Тексты

Maria Košeleva. Vepsän man vägi

подкорпус: публицистические тексты

Источник:

Kodima. № 12, 2019, с. 5

Maria Košeleva

Vepsän man vägi

вепсский
Младописьменный вепсский

Meiden
lugendlehteses
mö
olem
jo
kirjutanuded
Etnografižiden
fil’moiden
ciklan
polhe
, miččen
nimi
om
”Vepsän
man
vägi
”. Nece projekt
sai
Prezidentan
grantan 2018 vodel
. Vepsläižed
nored
aktivistad
oma
tehnuded
suren
i
tarbhaižen radon
vepsän
rahvahan
täht
. I
nügüd’
mö
voim
nähta
čoman
satusen
.

Projektan
ohjandajin
oliba
”Kodima
”-lehtesen da
karjalan
TV:n radnikad
Galina Baburova da
Maria
Filatova. Joukus
heidenke
radoiba
kameramehed Vladimir
Slavov da
Konstantin Nikolajenko.
Ciklan
tegijad
lujas
navediba
da
arvostaba
vepsän
rahvast
da
sen
kul’turad
. Hö
ei
muite
tartuiba
radho
, heile
oli
melentartušt
tehta
midä-se
ičeze
rahvahan
polhe
. Fil’moiden
ohjandai
Maria
Filatova starinoiči
, miše
Vladimir
Slavovale tuli
idei
tehta
fil’moid
vepsläižiden
polhe
, starinoita
kaikile
, ked
oma
vepsläižed
, kus
hö
eläba
, miččed
verod
heil
oma
, miččel
kelel
pagižeba
. Maria
ühtes
Galina Baburovanke zavodiba
tehta
scenarijad da
pakičust
Prezidentan
grantoiden fondaha
. Projekt
vahvištoittihe
da
grupp
tartui
radho
, osti
kameran
da
zavodi
tehta
erazvuiččid
matkoid
vepsän
madme
.
Neniden
matkoiden
pätegendan
oli
etnografižiden
fil’moiden
tegend
. Etnografižed
fil’mad
ozutaba
rahvahan
nügüdläšt
aigad
, todesišt
elod
. Neniden
fil’moiden
erigoičuz
om
siš, miše
ned
oma
täuttud
erazvuiččil
tedoil
. Kactes
fil’moid
ristit
voib
sada
uzid
tedoid
, el’geta
, tedištada
, kut
kehitoitihe mitte-se
azj
, midä
om
kaičenus
nügüdehesai
, a
midä
jäi
jo
endevanhaze
aigaha
... Kaikuččehe
fil’maha
ühtneba
erazvuiččed
tedajad, tedomehed
, kudambad
starinoičeba
miččes-se
rahvahan
elon
palas
.
Sjomkoiden enambišt
oli
tehtud
Karjalas
. Paiči
necidä sjomkoid tehtihe
Piterin
da
Vologdan
agjoiš
– kaikiš
vepsläižiden
elontahoiš
. Rad
fil’moidenke
lopihe
täl
vodel
. Satuseks
tuli
kuz’
fil’mad
, miččed
starinoičeba
vepsläižiš
, vepsän
fol’kloras, vepsän
keles
da
literaturas
, eloradoiš, rahvahaližes
sömižes da
uskondas
. Kaik
kuvadai
jouk
tegi
lujas
suren
da
jügedan
radon
.
~~23.~~ kül’mkud
Karjalan
rahvahaližes
kirjištos
mäni
fil’moiden
prezentacii
. Zal
oli
täuz’
ristituid
. Prezentacijale tuliba
kaik
vepsläižed
aktivistad
, fil’man
tegijad
da
ühtnikad
, školiden
da
universitetan
openikad
– ned
, kelle
om
melentartušt
vepsän
kel’
da
kul’tur
. Prezentacijal ozutihe
nel’l’
fil’mad
.
Kaikutte
fil’m
jatkub
läz
15 minutad
. Nügüdläižes
aigas
, konz
om
lujas
äi
erazvuittušt
informacijad, om
lujas
tärged
, miše
fil’mad
oližiba
lühüdad
da
niiš
oližiba
kaik
tarbhaižed tedod
. Ciklan
erigoičuz
om
siš, miše
kaikutte
fil’m
zavodiše
ühtejiččikš
. Muga
tehtihe
sen
täht
, miše
kacui
voiži
zavodida
kacta
mittušt
taht
fil’mad
da
el’geta
, min
polhe
kogonaine
cikl
om
. Joga
fil’man
augotišes
oma
lühüdad
tedod
vepsläižiš
.
Prezentacijal oliba
Petroskoin
universitetan
Baltianmerensuomalaižiden keliden
kafedran
üläpenikad-ki, kudambiden
täht
nene
fil’mad
mugažo
oma
lujas
tärktad
. Hö
jagoihe
minunke
ičeze
tundmusil
.

