Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Maria Filatova. Min polhe pajatab minun heng?
Maria Filatova
Min polhe pajatab minun heng?
вепсский
Младописьменный вепсский
Čoma
naine , kudambal oma palabad , süväd sil’mäd , laskav , heled än’ da pajatai heng – kaik nece voib sanuda Gul’a Polivanovan polhe .Hänen täuz’ nimi om Gul’čehra .Äjad ristitud čududelesoiš : om-ik se tozi , miše Gul’čehra om vepsläine ?Ka , se om tozi , i hän čomin pagižeb vepsäks da völ kirjutab runoid ičeze kodikelel .Gul’a eläb Piterin agjan Vidl-küläs .Hän om lujas hüvä emägaine , navedib adivoid , kudambid kaiken aigan om äjan hänen pertiš .Adivoiš Gul’al olin minä-ki .Jodes čajud , lämbitades päčinno meil sündui mugoine pagin .
– Gul’a , starinoiče ičeiž kodiman polhe . Mitte külä om sinun kodima ?
– Minä olen sündunu sures lidnas – Taškentas . Ičein kodimaks kaiken lugin penikaižen külän – Ladvan .Sigä oma sündunuded minun mam i tat , babad i dedad .Minä sigä kazvoin .Sigä minä openzimoi pagižmaha ičemoi kelel , sikš , voin sanuda , miše minun kodima om Ladv .Nece om parahim külä minei .Nügüd’ nece ei ole sur’ külä , ende oli äi rahvast sigä .Eletihe kahtel järven polel , ülähän joged .Ladvas om äi tahoid , penikažid küližid – Ondriagj , Sep’ , Järvetagou i toižid .Voib sanuda , miše nece om sur’ külä , vaiše rahvast jäi lujas vähän .Kezal – enamba , keradasoiš vunukoid , tuleba sinna dačnikad .A muite – vanhembad koleba , a nored lähteba küläspäi , sigä ei ole radod .
– Muštad-ik dedan da baban pertid ?
– Sigä meil ei ole vaiše üks’ kodi . Järventaga om maman kodi , a Sepäs om tatan kodi .Minä molembid pertid muštan .Kuni olin pikuine , ka kazvoin Järventaga .Sigä oli kaks’ pertid , oli vilu – tal’vpert’ , i läm’ – kezapert’ .Konz tegimoi jo vanhembaks , dedad da babad ei tehnus , koliba .Minun däd’ , maman vanhemb vel’l’ , tegi sišpäi dačan .Sigä jäi baban päč .Pertiš jäi se enzne duh , heng siš aigaspäi , konz eliba sigä babam da dedam .Kaikuččel kerdal , konz minä sinna tulen , minä kaiken meletan , miše avaidase verai i babam tuleb .
– Muštad-ik babad da dedad ?
– Muštan kaik sijad . Oli siloi mugoine viga , miše sadikos ei olend tahod minun täht i mindai ezmäižid vozid mamoi pidi babanno da dedanno .Dedoi oli ani mugoine “gramotnii ” ristit .Hän oli kahtel voinal , oli partijas , oli kolhozan predsedatel’an-ki .A baboi ei pagižend venäks .Hän mahtoi vähäižen , no kaiken aigan kaik-se pagiži ičeze kelel .Voib olda , sikš minä zavodin pagišta kahtel kelel – venäks i vepsäks .Minun baboi navedi Jumalad , kaiken aigan käveli časovnikaižehe i mindai , penikašt neičukašt sinna vedeli .Minä necidä dikii čomin muštan .Nügüd’ necidä kulud časovn’ad ei ole , om tehtud uz’ čoma časovn’ .Minä čomin muštan necidä vanhad , pičušt časovn’ad .Kävelim sinna pühäpraznikoil .Sigä praznuitas Vladimirskijad praznikad .Nügüd’ , konz mö jo tegimoiš surikš , a minun mam da tat jo tegihe vanhoikš , necil päiväl mö keradamoiš baban pert’he , starinoičem ičemoi elon polhe , pagižem lapsiden polhe i kävelem neche časouvn’aha .Nece om meiden kanzan tradicii .Neche azjaha meid babam openzi .Dedam mindai äjan navedi .Babale ei käskend minei vicad antta .A minä olin hotk neičukaine , kaiken aigan midä-ni uradin , babam pidi vicaižen .Dedoi saneli : ”Ala laji last !”.Hän openzi mindai sarnaižile , častuškoile .Hänenke minä kävelin ongile järvele .Hän tegi minun täht pičuižen ongiragan , penižed haravoižed .Minä en radand , enamba vändin .Babam pidi živatoid : lehm oli , vaza , lambhid .Baboi openzi mindai emägusid tehmaha : koloboid , kalitkoid , skancoid , pirgoid .Minun bab i ded , mam i tat openziba mindai navedimha ičemoi kel’t , ičemoi mad .Mam da tat pagižeba kodiš vaiše ičemoi kelel .Armastuz ičein maha , ičein külähä , ičein kel’he minei tuli peniš vozišpäi heišpäi .
