna Ahmatova, Aleksandr Tvardovskii, da 1960-luvun kuulužien kirjuttajien kel, kui Robert Roždestvenskii, Bella Ahmadulina da Vladimir Visotskii.
Jevgenii Jevtušenkon elaigu da luomisruado on kingiesti sivottu Karjalah. Häi puaksuh kävyi literatuuruinstituutan tägäläzillyö dovarišoilluo, Kižin suarele, Anukseh. Karjalas Jevgenii Jevtušenko löydigi oman Maša-mučoin, täs häi alalleh lugi omii runoloi.
Omii mielii Ven’ah nähte runoilii sanoi muga: Runoilii Ven’al on enämbi, migu runoilii. Täs sanondas rodih hänen taibalehen tiähti. Monis kyzymyksis Jevgenii rohkieh saneli omii mielii, sanommo, häi oli vastah Afganistuanan voinua, kuduan aigua kuoli tuhanzii ven’alazii saldattoi. Häi täytty vägie puolisti Aleksandr Solženitsinua. Jevtušenkon nerokkahat runoelmat da parahat runot säilytäh ilmazekse igiä.
Eräs minun elaijan ozakkahis kodvazis oli vastavus Jevgenii Jevtušenkon kel kezäkuus vuvvennu 2009. Myö vastavuimmo yliopiston pruazniekkuzualas, kuduas häi läs kahtu čuassuu lugi omii runoloi. Tiettäväine, häi väzyi da nikenen kel ei tahtonuh paista. Kniigu käis minä yksikai piäzin hänen luokse. Jevgenii sanoi “nouze lavale”. Sit minä lahjoitin hänele ven’alazien runoilijoin tevoksien kiännöskogomuksen nimel “Vellen syväin”. Täs kniigas oli minun karjalakse kiännettylöi Jevtušenkon runokolliegoin tevoksii – Marat Tarasovan da Vladimir Morozovan. Tiettäväine, Vellen syväin -kogomukses ongi Jevtušenkon runoloi, Minul Karjalu lahjai Mašan -runogi. Hänespäi minä sain vuottu aijemba Karjalas ilmoih piästetyn suuren kniigan, Jevtušenko kirjutti minule mustokse: “Volkovan Sašale – runovellele”. Algusanat kniigoih niškoi allekirjutti Karjalan tazavallan silloine piämies Sergei Katanandov. Algusanoin jälles tevoksen luadii kerdou vastavukses Mašanke da heijän yhtehizes elaijas. Kniigan enzimäine runo on “Jälgimäine yritys”, kuduan iel on moine epigrafu: Mašale, kudai sit aijas, konzu oli kirjutettu tämä runo, lahjoitti minule kaksi poigua – Žen’an da Mit’an”. Kogomuksen nimi on “Minul Karjalu lahjai Mašan”, a enzimäzen luvun nimi on “Runoloi Karjalah nänte”. Kaikkiedah kniigas on 11 runuo. Tahtozin mainita erähän niilöis runolois:
KARJALAN LAHJU
Minul Karjalu lahjai Mašan,
On häi nägöine purjehen mačtan,
Buite lendäjän kiehujan vien piäl,
Minä terväizeh rodiimmos – nuoripiä.
Händy tiedänyh en minä harmai
Uskoin – avuttua häi minul sai.
Ongo akku häi minul? – On armas,
Enzi tytär, kui lahjattu – häi.
Minun luajitut Jevtušenkon runoloin kiännökset ollah painettu Vellen syväin -kniigah. Net ollah: “Kui puaksuh minuu valeh peittäy”, “En juo, omua akkastu sebiän” da “Karjalan lahju”, toizii painettih Oma Mua -lehtes. On jygei lugie vaigu runuo nimel “Volod’a Morozov”.
Jevtušenkon toine allekirjutus on pandu kniigah “Ikkun valgieloih koivuloih päi”. Jevgenii kirjutti muga: Volkovan Sašale, vellele-runoilijale. Eräs nerokkahan runoilijan allekirjutus on kniigas “Minä tulin XX vuozisadah”. Jälgikerdua minä näin Jevgenii Jevtušenkon säveldäjien kois, konzu lahjoitin hänele oman kniigan “Kui meijän sana kajahtah”. Jevgenii ozuttihes voimattomakse. Minule häi sanoi vaigu: “En ole ihan terveh”.
Kaikkiedah minul on seiččie Jevgenii Jevtušenkon kniigua, kaksi ostettuugi kniigua. Enzisivul on kirjutettu “Aleksandr Lukičale” da pandu runoilijan allekirjutus.
Tahton sanuo vie minun tyttäres Natalja Lukkarevas, kuduan runoloi painettih Oma Mua -lehtes. Yhtes tyttärenke myö mondu kerdua vastavuimmo Jevtušenkonke, kudai lahjoitti Natašale oman kniigan da kirjutti sih muga: “Natašale ozakse”. Tämän kniigan enzimäzes luvus on kerätty inehmizien runoilijoin runuo: Julija Druninan da Anna Buninan. Ongi sie miesrunoilijoin tevostu: Antioh Kantemiran da Iosif Brodskoin.
Oman elaijan jälgipäivissäh minä rubien mustelemah Jevgenii Jevtušenkuo da opin kiändiä karjalakse kai hänen runot Karjalah nähte. Jälgimäi Jevgenii Jevtušenkon runo, kuduan minä kiännin da se on painettu Vellen syväin -kogomukses.
*****
Kui puaksuh minuu valeh peittäy,
No konzu selviä käzih suan,
Sit Jumal mielen poveh heittäy,
I se on minun Ižänmua.
Ei sluavattah sua eliä aigua,
Hot’ toiči ylen äijän ruat –
Et hyppiä piälči yhty aidua,
I se on minun Ižänmua.
Täl ilmal kaikkii agju koppuau,
Kai ojat mieles mereh kuan,
No yksi muailmal ei loppei,
I se on minun Ižänmua.
Tiä minä olen lennos juoksus,
Voin iččie nähtä loitton, tua.
Vai yhtel kučul surmah yöksyn,
I se on minun Ižänmua.
Ei rodei minuu, Päivy nouzou,
Roih rahvas, järvet, tiähtet nuat,
Roih mustaizet da kalmal rouzat,
I se on minun Ižänmua.