Tan’a Martjanova: ”Minei
tuliba
mel’he
fil’mad
vepsläižiden
kul’turas
. Ned
oma
lujas
melentartuižed
, čomin
kuvatud
da
täuded
tedoil
. Meletan
, miše
jogahine
, ken
kacub
fil’moid
, voib
ülendadas sil, miše
vepsläižed
kaičeba
da
kehitoitaba
ičeze
tradicijoid
da
kel’t
. Enamba
kaikid
minei
tuli
mel’he
fil’m
”Kel’t
ei
ole
jüged
kandišta
” vepsän
keles
da
literaturas
. Oli
lujas
melentartušt
tedištada
vepsän
kelen
tedomehiden
mel’pidod
”.

Jelizaveta Makarova: ”Minei
lujas
tuliba
mel’he
nene
fi’mad. Minä
eskai
en
tedand, miše
fil’mad
voiba
muga
painastada
ristituiden
tundmusihe
. Se
om
mugoine
lujas
čoma
voimuz
tedištada
vepsläižiden
polhe
, heiden
elos
, veroiš
, tradicijoiš
, kut
hö
eliba
ende
i
midä
tegiba
. Tedomehiden
da
ekspertoiden
abul
mö
voim
nügüd’
kosketadas
vepsän
rahvahan
istorijanke
. Minä
meletan
, miše
ristituile
tarbiž
teta
necen rahvahan
polhe
, mitte
čoma
, melentartuine
, eskai
čudokaz
se
om
!”.

Darja Švecova: ”Vepsän
man
vägi
”-fil’moiden cikl
om
ani
sur’
Vepsän
kul’tursebran
ühtnikoden satuz
. Nene
fil’mad
ozutaba
vepsläšt
kul’turad
, veroid
, uskondad
. Kaik
fil’moiden
temad
oma
melentartuižed
i
tärktad
rahvahan
da
sen
kaičendan
täht
. Sikš
fil’moiden
ozutandale
tuli
äi
rahvast
: tedomehed
, opendajad
, lapsed
da
kaik
, kelle
om
mel’he
midäse tedištada
vepsläižiden
polhe
. Om
hüvä
, miše
fil’mad
oma
vepsän
kelel
. Muga
mö
voim
kulištada
čomad
vepsän
paginad
. Meletan
, miše
neniden
fil’moiden
abul
mö
voim
antta
tedoid
vepsläižiden
polhe
toižile
sugupol’vile
. Sur’
spasib
fil’moiden
tegijoile
rados
da
uzid
satusid
heile
”.

Nece fil’moiden
cikl
andab
voimusen
tundištoitta
ristituid
vepsän
kelel
vepsläižidenke
da
niiden
kul’turanke
, jäl’gestusenke
. Fil’mad
jagetas
Karjalan
, Piterin
da
Vologdan
agjoiden
školihe
, kul’turpertihe
, etnokul’turižihe keskusihe
da
muzejoihe. Mugažo
niid
voib
löuta
Internetas
, mi
andab
voimust
jogahižele
tundištoittas
vepsän
kelenke
da
kul’turanke
. Pidab
sanuda
sur’
spasib
fil’moiden
tegijoile
da
kaikile
, ken
ühtni
fil’moiden
radho
. Hö
tegeba
suren
panendan
vepsän
kul’turan
, kelen
da
rahvahan
kaičendaha
.