ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Nikolai Zaitsev. Pyhämatku. 1

Nikolai Zaitsev

Pyhämatku. 1

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Ainavo aij an miäry on musto.
Vladislav Gžegorčik

Huondeksel ruadoh tulduu hotelin päivystäi sanoi:
‒ ...
järgieh mene direktoralluo, vuotetah sinuu. Hänel on Piiterispäi gost’ua, čuhkai hil’l’akkazeh päivystäi.
Kerras arbain, što minule on valmis mielenkiinittäi matku.
Harpain ofissah da tervehtin. Ofisas direktoran stolan pieles sellin ikkunah istuttih kaksi intelligentnoidu naistu. Yksi oli jo ruavastu puoldu läs seiččiekymmendy, toine täytti viittykymmendy.
Inga Nikolajevna ezitteli minuu gostile. Myö kättelimmö da tuttavuimmo toine toizeh.
Olen Natalja Andrejevna. Täs minun tytär Kira, kiändih häi tyttären puoleh.
Inga Nikolajevna sellitti gostien matkan tarkoituksen da sanoi:
Kol’a, suattele gostile tämä matku tävvelleh.
Sinä tiijät kui se pidäy ruadua.
Kačahtimmos naizien sobih da jallaččiloih, net oldih vältävät matkale.
Oli elokuun lämmin päivy. Lähtimmö lehkovoil mašinal Sortavalan juamua myöte. Ajoimmo Anuksen alavat heinypellot da Alavozen pitkän hierun da Nurmoilan pos’olkan. Kolmen kilometrin piäs kiännyimmö oigiele Tuuloksen vahnale endizele meččydorogale. Mašin häilähtelih da nytkähtelih. Taganpäi istujat naizet tönähyteltih olgupiälöile toine tostu. Hyö muheloitettih. Se dorogu andoi naizile elävyttäviä mieldy da Natalja Andrejevna libui pagizemah.
Häi kerdoi, ku hänen mies Igor’ Korsakov sluuži Kolmandes merijalguvägibriguadas. Voinan allus briguadu oli siirretty vuvvennu 1941 tänne Karjalah Tuulosjoven puolistušfrontale. Tiä Igor’ Tuulosjoven frontal kuadui suomelazien suures bojus ihan voinan allus. Ehtiin suaja Igor’as enne kuolendua vai kaksi kirjastu.
Oli jo oraskuu 1942. Erähänny huondeksennu kerävyin ruadoh, minä kuulinazetui vojennoi mašin taloin edeh. Kačahtimmos ikkunah. Syväin jäykistyi, sit rubei pal’l’uamah. Vouse en tahtonuh uskuo sih, midä varain vuottua. Se vallalline ofitsieru tuli fatieran ukseh da andoi hoikkazen kirjazen. Avain sen abevuksis da heityin stuulale. Painoin Igor’an kuolenduviestin rynnästy vaste da tunzin, kui vačču kuoli, olin ku kurju da ozatoi. Piä painui stolale da puhkein syväh iäni-itkuh. En olluh tolkus, midä luadie. Vai syväimes kazvoi da lujitui rajatoi abei. Segavat rauhattomat mielet vilistih piäs. Nygöi en ni voi niidy mustua. Vilu tanaitti kogo päivän, olin gu surman käzis.
Pihale! kirgain ičelleni. En voi olla pertis! Selgiin da lähtin pihale, ku ilmeis ilmeih nähtä muailmu, kuduas sežo nägyi atkalua. Minus ymbäri kiirehtettih miehet da naizet, vahnat da nuoret, pravoslavnoit da studentat. Kačoin heih. Kaikil oli omua tuskua. En minä yksinäine olluh. Kaikil oli kaikkie. Omah ozah minä yksikai uskoin. Viizi bohattua da ozavua kuudu ehtiin eliä hyvän miehen rinnal. On se diivakse, gu naine kerran on tundenuh syväimes kaunehen rakkahuon, sit musto kannattau vie silloigi, ku igä on tulluh jo ehtäh.
Nygöi on toizin. Rakkahus mieheh oli ijäkse mennyh. Rinnal olij as lapsen kalkatukses da Igor’an kuvannollizes jiännyös rakkahuos sain vägie.
Sen kuolenduviestinke jäin ielleh elämäh. Olin vähäsanaine da umbinaine. Myöhembäh igäväs elokses rubein eččimäh Tuuloksen Kolmanden merijalguvägibriguadan Velleshaudua. Eččimizeh meni vuozii, ga sidä tieduo en löydynyh ni Anuksen muzeis, ni arhiivas, pagizi Natalja Andrejevna. Pyhämatkua Tuulokseh siirdelimmö da siirdelimmö. Kus ni midä tieduo. Jälgiaij al Igor’ tuli puaksuh unis. Ellendin, ku häi, buitogu, vuottau meidy tänne hänen kalmale. Se uni kydi syväimes jo mondu vuottu, ga vuotin anna tyttäreni ruavastuu, parembi rubieu mustamah pyhämatkua. Aigu vönyi, emmo suannuh tarkua tieduo, kunne Igor’ Korsakov on havvattu? Meijän syväimet oldih tävvet ečindiä da viestilöin vuotandua, sanoi Natalja Andrejevna.
