Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Seppänen Tatjana . Priäžäläine urhomies. 4
Seppänen Tatjana
Priäžäläine urhomies. 4
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Pakkaskuul
vuvvennu 2024 rodieu 100 vuottu Nevvostoliiton urhomiehen Marija Melentjevan roindas .
Marija Melentjevan lapsusaigu oli kiini omas kodirannas .Vahnois kellistynnyzis listois luvet tuttavii paikannimilöi : Šan’gimo , suvaičuksenmägi , Priäžänjärvi .Ozutahes , buito lapsusaigu voinanaigazil lapsil oli ihan moine kui nygözil .Samat kižat , iloloin piendät da šeikkailut , ihan kui kaikil lapsil lomien aigah .Nenga mustellah Marija Melentjevan ystävät omii huolettomii rauhupäivii :
"Mustoh jäi aho , kudai oli kahten kilometrin piäs Priäžäspäi Šan’gimojärvellyö .Sie myö poltimmo robl’oloi , pajatimmo pajoloi da soitimmo gituaral , keitimmö čuajuu , kižaimmo erilazih kižoih .Meil oli hyvä perindö vastata da kaimata keziä täl ahol .Sie myö keräimmö kukkua , luajimmo niilöis venkua .Marija Melentjeva ylen äijäl suvaiččii sinikellozii da päivykukkazii ."(A .D . Cegel’nickaja-Makarova )
Tämän on mustanuh Zoja Ustinova : "Mustan , kui myö kävyimmö marjah , must’oih , kolmen kilometrin piäh kyläspäi järven tuakse .Marijal oli 11 vuottu , a minä vie nuorembi olin .Myö keräimmö nelli-viizi dovariššua da lähtimmö soudamah venehel .... myö kävelimmö kaiken päivän , ehtypuoleh , konzu jo pidi kiändyö kodih , puutuimmo kalastajien tyhjäh kodah .Huogavuimmo kodvazen da sit Marija sanoi : "Tyttözet , davaikkua , konzutah tulemmo tänne yökse , meččäh .Kuibo täs ollou yöl mečäs ?"Yhtet enzimäi ei suostuttu , čakat la ollah , vie tostu , kolmattu pričiniä löyttih – jygeihäi rodieu yöl mečäs .A häi vastaigi : "Sendäh on mielenkiinittäigi , ku on jygei , muite enhäi ni kuččunus .Luajimmo tulen , rubiemmo kalastamah ."Kuilienne yöl sit myö kerävyimmögi yökse meččäh , pienet olimmo .Vahnembile sanoimmo , ku vähäzel hätkestymmö .Myö toizen tytönke piimmö pahua mieldy – meil himoitti muata , a Marija vai juoksi halgoloi tuomah , ongitti , keitti da poččivoičči meidy .Hos olimmogi mečäs yöl , ga jygiedy emmo nähnyh , olimmo vai väzynyh , a häi astui järilleh ylen hyväs mieles .Sanoi vagavah : "Nygöi myö olemmo tovellizet pionierat , voimmo olla mečäs yödygi ."
Ozutahes , buito nämmä ollah kyläläzien lapsien tavallizet ruavot , ga mi on niilöis hengen lujuttu , rohkevuttu da perävymättömytty . Se on ylen tärgei tulieh urhomieheh niškoi !
PIONIERAKSE ROITTUU
Marija Melentjeva tiijustelijoin školah piästes tuoduloin dokumentoin joukos andoigi oman eloskerran .Se oli pieni tekstaine – hänen elaigu vastehäi oli allus ...Sit oldih moizet rivit : "Vuvvennu 1935 minä rodiimmos pionierakse ".Ongo tärgei tulieh tiijustelijah niškoi sanuo , mi oli hänen elaijas , konzu hänel oli kymmene vuottu igiä ?Ylen tärgei !Joga nevvostolaine lapsihäi pionierakse roittuu rodih vagavembakse da vastuollizembakse .Muga rodih Marijankegi .Häi oli tovellizennu pionierannu , ielolijannu kluasas , äijien hyvien ruadoloin ruadajannu .Yhtes oman kluasan opastujienke häi otti ozua indoruadoloih , hyö jallai käydih ezittymäh lähikylih .Ylen äijäl autettih pionierat Ruskei Priäžy -kolhozale , kačottih da syötettih vazazii , liikutettih heinii heinarren aigua , kerättih tuhkua peldoloile viettäväkse .Kaikkiel suvaittih sportua : uijeltih , hiihteltih , voimisteltih .Marija Melentjevan enzimäine opastai I .Ritari mustelou , ku lapsienke rinnal ainos oli heijän pioniervožuatoi Rauha Kalske : "Sygyzyl da keviäl pihal školalluo riputtih gimnastiekkurengahat , kus pionierat yhtes Rauha Kalsken kel sportuittih .Lapset ylen äijäl suvaittih händy , sendäh ku häi oli hyvä sportuiččii , iče ozutti lapsile kui da midä pidäy ruadua .Häi ylen hyvin tiezi lapsii , kai väit da kaiken syväimen pani ruadoh heijänke , dai Maikki oli hänen enzimäzenny abuniekannu kaikkih uuzih ruadoloih ottavujes ."
Juuri Rauha Emiljevna Kalsken pitkyaigazen da čopakon ruavon hyvyös , kudaman aigah häi oli pannuh tallele tiedoloi da musteluloi Marija Melentjevas , myö voimmo tiijustua , kui mennyön vuozisuan 1930-vuozil Priä žän školan pionierois kazvettih tovellizet urhomiehet , kudamat puolistettih kodimuadu Suuren Ižänmuallizen voinan aigah .
SPORTUIČČIJANNU
Joga vuottu Priäžän kyläs pietäh hiihtokilboi omistettuloi Nevvostoliiton urhomiehen Marija Melentjevan mustole .Nämmil hiihtokilvoil on jo enämbi 70 vuottu .
Marija Melentjeva oli hyvänny hiihtäjänny , otti ozua sportukilboih .Äldähes vai nygözet hiihtäjät sanottas : "Ehkoi se tulos on , viizi kilometrii hiihtiä 34 minuutas da 10 sekundas ..."Ga työ oppikkua prostoloil puuhizil suksil da vie leviet satinštanit piäl , da vie silloi , konzu iče olet omale ičele trenierannu !
Nenga mustelou Marija Melentjevua hänen ystävy Zoja Ustinova : "...myö puaksuh kävyimmö hänenke hiihtelemäh Suvaičusmäile .Kus oli jyrkembi kohtu , sinnegi nouzi Marija .Rubieu pakkumah , ga ei lähte , kuni ei hiihtä pakkumattah , kunnolleh .Sie , kus brihačutgi ei hiihtelty , häi hiihteli .Sanou : "Valgosuomelazet maltetah hiihtiä dai myö nygöi maltammo ".
Marijan harakteristiekasgi , tiijustelijoin školan kursantannu , oli mainittu , ku häi hyvin hiihtelöy .Kui tämä kai oli pädenyh hänelleh ielleh : sportuindo , perävymättömys , tavoittehenmugažus , kestämine .
Priäžäläine urhomies. 4
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
"