Тексты
Вернуться к списку
| редактировать | удалить | Создать новый
| История изменений
| Статистика
| ? Помощь
Paušin Šan’uu.
Muailmua on suuri, a toko lämmiä čupustu on vähä
Источник:
Oma Mua. № 27 (1567), 2021, с. 6
Paušin Šan’uu
Muailmua on suuri, a toko lämmiä čupustu on vähä
карельский: людиковское наречие
Новописьменный людиковский
Mišinselgän Zaicevan heim
Minun kodoilu on Priäže, sie minä rodimmos, siegi kazvuoin da školas opastuin. Priäžaspiäi oldah minun omadgi: minun armaz mamoi, tötoi, tötoin pereh – kai oldah priäžalaižed. No minun baboi – Aleksandra Pavlovna Rodionova – rodiihez Mišinsel’gäs. Häin oli lyydiläižen Zaicevan rodun tytär. Baboin pradedoin, Zaicevan Pešal, perehes oli seiččei laste, yksi heis – Pauši – oli minun baboin tatoi, minun pradedoi. Paušilgi oli suur’ pereh. Hänen akke, Agrofena, kuoli hedi, konz suai kaksižed – Aleksandran da Annan. Sen dälges yhten sizaren, Aleksandran (minun buaban), otti omah pereheh Priäžah buaban dädöi, heil ei olnu omiid lapsiid. A toine sizar, Anna, d’iäi elämäh Mišinselgäh toižiin čidžiin da veikoin ker. Muga kaks’ kaksižed oldih eroitettu monih vuozih. Kaks’ sizart – Anna i Aleksandra oli muga yhteniččimäd, što, konz hyö oli kazvanu, vähä ken voi eroittada: ken on Šan’a, a ken on Anna.
Mugalleh voin sanoda, što meiden rodu, Zaicevan rodu, algottau Mišinselgäspiäi. Nygyygi Mišinselgäs eläy oman akanke aino eläi – Mikko Zaicev, minun toine dädöi.
Meiden perehen kodi Priäžas
Kaččomata sih, što minun buabo oli ottolaps’, dädöin perehes häin kazvoi, kui oma armaz tytär. Priäžas häi eli kaiken igan, enamb 40 vuotte ruadoi sanitarkan bol’ničas, "rodilkas", iče häin suai kuuz’ laste – kuuz’ tytärt, no hengiš diäi vaiku kaks’ tytärt – minun muam L’udmila da hänen Roza-čidži (nygyy Roza ei d’o ole hengiš). Minun buab loppi vai yhten kluasan, siid opastuda ei voinu. No yks’kaik häin oli hyvin mielekaz naine, a gu oli olnuiš hänel opastuz, häin oli voinuiš dohtorangi bol’ničas.
Meiden pereh eli suures puuhižes talois, buaban dovarišše priäžalaine Markovan Tat’t’an eli omas kodis, meiden kodin rindal. Lapsen minä moni kierdad kävyin Tat’t’an-buaballuogi. Meiden kodi on d’o enamb 35 vuotte riičittu, a Markovan kodi vie seižou nygyygi – Priäžan vahnin kodi, hištorijan muštmerkki. No konz ezmaižen kierdan otin A. Barancevan "Lyydin kieliozuteksed"- kniigan, diivimös, što täs kniigas meidengi kodi oli kuvas (Kikin da Markovan kodiin keskes). Kaččomata sih, što silloi, konz myö muutimme toižeh taloih, i meiden vahne kodi oli riičitty, olin vie pieni, nel’l’vuodehine, yks’kaik hyvin muštan omad kodid i nygyygi nägen sida omis unis.
Kard’alan kieli meiden perehes
Tiettav, buabon ymbärištos, kaik hänen ystäväd, susiedad, kai omad pagištih kard’alan kielel. Kui minun muam muštau, buabo ainoz sanuoi: "Myö olemme lyydiköit, hyö oldah venälaižed". Minun buabo pagiži omal lyydin kielel Roza-tyttärenke. I minun tötoi hyvin maltoi pagišta muaman kielel ihan omah kuolendassuai. A vot minun muamod buabo ei opastanu pagižemah lyydikš, en tiedä, no voinan däl’ges (a minun muam on rodinuze vuodel 1949), kard’alan kielel kieltih pagižemah. Muamo kai el’gendi, no pagiži vai ven’akš, a siid i minunke vaiku ven’akš pagiži. Moine aige oli...
Kard’alan kiel’te zavodin lugeda siid yliopištos, i Roza-tötoi oli tulnu silloi minule piäabunikaks, sendäh gu ainoz pažigi minunke kard’alan kielel. Minä elgendin, što tötoi pagižou toižeh luaduh: gu minä hänen ker livvikse, a häin vastaži lyydikse. "Sinä kui suomelaine pagižed!", aivin šuutti Roza-tötoi, no ykskaik el’gendimme toine tošte. Häin ei maltanu lugeda Oma mua:d, gu sit kai oli kirjutettu ladinalaižel asištol, i minä lugin hänele kard’alankieližen gazetan artikkeliid. Vot muga myö yhtes abutim toine tošte...
...Yliopišton däl’ges on männy äi vuotte, nygyy iče maltan lyydikš pagišta, i voin lyydin dialektad kursiil opastada. Muštan omid d’uurid, armastan omad kiel’t i d’alo tahtuoižin, štobi minun pruadiedoin kiel’ säilyiš i eliš.