Yksikai erähänny kezäpäivänny piätimmö tyttärenke ajua avtoubusal Anukseh da kävvä iččenäzel Pyhämatkal tänne Tuulosjovele. Tuuloksen puolistusfrontu muitegi kiinnosti minuu, gu iče ruavoin školas histourien opastajannu. Ajajes lehkovoil Tuulokseh paginois matku eistyi raviembah.
Azetuimmo Tuulosjoven suvirannale, endizen vahnan sillan jälgilöin kohtale. Natalja Andrejevna kaččeli suuril silmil ymbäri olijua nuordu meččiä, kuduan keskes törrötettih kuivanuot katkennuot puut. Vie ymbäri nävyttih voinan murretut jället: havvat, ammundukuopat, juoksuhavvat.
Igor’ mainičči kahtes kirjazes, ku hyö ollah Tuulosjoven sillan suvirannal da tarkah vardoij ah sildua, jatkoi paginua Nataja Andrejevna.
Vähästy enne merijalguvägibriguadan perävyndiä sildu pidi räjähyttiä, štobi suomelaine jalguvägi ei piäzis joves poikki suvirannale, sellitin. Nygöi sidä vahnua sildua ei ole, kyskimmös paginah. Sillan sijal vies törrötetäh endizen sillan paččahat. Uuzi raudubetonnoi sildu luajittih järgieh, ku suomelazet vedävyttih Tuuloksespäi. Nygöi se on kohtinazel AnuksenlinnuSordavala -juamal.
Meij än sydämelline vastus pidi vältämätä täyttiä. Sentäh tänäpäi myö olemmo tiä pienel, onnuako, nuoren urhomiehen Igor’ Korsakovan Pyhämatkal, sanoi Natalja Andrejevna.
Natalja Andrejevna käveli käzitysti tyttären rinnal vaikkani atkalannu, yksinäzenny kačellen da kuvitellen bojuloi. Kiral ei tämä matku olluh mielužu. Kira oli ičegi abiessah da žiäleičči muamua. Hänel mustoh tuli ammuine paginan mieli. Kira rohkeni sanuo:
Mama, sinun Igor’ da minun tuatto on, tiettäväine, voinan urhomiesgeroi, on ammui mennyh da menetetty ijäkse.
Voinuzithäi vuozikauzin nyhtätä händy mennytty syväimespäi da mennä miehele, ku sinul oldih ottajazet. Eihäi Stepan Makarovič olluh paha mies, gu suvaičči sinuu, oli valmis ottamah minuu tyttärekse, sanoi Kira. Neče rakkahus, se on igäine. Vaihtutah vai mieldynyöt. Toinah sinul rakkahus ollus kiändynyh da elävynnyh toizen ristikanzan kuvan olemukseh da andanuh uvvet huavehet. Oli häi hyväsanaine da huolekas.
Kira! burahtih Natalja Andrejevna. Midä sinä täs nygöi nengomua pagizet!
Mama! Et ole vuozien aigah opastunnuh da duumainnuh. Eihäi elostu pie eliä hauduristan da kuolenduviestin tähte. Kačos, kui sinun podruška Roza Jegorouna eläy, gu meni miehele. Näithäi!
Kira! Uvvessah iänel sanoi Natalja Andrejevna. Pidigo vältämätä sinule vieras tuatto? Sano, pidigo? Minä, kohti sanuo, en ni tahtonuh omale lapsele vierastu tuattua. Igor’an musto ei lähte, eigo hävie minus. Voingo minä eliä toizen miehenke da paista toizen nimenke mustellen tuattuadas. En voi. Tuattas rakkahus ei andanuh vallita. Kačos, gu nygozet lapset kazvatetah vahnembii, vihjai Natalja Andrejevna.
Igävässäh eläjes Natalja Andrejevna ei ni duumainnuh uvvessah mennä miehele.
Tämä igävys minul pidäy kandua agjassah, sanoi Natalja Andrejevna.
Kira žiäleičči muamua da riäh kän tundo nouzi hänen syväimeh Stepan Makarovičan mainičendan tähte.
Prosti, mama, prosti minuu! sanoi Kira. Minä tahtoinhäi, ku ozavu sinä olizit. Midä minus? Minul on oma pereh. Sinä jäit yksinäh. Syväimes sinulhäi oli oma ozan idealu. Eigo muga?
Muga oli, tyttäreni, sanoi Natalja Andrejevna. Ga oza joga toizel on oma.