Тексты

L’ubov’ Baltazar. Ken rannal pajatti

подкорпус: художественные тексты

Источник:

Oma mua. № 49, 2023, с. 11

L’ubov’ Baltazar

Ken rannal pajatti

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский

Minul
silmäh
ihan
petties
ugodi
pieni
kirjutus
Kat’uša -pajoh
näh
. Sie
oli
kirjutettu
, buite
tämän
kogo
muailmas
suvaittavan
pajon
sanat
oli
kirjutettu
ei
muite
vai
naizes
, ga
ihan
tietys Kat’ušas, kudaman
runoniekku Mihail
Vasiljevič Isakovskii tunzi iče
. Se
muga
liikutti
minuu
, ga
silmät
huaralleh
kahtes
illas
luvin
kaiken
, mi
kus
vai
löydyi
. Erähii
vie
onnuako
ei
yhtel
kerral
... Muga
rubei
himoittamah tiijustua
, ongo se
tottu
. Dai
rubei
himoittamah sanella
täs
pajos
.

Pajon
sanoin
kirjuttai
Mihail
Isakovskii rodih
vuvvennu
1900 Smolenskan alovenen Vshodi -kyläs
. Pereh
oli
ylen
köyhy
. Ga
yhtelläh
brihačun
pandih
opastumah
. Hänen
opastajannu
oli
Jekaterina Sergejevna Goranskaja. Naine
kerras
nägi
, ku
brihaččuzel
ollah
kibiet
silmät
da
maksoi
matkan
linnah
, kus
lapsel
autettih
. Mihail
Isakovskii piäzi
ielleh
opastumah
. Opastai
nägi
, mittuine
nerokas
on
lapsi
. Jekaterina iče
syötti
da
kaikelleh
autoi
köyhiä
brihaččustu
. Erähät
Mihail
Isakovskoin eloksen
tutkĳ at ollah
sidä
mieldy
, ku
juuri
nengoman
hyvän
opastajan
nimi
rodih
pajon
allukse
. Ga
sidä
ei
sua
tiediä
, hos
Isakovskoin runolois
puaksuh
tulou
vastah
tämä
nimi
.
Toine
versii on
se
, buite
pajo
sanelou
Ven’an
päivännouzun
puoles
, koillizes
, kus
ihan
toven
Enzimäzen
Muailman
voinan
aigua
eli
Kat’uša, neidine
, kenen
nimen
Isakovskii pani
pajoh
. Juuri
koillizen
rannal
Kat’uša pajatti
da
uskoi
, ku
frontal
olii
mielespiettävy
kuulou
hänen
iänen
... Ollahhäi päivännouzun
puoles
suuret
rehevät
mečät
, da
juuri
moizes
luonnos
on
sanottu
pajos
– tiä
ei
ole
saduloi
, ga
meččy
on
tihei
. Dai
sie
vuvvennu
1938 oldih
suuret
bojut
Hasan-järven lähäl
Japounien
vihamiehienke
. Kui
ielleh
musteli
Isakovskii, sih
aigah
häi
ei
voinnuh
olla
panemattah
omah
runoh
tädä
tärgiedy
roindumuan
puolistuksen
tiemua, hos
runo
oligi liirine
.
Vie
enne
Tostu
Muailman
voinua
Mihail
Isakovskii oli
hyvin
kuulužu
runoilii
. Jo
oldih
olemas
hänen
runoloih
luajitut
ylen
čomat
pajot
, kudamii
pajatettih
kaikkiel
. Händy
tiettih
muut
runoilĳat dai
säveldäjät
. Juuri
händy
kučui
luadimah
yhtehisty
uuttu
pajuo
säveldäi
Matvei Blanter, kudai
sih
aigah
oli
Valdivon
džaz -orkestran
johtai
. Sil
hetkel runoilĳal oli
valmehennu vai
pieni
runon
algu
, kudai
muga
miellytti
Blanterua, ga
häi
kai
kyzyi
kirjuttamah
ielleh
...
Moskovas
enzimästy
kerdua
"Kat’ušan" pajatti
Valentina Batiščeva 27. kylmykuudu
vuvennu 1938. Jo
tulien
vuon
pajo
oli
pandu
levyle
da
rahvas
rubei
sidä
pajattamah
.
Pajo
kerras
muga
miellytti
kaikkii
, ga
mieros
ruvettih
ilmestymäh
pajon
variantat
. Sentäh
ku
silloi
ruadivuo
ei
vie
joga
talois
olluh
, nerokkahat pajattajat
iče
kirjutettih
uuzii
tekstoi
.
Se
oli
kova
aigu
... Liene
vaikutettu
suuret
valdivollizet muutokset
, kudamat
murrettih
ristikanzoin
elaigua
dai
ozua
, vai
liene
sada
vuottu
tagaperin
sežo
olluh
moine
aigu
, mittuine
on
tulluh
nygöigi, ga
rahvas
pajatettih
ylen
äĳän. Sih
aigah
enimyttäh neidizet
da
naizet
pajoloin
sanoi
kirjutettih
pajokniigoih
, oli
moine
moudu
... Karjalazet
neidizet
, ket
ei
maltettu
ven’akse
, opastuttih
pajattamah
puolii
sanoi
ellendemättäh...
Ennevoinalline pajo
rodih
hyvin
tunnetukse juuri
Toizen
Muailman
voinan
aigua
. Silloi
Kat’ušakse kai
ruvettih
sanomah
uuttu
ammunduvehkehty
. Sen
tihielöin
ammundoin
ulvondu
mustoitti
pajuo
, dai
sen
käskysanois
oldih
peittosanat
"soita
" da
"pajata
". Moizis
jygielöis
ololois
, mittumis
ollah
ristikanzat
voinal
, pajo
da
muuzikku
ollah
niilöi
avvuttajii
, kudamat
annetah
hengen
vägie
. Juuri
herkembät, syvembät tunnot
annetah
ristikanzal
kaikis
suurembua voimua
, dai
Kat’uša jogahizel
oli
oma
, jogahizel
mustoitti
omua
kodii
da
lähäzii
armahii
... Partizuanoil
mečis
oli
oma
Kat’uša, frontal
tarkahambujannu
oli
oma
, ruanittuloi da
voimattomii
kačoi
jo
ihan
toine
Kat’uša... Niidy
naizii
kunnivoittih
da
suvaittih
, dai
paginois
vuozien
peräs
musteltih
da
piettih
Kat’ušannu. Sen
periä
onnuako
rodih
nenga
äĳy tovellizen
"Kat’ušan" tekstan
versiedy...
Nygöi
tämän
pajon
tietäh
dai
pajatetah
kogo
muailmas
. Sen
variantoi
on
kiännetty
kaikile
suurembile kielile
. Ga
kaikis
enämbäl
sidä
suvaĳah Kitais
. Sie
meĳän pajuo
pietäh
omannu
rahvahanpajonnu da
sidä
soitetah
pruazniekkuparuadoil!
Luvin
onnuako
kai
pajon
variantat
dai
kai
vastavukset
, mittumii
voinan
aigua
pajatettih
toine
toizele
eroitetut ristikanzat
, ga
toko
vastavustu
, ken
pajatti
rannal
, ei
löydynyh
. Ku
iče
runon
luadii
oli
vaikkaine
, konzu
hänele
annettih
tämä
kyzymys
, sit
niken
muu
ei
voi
tie
diä
, oligo Kat’uša olemas
. Suurin
on
se
, ku
meĳän "Kat’uša" on
vuozisuan
parahien
pajoloin
joukos
da
sidä
suvaiččou
kogo
muailmu
.