Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Natalja Anhimova. Loninan däl’gestuz miide elos
Natalja Anhimova
Loninan däl’gestuz miide elos
вепсский
Младописьменный вепсский
(90 vott Rürik Loninale . Muštoks
.)
SUR’ ZNAM VEPSÄN RAHVHALE
Mänob aig , dökstaze voded .Üks’toškime vott miideke ii ole muzejan tegij ad Rürik Petrovič Loninad .Hän om lähtnu toižhe mirhu heinkun 17.päiväl 2009.vodel .Toine muštpäiv om süguz’kun 22.päiväl 1930.vodel – siloi hän oli rod’nuze .Ka , necil vodel hänele töudiiž 90 vott .Mö händast muštam , hän om miide südäimiš .
Rürik – üks’ nimi vaise mitte om !Voib olda , nimi andii hänele mugoižen ozavan elon .Ken teddab ?Konz Rürik oli eläb , d’o sil aigal , ken händast tezi , ken tezi hänen azzjan – el’getihe , mise nece om sur’ znam vepsän rahvhale .
Nügudläižes aigas rahvahaline elo lujas teravas vajehtaze .Meletan , konz tedad rahvahan kul’turad , paremba tedad ičtaiž da paremba tedad toižid .Muga om kebnemba eläda .Tänämbei om väha dänu vepsläižid perehid , kus eletaze verod .A konz tuled muzejaha – ičeiž pert’he – kus oma ičeiž kalud da parded – mel’he tulob ičeiž heng !
ZNAMASIŽED AZZJAD RÜRIKAN VODEL
Ezmäks , mö voumičim ozutelusen “Rürikan kuvaheine ”.Necen radon mö zavodim völ sil vodel .Ičelemoi mö andoim küzundan : “Miččes perehes oli rod’nuze Rürik Petrovič ?Da mitte pereh oli hänel ?”.Mö tedam , mise hän voi äi mida tehta ičeze käzil , voib sanuda , kaiken , mida pidi kodiš .Hän tegi raudaspäi da puspäi .Oli aig , konz ii sand oli ostta loukas labidod , härkint …Külänikad tuld’he hänenno i hän tegi …
Proidii aig… .Mel’he tulob küzund : “Rürik Petrovič äi voi tehta käzil , a mida mö voim tehta ?”.Mö zavodim kerata kaluid , kuvid muzejas , kävelim Loninan pert’he .Löuzim erazvuiččid kaluid da völ mugoižid kuvid , miččid em olgoi nähtud ende .Kuvad , kus nor’ Loninan par siižub ičeze pertinno , hiide lapsed , adivod stolan taga .Löuzim kuvan , nece oli 2000.voz’ , konz Šoutarvehe olnu tulnu Alla Surikovan jouk , mise tehta Rürik Loninan polhe fi l’man “Rürik i Šoutarv’ ”.Kuva om tehtud pordhil Mel’kinan pertinno .Mugoižed kuvad oma Loninan kodikuvakirjas , nüguni muzejas-ki .
Hivin muštan , kut Rürik Petrovič navedi pajatada da kargeita .Konz mänd’he muzejan vastused , mö siim , diim , hän sanub-ki : “Pajatam !”.Ezmäks pajatab miččen-ni ičeze pajon , a däl’ges i ühtes pajatam
da siid-žo kuccub kargeidamaha .Äi vott Rürik Petrovič kävii Vepsän horha .Horan pämehespäi , L’udmila L’vovna Melentjevaspäi , tedan , mise Rürik toi hänele erazvuiččid kirdjutesid , mida keraz’ külid möto , ned tegihe pajoikš .Sikš ozutelusel voib nähta Vepsän horan istorijan : sobad , kuvad da horan kävutesed mirhu .
Mise paremba ozutada , mida nüguni miide agdjas tehtaze käzil , mö otim ”Kaičei ”-sebran ühtnikoiden radod .Voib olda , oled hiviš meliš , konz näged , kut kahteskümnes vodes toižeks zavottihe tehta ičeze tehmusid : savespäi , puspäi , kangaspäi .Muštan , mišpäi zavodihe nece azzj da kut korktaks se lübii .Mida mö nägem ozutelusel ?Tatjana Jermohinal kudotud hurstid da poimdud ristaižil käzipaikad , Natalja Botvinal tehtud savisiižed tätüižid , Oleg Fatejeval – puižed luzikad da loudaižed , L’ubov’ Gerčinal – mučakad da paltnasižed käzipaikad , oma völ naižen rahvahan sobad .
Ozutelusel voib tedištada , mise Rürik Petrovič oli kirdjutai vepsän da venän kelil .Ezmeine hänen kirj , mitte oli kätud vepsäks i miččen kändmižen radho hän ühtni , oli “Iisusan elo ”, däl’ges – ”Lapsiden biblii ”, kirdjuti kaks’ kirjad vepsän kelel da viž venän kelel .
Siid-žo voi tedištada , mise Rürik Lonin ezmeine läks’ školha opendamha lapsid pagižmaha vepsän kelel .Äjan hän tegi lapsen täht .Voib olda , sikš däl’gmeine hänen kuva om ühtes lapsideke muzejan läz .Se om tehtud semendkus , a heinkus hän läks’ miide elospäi .Meletan , mise nece kuva om znamasine .Kut znamasine om se , mise neciš zalas , kus mö starineičem Rürikan polhe , om tehtud lapsiden čuga , kus voib opetaste tehmaha mida-se ičeze käzil .
Sügus’kun 22.päival čomid muštotesid Rürik Petrovič Loninan polhe tegi Internetas Karjalan rahvahaližen muzejan pämez’ Mihail Leonidovič Gol’denberg da Vepsän muzejan radnik Jevgenii Fotejev .Üks’ i toine hüviš meliš stariniit’he hänen polhe .Meletan , mise nened starinad tuld’he mel’he kaikile .
Nacein , necil vodel tehtaze völ školas Loninan urokad .Lapsed kazdaze , tuldaze uded pol’ved i pidab , mise lapsed tedaižihe ičeze istorijan da istorij an nimed .
Loninan däl’gestuz miide elos
вепсский
Младописьменный вепсский