Тексты

L’ubov’ Baltazar. Älä myöhästy

подкорпус: публицистические тексты

Источник:

Oma mua. № 21, 2023, с. 6

L’ubov’ Baltazar

Älä myöhästy

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский

K evät
on
tulluh
muailmua
elavuttamah
. Puuloil
da
heinil
kevät
on
kaikis
suurin
aigu
. Sendäh
suurin
, ku
vilun
talven
jälles
eloh
on
jiädy
vai
kaikis
lujembat, da
nygöi
niilöil
pidäy
uvvessah
ruveta
kazvamah
. Jo
kodvazen
peräs
havačutah
uudeh
elokseh
juuret
, ruvetah
kukkimah
ladvazet
. Kui
olis
opastuo
ottamah
da
panemah
tallele
niilöin
nägemättömiä
voimua
. Sadoi
vuozii
kogo
Muan
rahvahat
on
suitettu
tieduo
kazvimuailmas
, kazvien käyttämizes
liäkkehekse. Dai
midä
loitomba eistytäh
edehpäi
tiedomiehet
täs
kyzymykses
, sidä
enämbän
se
tiedo
vedäy
juuri
luonnon
voittoh
. Luonnospäi
suavut liäkkehet ollah
parembat
ei
vai
sendäh
ku
net
parahite
sovitah
ristikanzal
, ga
vie
sendähgi, ku
net
ei
luajita
vuottamattomua
vahinguo
eläväl
rungal
.
Enimät
luonnospäi
suavut liäkkehet suau
valmistua
kois
, sih
ei
pie
nimittumii
laittehii
. Pidäy
vai
tiediä
oigiet
kazvit
da
ruveta
oigieh
aigah
keriämäh
da
kuivuamah
niidy
. Talven
mendyy
, mennytvuodehizen siemenien
kypsenemizen
jälles
keväizis heinäzis
ei
ole
nimittumua
voimua
. Kai
voimu
on
juures
, konzu
huogavunnuh
kazvi
jo
on
havačunnuh
, da
vastevai
on
ruvennuh
kazvamah
, ga
ei
vie
ole
siirdänyh
kaikkie
omua
voimua
lehtih
. Sikse
keviäl
suau
kaivua
moizien
heinien
juurii
, kudamien
juuret
pätäh liäkkehekse.
Voikukku
, tuttavu
pellon
"eläi
". Muan
piäl
sidä
on
sadoi
luaduloi
, dai
kogo
muailmas
sidä
kerätäh
ei
vai
liäkkehekse, ga
syömizeksegi. Tämä
kazvi
ei
ole
otettu
kirjoile
liäkehkazvinnu kaikis
Ven’al
painettulois
kniigois
, vai
erähät
on
ruvettu
sidä
käyttämäh
. Min
äijän
vägie
myö
panemmo
voikukan
hävittämizeh
keviäl
! A
olis
vai
kerätä
enzimäzet
nuoret
lehtyzet, livottua
čuassuine ku
lähtis
liigu
kargevus
da
luadie
salattu yhtes
ogurčanke
da
jäičänke
. Ei
vai
pie
enzimästy
kerdua
syvvä
ylen
äijiä
. Sen
kargevus
livotettuu hos
suus
jo
ei
tunnu
, ga
sentäh
vačas

se
löydyy
. Ei
maksa
ni
luvetella
, tämä
heiny
pädöy
kaikkien
syväintaudiloin
parandamizeh
! Ken
tahtou
pidiä
huoldu
omas
tervehyös
se
iče
eččiy
tieduo
dai
opastuu
valmistamah
liäkehty. Vai
pidäy
mustua
, ku
kazvilois
valmistetut liäkkehet ei
toimita
ni
päivän
ni
nedälin
peräs
, niidy
pidäy
juvva
hätki
. Dai
pidiä
tallel
kuivattuloi kazviloi
suau
vai
kaksi
vuottu
.
Ylen
puaksuh
vanhemban polven
ristikanzoil
käskietäh
juvva
moizii
liäkkehii, kuduat
ajetah
rungaspäi
liijan
vien
. Net
luajitah
ristikanzal
enämbän
pahuttu
migu
autetah
. Sikse
ku
liigu
vezi
ei
kerdys
rungah
, keviäl
suau
kerätä
koivun
silmuloi da
kuivata
niidy
. Sit
vai
valua
piäle
hiilavua
vetty
, havvuttua kodvaine
da
juvva
. Samah
luaduh
toimiu
buolan
lehtilöis
luajittu
juomine
, vai
niidy
pidäy
kerätä
keskikezäl
, konzu
buolu
kukkii
. Sendäh
ku
keviäl
net
vie
ei
ole
elavuttu
, a
sygyzyl
jo
on
annettu
kogo
omassah
voiman
marjoih
.
Karjalan
eläjät
ainos
on
käytetty
syömizeh
šiiloidu
. Ei
onnuako
yhty
köyhytty
hyö
nenga
ruattu
. Nuoris
šiiloin
lehtis
on
muga
äij y pädeviä
ainehtu
ga
niilöi
voibi
kuivattua, hienondua
da
ližätä
keittoloih
valmistamizen
lopus
.
Ruvekkua
vai
mustoittamah
, mittumii
heinii
da
kukkazii
enne
kerättih
da
kuivatettih muamat
da
buabat
. Hos
kezäaigu
on
pitky
, ga
kai
pidäy
ehtie
omah
aigah
, gu
ei
pidäs
sanuo
"ga
nygöi
jo
on
myöhä
..."