Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Ol’ga Ogneva. Nygözet kylänagjat da endizet eri hierut Vieljärven rannal. 1
Ol’ga Ogneva
Nygözet kylänagjat da endizet eri hierut Vieljärven rannal. 1
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Suuri
karjalaine Vieljärven kylä оn sijoitunnuhes suuren da kaunehen Vieljärven rannale .Vieljärvi järven nimenny оп ylen vahnu paikannimi , kylän nimenny se оn aiga nuori .Sendäh gu juuri kylän nimenny Vieljärvi jiävihes virrallizesti äski mennyt vuozisuan puolivälis , konzu yhteh kerättih kai pienembät da suurembat hierut .Nygöi net ollah Vieljärven agjoinnu , еnnе oldih eri kylinny .Jogahizel oli оmа nimi .Net tännesäh eletäh rahvahan keskes .
Vieljärveh kuduas puolespäi et tulle – puutut mäile .Joga mäilpäi näet moizet kaunehet kohtat , ga kai hengen täyttäy čomuttu .Ei sua ni silmii ottua .Lečebnican mäilpäi näet Pogostan da Jovensuun , Pogostalpäi toizen vastaspäi olijan agjan – Jänöisellän , Jänöisellälpäi tuaste nävytäh Pogostan koit da Ruizniemi оn ku kämmenel .Karjalazet rahvas azetuttih elämäh tänne , Vieljärven koillizele rannale sadoi vuozii tagaperin .
Petroskoilpäi tulles heitymmö Lečebnican mäilpäi alah da ajammo kohti , laukois da poštas siiriči yläh , Pogostale .Tiä eletäh ammuzet tuttavat Gennadii da Marij a Voronovat .Heil kyzyingi kylien agjoin nimilöi .
– Sidä minä mindählienne en äijäl tiij ustelluh vahnembil , en
tiijä , mindäh on Pogostu . Kačo , on Pogostu , ielleh on Jovensuu .Jovensuu naverno on , meijän Pogostu lopeh , tiešuaru , i onnuako lähtöy suureh mägeh linnahpäi .Muga minä duumaičen .A ielleh nečine täl käil , sie lähtöy Jänöiselgäh .I dorogu Jänöiselgäh , kylä ylähän on , Jänöiselgy , a vie tiešuaru roih požarnoilluo , se menöy Ruizniemi , kylä .I vot minun akku rodivunnuh Melličöil , kus on kalmužim , sanoi Gennadii .
Vieljärven kylä oli olemas jo 1500-vuozil .Vaigu silloi sidä ei sanottu Vieljärvekse .Oniegujärven viijendeksen verokirjois vuozil 1582/83 mainitah Fokin kylä Ohtalahtes .
Ielleh , vuvvennu 1617 da 1620 kirjutettulois dokumentois tämä kylä mainitah tyhjänny .Ga jo 1647 vuvvel enzimästy kerdua mainitah kylä Pogostalluo Lahtes da Pyhän Miikulan kirikkö sit .Pogostu algavuu ylähän , mäil , kus on einehlaukku da lopeh tiešuaras Trošin mäin al .
MINDÄH POGOSTU ОN POGOSTU ?
– Pogostu on sendäh , ga enne tožo , naverno , mitahto časounazii oli , sit sen periä Pogostakse sanottih , arbailou Marija Voronova .
– Eigo kirikkö olluh ?
– Kirikkö , naverno , oli .
Pogostal nygöi , kuigi еnnе оn kirikkö .Еnnе niendy kirikön mugah mugai sanottih Kirikköniemekse .Vieljärves oli kaksi kirikkyö , kezä - da talvikirikkö , kirikös ymbäri oli kalmužin , pogostu .Konzu 1931 vuvvel kalmužin hävitettih , Pogostan kirikkö salvattih da tilah avattih škola , niemen nimi muutui Školaniemekse .Nygöi täs kohtua rinnal ollah škola da uuzi Pyhän ll’l’an kirikkö .1800-vuozien toizel puoliškol Pogostu kazvoi suurekse kirikönkyläkse da sit rodih Vieljärven voulostin keskus .Mindäh Pogostu оn Pogostu ?– kyzyn paikannimilöin tutkijal , filolougientiij on doktoral Irma Mullozel .
