ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Natalja Gromova. Hyvytty tävvet käit

Natalja Gromova

Hyvytty tävvet käit

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Nygyaigaine miero ainos muuttuu, muututah eloksen olot dai perindöt, rodieu uuttu pruazniekkua. Tuhukuun 14. päivänny äijät pietäh Mieldynyzien päiviä, ga sinä piän on toine hyvä pruazniekku Pyhän Trifonan, mečästäjien da kalastajien abuniekan päivy, vähä ken tiedäy sih nähte.

TUTTAVUS PRAVOSLAVNOIN JARMANKAS
Sygyzyl Petroskois piettih Pravoslavnoi jarmanku.
Kävelles puustuo myöte Aleksandr Nevskoin kirikön lähäl tulimmo kaččomah sidä. Kirikön lagevol oli äijy myöndypaviljonua, kirikkölöin da manasteriloin rahvas tuldih jarmankale Ven’an eri alovehispäi da toizis valdivoloispäi. Erähäs niilöis papin kel seizoi inehmine mustis sovis, häi kačahtihes sulavasti minuh da minä lähenin paviljonua. Sit oli pandu stolale kaikenmoizii kirikkövehkehii da obrazoi. Yksi obrazu, kuduas oli kolme pyhiä, oli erinomaine. Rubein kyzelemäh inehmisty, midä tämä obrazu merkiččöy? Ystävälline inehmine vastai, gu tämä on Kuolan Pyhä Sroiččupruavedniekat Trifon Pečengskoi, Feodorit Kol’skii da Varluamu Keretskii, kai kolme oldih manuahoinnu. Varluam Keretskii oli tiettävy minuh niškoi, ga toizis enne nimidä en kuulluh. Inehmisty pagizuttajes olen tiijustannuh äijän uuttu, häi sellitti obazah nähte da saneli kiindožan pohjazen vähälkuulužan manasterin histourieh näh.
Pyhän Sroičan Trifonan Pečengskoi manasteri, kuspäi tuli tämä ihehmine, on Murmanskan alovehel Barencovan meren rannal, se on pohjazin mie hien manasteri, kudai on perustettu 500 vuottu tagaperin da sie malittuloin panendu nikonzu ei katkennuh.

MANASTERI DA SEN PERUSTANDU
Pyhän Sroičan Trifonan Pečengskoi manasteri, kus pietäh arvos Kuolan Pyhä Sroičan Pyhii, seizou suoloin keskes kivikkähäl mual.
Joga Ven’an tsuari pidi omannu pyhänny vellannu tulla sinne da elättiä manasterin taloidu. Tsuari Ivan Groznoi oli enzimäzenny pyhilekävyjänny, Nikolai IIjälgimäzenny. Silloi jälgimäine Romanovien tsuarisuvun ezimies pidi pyhilekävyndän manasterih da sen jälles perusti Romanov-na-Murmane -linnan, tämä on jälgimäine linnu, kudai on perustettu Ven’an valdukunnas, sen linnan nimi muutettih Murmanskakse Nevvostoliiton aigua. Moni vuottu tagaperin Ven’an patriarhu sanoi, ku Ven’al on äijy manasterii, ga tämä manasteri on kaikis pyhin, sendäh ku sie enämbän kaikkie pannah malittuu, muu dielo ei kiännä manuahoin huomavuo muijale.
Ammui melličän jauhokivie selläs kandajen Pyhä Trifon Pečengskoi lähti sinne jallai Tverin alovehen Toržok-linnaspäi, sih kohtah tulduu perusti manasterin. Norviegiesgi ollah puuhizet časounat, kudualoi Trifon perusti, sie rahvas tässäh pietäh huoldu nämmis časounois, vaihtetah laholoi parzii da kunnivoijah Pyhiä Trifonua.

