ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Irina Sotnikova. Sugupol’viden sidos rahvahan käzitöiden kal’t

Irina Sotnikova

Sugupol’viden sidos rahvahan käzitöiden kal’t

вепсский
Младописьменный вепсский
Necil vodel Kujan školale, mitte seižub Vologdan agjan Vepsläižes rahvahaližes tahos, täudub 95 vot. Jo äjak-se vot se mülüb Timošinan školha, no tradicijad äjiš voziš jäiba.

Kujan školad ohjandab L’udmila Nikolajevna Zagul’ajeva. Nece škol om erigoine ei vaiše sikš, miše sigä vodespäi 1992 opetas lapsid vepsän kel’he, mäneba vepsän kelen urokad. Jäl’ges urokoid kaikutte laps’ voib löuta tegendad henged mödhe. Nored tedonavedijad tegeba oppindtöid, a zavodijad mastarid radaba käzil. Pidab sanuda, miše tehtes ližaurokoid, miččid-se sebroid, homaičusehe ottas kaiken školkollektivan i erižiden openikoiden melentartusid.
Vodespäi 2014 käzitöurokan opendai Andrei Zagul’ajev meleti programmanRahvahan käzitödi nügüdehesai nece programm todenzoittas eloho. Kerdan nedališ openikad 5.-9. klassahasai keradasoiš pusepän pajaha. Lapsed tegeba erazvuiččid tehmusid puspäi, tohespäi, nitišpäi. eskai tegeba kogonaižid projektoid. Kut prihaižed, muga neičukaižed-ki surel tahtol ühtneba neche radho.
Lapsile om mel’he mugoižid urokoid, heil kaiken om valičuz. Kenel-se hüvin lähteb pun vilend, ken-se navedib tehta puzuižid, pilikoid veden jodes, burakoid tohespäi. Neciš azjas pidab ei vaiše mahtod, no tirpandad-ki. Ei kaik lähte ezmäižes kerdaspäi, sanub Andrei Zagul’ajev.
Lapsed tegeba tehmusid kodihe, ozutesikš, tellid, solastjoid, pupidimid. Erasid käzil tehtud muštlahjoid mödas kevädel openikoiden tehmusiden jarmarkal. Mugažo sijaližil praznikoil lapsed iče tegeba mastar’-klassoid tohluzikoiden tegemižen mödhe, tegeba pilikoid i eskai pletiba verkoid.
Meiden lapsed ühtneba erazvuiččihe konkursoihe i tegesoiš vägestajikš. Nece om lujas hüvä, konz näged radon satusid, sanub L’udmila Nikolajevna.
Meletan, nece om hüvä azj, miše Kujan školas radab mugoine programmRahvahan käzitöd”. Radonmaht ozutab rahvahan elod i sen ičeladušt kul’turad. Pidab starinoita i ozutada lapsile, miše tezižiba, kut eliba meiden ezitatad, midä tegiba käzil. Ende nened käzitöiden tradicijad anttihe kanzoiš processan aigan, tatalpäi poigale, mamalpäi tütrele. Tämbei harvoin voib nägištada necidä, eskai küliš da posadoiš. Ka i todesižid mastarid vepsläižiš küliš tegese kaik vähemba.
Tämbei om tärged kaita sidod sugupol’viden keskes, sirtta rahvahan tradicijoid. Mugoižed azjad sündutaba lapsil armastust radho i ičeze rahvahan kul’turaha, ičeze jurihe. No päazjlapsil om melentartuz’ i taht opetas tehmaha tehmusid, miččid tegiba meiden ezitatad i kaiken kävutoitiba niid elos.