– Tämä voibi sežo vihjata sih , ku juuri tiä , Vuohtanjoven suus da järven rannal on toven olluh ylen merkittävy kohtu . Sendäh gu vahnu Pogostuhäi , tämä on muinazes ven’an kieles otettu sana , pogostu alguudah myö merkičči mostu paikkua , kus azetui , oli yödy kniäzi oman joukonke , konzu häi keräi veroloi , nalogoi .Tämä on olluh tärgei kohtu vezimatkan varrel .Tämä on sežo moine sana , kudai vihjuau vezidorogoih .Pogostu-sanal oli moni merkičysty .Sanan merkičys on aijan mendyy muuttunuh , sendäh gu niih vahnoih kohtih nostettih kiriköt da sit tuli kirikkökohtu da kirikös ymbäri sit kazvoi kalmužin .Pogostu on kalmužingi .Tämä pogostu on elänyh moizen pitkän eloksen , ga allus se on olluh vezimatku , vastai häi .
JÄNÖISELGY - KYLÄ MÄIL , KUS OLI ÄIJY JÄNÖIDY
Jänöiselgy aigoinah oli suuri kylä , tiä oli оmа časounaine da kalmužin .Ga nygöi Jänöiselläl оn jiännyh vai yksi elävy taloi .Viktor Sumkin оn roinnuhes täs kyläs da nygöi оn sen vahnin eläi .
– Rodiimmos täs 1938 vuvvel . Вuаbо oli karjalaine , died’oi oli karjalaine , tuatto oli karjalaine , vaigu muamо oli valgoven’alaine .Buabal oli 13 lastu , muamal – kuuzi .
Voinan jälles tulimmo tänne 1944 vuvvel .Konzu suomelazis piästettih , ga sit tulimmo tänne .Meij än kodi oli suuri , hevol sydämeh saruale sai ајuа .Kois oli suomelaine štuabu .Jällespäi meijän kyläs oli Stalinan nimelline kolhozu , Makoin Gen’an tuatto ruadoi kolhozan predseduatel’annu .Astavat oldih puuhizet .Školah käimmö , muga äijy lastu oli !Nygöi ei jiännyh nikedä .Tiä oli 17 kodii , a nygöi on yksi täs da toine tua .Enämbi nikedä .Joga talois vie jälles voinua oli ylen äijy rahvastu , sanelou Viktor Sumkin .
Keppi käis häi seizou oman koin očas .Korgiel mäilpäi hyvin nägyy järvi suarineh da Ruizniemi .
Tämä mägi sai nimen Jänöiselgy sendäh gu ylen äijy jänöidy oli .Mugai vahnat rahvas nimitettih Jänöiselläkse , sellittäy kylän nimie Viktor , – äijy jänöidy oli .Jänölöih käydih , ga nygöi vähä jänöidy jäi .Jänöisellän kylä sai nimen mäin mugah .Vieljärvi myöhembä rodiihes .
– Tuldih rahvas moizet , što ei tietty , kunne kodii luadie . I vot täh miellyttih .Täs oldih pellot , hyvä mua oli , yhtyy paginah Gennadi Makkojev .
Jänöiselgy on hänen roindukylä .
– Täs oli jänöidy , sanotah , äijy . I rahvas käydih ohotal .
Pienete Jänöiselläl eligi Tatjana Ivanova , häi ližäi :
– Jänöidy äijy oli , ga vikse sendäh sanottihgi , što neče suuri selgy on .Enne selläl enimälleh pandih koit , hierut azetettih .
Toinah mečäs Jänöisellän lähäl tovengi oli äijy jänöidy , ga onnuako kylän nimeh jäi sen algueläjän nimi libo liigunimi Jänöi .Ken da mindäh andoi sille miehele moizen nimen – ei ole tietois .
Myö tiijämmö , ku korgiembii kohtii , selgii , rahvas ruvettih eloittamah äski 1700-vuozien allus .Yhtelläh jänöiselgäläzet sanotah , ku heijän kylä on kaikis vahnembi .Sen tovestetah vahnat dokumentatgi .
Oniegujärven viijendeksen vuvven 1563 verokirjan mugah Jänöiselgy jo oli olemas , sil oli nimigi ven’akse Заечья Гора , Jänöimägi .Kyläs eli kaksi miesty Tereška Sem’onov da Borisko Ivanov .Vuvven 1582 verokirjas luvemmo : "Деревня Заечья Гора , Терешкино , Семеново тож , Оксентейко Борисов , хоромы ставит после войны , да три места дворовых , хоромы пожгли и крестьян побили немецкие люди ".
Jänöisellän kylä , Tereškino , Sem’ounovo sežo .Oksenteiko Borisov , taloidu nostau voinan jälles , da kolme taloin sijua , koit poltettih da rahvastu tapettih nemeckoit rahvas .
Nygözet kylänagjat da endizet eri hierut Vieljärven rannal. 1
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
–