KUOLAN PYHÄ SROIČČU
Ammuzis aijois pohjazen eläjät mustellah, ku Trifon luadi ihmetty, sanotah ku rahvas nähtih hänen kummii omin silmin.
Nämmä tiijot eletäh rahvahan mustos tässäh da siirrytäh sugupolvespäi toizeh. Trifon eli hätken da kuoli 90-vuodehizennu, sil aigua haldivoičči valdivuo tsuari Ioann Groznoi.
Hänen kuolendas ehti vai mennä vuozi, kui kirikkövaldu sanoi Tifonua Pyhäkse, tämä on ainavo tapahtumu Ven’an pravoslavnoin kirikön histouries. Pyhäl Trifonal pannah malittuu da pakitah abuu kirvesmiehet, mečästäjät, kalastajat, sanotah, gu Jumal andoi hänele neron ellendiä elättilöin kieldy.
Kummallizen Kuolan Pyhän Sroičan obrazan toine hengi on Feodorit Kol’skii, häi oli Ven’an enzimäzenny manuahu-diplomuatannu da Trifonan opastajannu. Feodoritan diplomuatien avul Konstantinopol’an ylimäine kirikkövaldu tunnusti Ivan Groznoidu Ven’an tsuarinnu, enne Ivan Groznoi oli vaiku suurennu kniäzinny. Yksitostuvuodehizennu tolkukas brihačču Feodorit maltoi kirjuttua uvvessah vahnan kirjuttamizen tavan mugah kirjutettuloi kniigoi, tämä oli jygei ruado. Konzu hänel täydyi kolmetostu vuottu, Feodorit rodih manuahakse Soloveckoin manasteris, kus häi kuoli, hänen rungo on tässäh manasteris.
Varluam Keretskii on Karjalan kuulužu čuvvonluadii, häi oli roinnuhes Louhen čupun Kieretti-kyläs. Sanotah, ku Varluam ajoi iäre Murmanskan alovehen Abramniemes juavolin, sen jälles Varluam joudui juavolin vaikutuksen alazekse da tapoi oman akan. Kolme vuottu Varluam vedeli venehes kuolluttu akkua merdy myöte da pani mallittuu, konzu merimadozii Vienanmerespäi karkoittajes piästi surmas äijän merimiesty, sai prosken’n’an. Niken ei voinnuh luadie hänen teguo uvvessah. Merikulguh lähtijes merimiehet da kalaniekat pakitah abuu Pyhä Varluamal, ku heijän matkal ei olis meritorokkua.

PEREHEN PARZINE
Manasterin kirikkölöin puuhizet parret ruvettih häpistymäh, net pidäy vaihtua, sendäh manasterile voibi lahjoittua dengua parzien vaihtamizeh.
Sen jälles hyvyönazujien nimet kirjutetah niilöih parziloih, puaksuh kirjuttavannu on kogo pereh.
Minä kuulin paginkanzua tarkah, se oli kiindožu da avvoisydämelline kerdomus.
Kuibo on sinun nimi? kyzyin minä naizel.
Minuu kučutah riähkähizenny Fotinija, muheloittajen minun diivakse sanoi häi.
Ga mindähbo olet riähkähine, ongo suuri riähky sinul?
Minule panou moizen nimen meijän buat’ušku, nägenöy ku minä pagizen da nimidä en rua, istun käit ristai, ilokkahasti muhahtihes Fotinija.
Sinul ollah tävvet käit hyvytty! sanoin minä. Kačo vai, sinul yhtes käis on obrazu, toizeskniigu. Sinä ruat hyvytty.
Naizen hyväntahtozet silmät säjehtittih. Minä kyzyin luvan fotokuvuandah, Fotinija lekahutti piädy suostumuksen merkikse, ga ližäi, ku ei sua fotokuvata händy iččie. Sit fotokuvain naizen käit, kudualois Fotinija pidi kniigua.
Paginan lopus kirikön kundoh panemizekse dengoi lahjoittajes uskaldimmo tulla Pyhän Sroičan Trifonan Pečengskoi manasterih, kus nygöi on meijän "perehen parzine". Olis interesno nähtä sidä omin silmin, ku kai sie rodih hyvin. Kezäl varmah lähtemmö matkah.