– Starinoiče ičeiž rados .
– Školas minä opendan lapsid vepsän kel’he fakul’tatival . Nügüd’ vähä lapsid käveleb fakul’tativale .Lujas sured , jügedad openduzprogrammad heil oma , ei täudu heile aigad opeta vepsän kel’t .Erased mamad da tatad käregandeba , miše jüged om lapsile , ei tarbiž opeta ičeze kel’t , täudub heile anglian kel’t opeta .No kaik-se om lapsid , kudambile nece om mel’he , i hö käveleba opendamha vepsän kel’t .
– A pagižeba-ik vepsäks sinun lapsed ?
– Minun lapsed el’gendaba kel’t , no ei pagiškoi . Konz minun lapsed oliba pened , siloi školas ei olend vepsän kel’t .Minä iče openzimoi kirjutamha da lugemaha vepsän kelel .Minä mahtoin vaiše pagišta .Školan pämehen oli Viktor Petrovič Jeršov , hän kerazi ristituid , ked pagižeba vepsäks , no ei mahtkoi kirjutada , i zavodi opeta .Möhemba školha radole tuli Vera Vasiljevna Lodigina .Voib sanuda , miše hö molembad kucuiba mindai necile tele .Minä otin ezmäižid lugendlehtesid vepsän kelel , kirjoid .Minä iče openzimoi siloi , a lapsid en opendand .No kodiš mö pagižim , sikš hö el’gendaba vepsän kel’t .Erašti meletan , ku voižin pörttas neche aigaha , ka minä ičein lapsid mugažo opendanuižin .No aig om männu .Hö el’gendaba kaiken , tedaba pajoižid vepsän kelel , no sel’ktas pagišta , kut baboi da dedoi pagižeba , ei mahtkoi .
– Kut sinä meletad , mitte om vepsän kelen tulii aig ?
– Aig mäneb , enamb kirjoid lähteb vepsän kelel , pajod sünduba , enamba lapsid opetas kel’he . Minä kaikuččel vodel vedän vepsän kelen kursid .Meletan , miše kel’ ei kole .Kuni mö eläm , kuni mö pagižem necil kelel , kuni staraimoiš opeta lapsid kel’he , kel’ anttas pol’vespäi pol’vhe .Ičein lapsile sanun : ”Pigemba minei vunukad togat , minä teid en opendand pagižmaha , hot’ teiden lapsid opendan .Minä dumain , miše minun vunukad pagižeškandeba vepsän kelel .
– Sinun lapsed oma jo kaznuded , miččed hö oma tabal ?
