ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Natto Varpuni. Šanelun enšimmäisie tulokšie

Natto Varpuni

Šanelun enšimmäisie tulokšie

карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный севернокарельский
Karjalan ta vepšän kirjakielen päivänä Petroskoissa, Karjalan piirilöissä ta Šuomeššaki kirjutettih yhtehistä karjalankielistä šaneluo. Aktijoh otti ošua yli 300 ihmistäkarjalaisie, vepšäläisie ta kaikkie, ket opaššutah karjalua ta vepšyä ta ketä kiinnoštau karjalan ta vepšän kieli. Petroskoissa šaneluo kirjutettih yliopiston tiloissa. Tapahtumah keräyty šuomelais-ugrilaisen koulun opaštujie, koululaisie Petroskoin koulušta №2, ylioppilahie, karjalan kielen iltakurššijen opaštujie ta karjalaisie piirilöistä. Tänä vuotena kaikki kirjutettih šamua tekstie, vain omalla murtehella. Šuomelais-ugrilaisen koulun opaštaja, karjalan kielen oppikirjojen luatija jyškyjärviläini Jelena Pankratjeva luki šaneluo vienakši. Karjalan ratijon toimittaja ta Oma pajo -kuoron laulaja Nadežda Bukina luki šaneluo livviksi. Kielen, kirjallisuon ta istorijan instituutin tutkija ta Karjalan Rahvahan Liiton aktivisti Aleksandra Rodionova luki šaneluo lyydiksi. Šaneluo kirjutettih ta vielä i kirjutetah piirilöissä. Karjalan ta vepšän kirjakielen päiväkši šanelu oli jo kirjutettu Segežašša, Luušalmella, Alavoisešša, Jessoilašša, Čalnašša.
Šaneluo kirjutettih šeiččemen henkie paikallisen kirjašton tiloissa, kertou KRL:n Luušalmen aktivisti Jegor Karjalaini, – hyö ei tahottu tarkistua šaneluja paikan piällä, vain otettih ne kotihih. Šanelun aikana vaikeukšie šynty näijen šanojen kera: eruomma, jäi, šakaroilta, šyöy, gor’a, šanuakana.
Myö kirjuttima šanelun karjalan kielen kurššiloilla Kalliolan kanšalaisopistošša, Helsinkissä, kerto šanelun vetäjä Darja Markelova, – šanelu mäni ylen hyvin. Šiihi otti ošua viisi henkie. Šaneluja tarkistima paikan piällä. Tulokšet ollah hyvät! Kakši henkie šuatih 96 pistehtä, muut – 92, 91 ta 79 pistehtä. Erehykšie oli niissä šanoissa, missä oli šuhu š/terävä s:kirjaimet.

Ovi
Elettih mušikka ta akka.
Kerran šiänty akka mušikan piällä:
En taho šiun kera elyä.
Parempi eruomma. Šiula puolet eloloista, miulatoini puoli, šanou akka.
Akka otti ičelläh talon, a mušikalla jäi ovi. Mušikka otti šakaroilta oven, nošti šen šelkäh ta i läksi pellolla. Kaivo peltoh tolpan, pani oven šakaroilla.
Eläy ukko pellolla oven kera, a akka on koissah ovetta. Huomenekšella laittau akka ruokuatulou mušikka, kaikki ruuvvat šyöy. Paistau piiruatmušikka kaikki piiruat ičelläh ottau.
Akka šiänty mušikan piällä, juoksi mušikan luokše, a šillä ovi on ummešša. Jutkutti hiän, jutkutti ovieta muka i läksi. A täššä uuši gor’a. Tultih akan luo pirttih nuoret ta vanhat, omat ta vierahat. Lattieta myöte likua jaloissa kannetah. Kävelläh, puhtahalla postelilla šotkeuvutah.
Ei voi enämpyä akka ovetta elyä. Šanou hiän mušikalla:
Prostikka toini toisella kaikki.
Piäššän mie šiut pirttih, vain tuo ovi.
Toi mušikka oven, pani šakaroilla. Šiitä ajašta akka mušikan kera eläy, ei ni šanuakana hänellä vaštah virka.