– Minun lapsed kazvoiba čomikš ristituikš . Hö norespäi abuteliba minei kodiradoiš .Kuni oliba kodiživatad , hö kaiken oliba heinäl , oliba ogorodal ,hö ei varaikoi nimiččid radoid , abutaba .Hö abutaba toižile-ki ristituile .Hö ei mängoi siriči , ku nägeba , miše kelle-se om huba .Ei tarbiž pagišta poigan polhe , no tütär kaiken nouzeb , ku vanhemb ristit om rindal , a ved’ nored paksus ei antkoi tahod vanhoile ristituile .Minei , kut mamale , nece om mel’he .Minä kirjutan runoid i minun lapsed zavodiba kirjutada runoid .Om hüvid-ki runoid .Tütär andoi ičeze runon konkursale .Poig mahtab väta gitaral , mahtab pirtta-ki , puspäi vestta kuvid , mahtab veičel da kirvhel čapta .Minei om mel’he , miše minun lapsed mahtaba rata ičeze käzil .
– Konz sinä zavodid kirjutada runoid ?
– Ezmäine minun runoine oli kirjutadud , konz minä openzimoi kudendes klassas . Minä armastin prihašt .Minai oli tusk henges .Minä olin neičukaižen , en voind sanuda , a kuna-se tarbiž oli armastusele lähtta , i siloi minä kirjutin ezmäižen runon .Runos oli nel’l’ vaiše stročkad .Muga minä zavodin kirjutada runoid .Ezmäi , völ školas , konz openzimoi , kirjutin venän kelel .Vepsän kelel zavodin kirjutada möhemba .
– Om-ik sinai toivoid , uništusid ?
– Kaikid kalhemb , kaikid tobjemb mel’ om siš , miše hätkemba eližiba minun mam da tat , miše ei läžuižigoi , miše kaikil minun ičhižil oliži kaik čoma kanzoiš , rados . Toivon , miše konz-se lähteb minun runokogomuz .Minun runod om paindud erasiš kirjoiš , no kaikuččel runoilijal om himo pästta ičeze kirjan .Ku pagišta kodiman polhe , ka minä tahtoižin , miše vepsän ma i meiden külä ei koližigoi .Sigä om jänu dikii vähän rahvast , ken mahtab pagišta ičeze kelel .Minai om varu , konz vanhembad ristitud koleba , ka jügedamb linneb kaita ičemoi kel’t .Tahtoin , miše meiden külä eliži kut voib enamba .Ku zavot’t’a pagišta radon polhe , ka minä lujas navedin ičein radod , navedin lapsid .Minä meletan , miše löuzin sen radon , mitte om minei mel’he .Tahtoin , miše lapsil , kudambid minä opendan , kaik oliži hüvä , muga , kut heile om mel’he .
– Kut sinä meletad , midä tarbiž ristitule ozan täht ?
– Ozakahale ristitule tarbiž , miše oliži čoma kanz . Linneb čoma kanz , kanzas linneb armastuz , armastuz lapsihe , ičeze tatha i mamha , ičeze maha .Nece om ezmäine azj minun täht .Panen necen azjan ezmäižele tahole .Tervhuz’ om mugažo ezmäižel tahol .Ned kaks’ ani tobjembad azjad , miččed oma tarbhaižed kaikuččele ristitule .Čoma rad , sebranikad oma mugažo tarbhaižed ozan täht .Sanutas , miše ajelend kaiked mirudme tegeb ristitun ozakahaks .No ristit voib olda ozakahan ičeze mal-ki .A ku ei ole tervhut , ei ole sebranikoid , ka ei voi sanuda , miše sinä oled ozakaz .Minä olen mam , a kaikuččele mamale kaikid tobjemb mel’ , mitte venub hengel , nece om se , miše hänen lapsed oližiba tervhed da ozakahad .
Paginad Gul’anke mö vedim öhösai , hänele om midä muštelta – hänen elos oli äi ozakahid azjoid , oli äi opalahid-ki päivid .Minä en panend kogonašt paginad neche kirjutesehe .Starinoikaha teile Gul’an runod hänen hengen kibud , avaikaha runod hänen melid da südäimen peitusid .
Min polhe pajatab minun heng?
вепсский
Младописьменный вепсский