Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Valentina MIRONOVA. Tiijättögo työ, mibo on tuohi?
Valentina MIRONOVA
Tiijättögo työ, mibo on tuohi?
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Tuohekse
sanotah valgiedu koivun kuoren pindua .Ammuzes aijas rahvas piettih sidä putillizennu materjualannu da käytettih erilazien pättävien veššilöin luadimizes .Muinazet rahvas X da XV vuozisuan välil puaksuh kirjutettih tuohel .Vuvvennu 1957 Novgorodan linnas löyttih XIII vuozisuan keskel kirjutettu tuohikirjutus karjalan kielel .Se on ainavo ennevahnalline kirjutus baltiekkumerensuomelazil kielil .Tänäpäi sidä voibi kaččuo Velikii Novgorod-linnan muzeis .
Tuohtu kiškottih keviäl , konzu lehtet avavutah da ollah vie pikoi pikkarazet , peigoin kynnen suuruot .Konzu koivunmahlu jouksou , sit tuohigi kebjiembäh puus lähtöy , suurennu palannu suau ottua .Kodih tuoduu tuohtu pyöritettih suureh keräh , nenga se säilyi vuoziloin luguh .
Tuohi ylen hyvin palau , sendäh rahvas käytettih sidä viriteksenny .Ei pidänyh vuottua , tuli terväh tartuu halgoloih , ga terväh tuohigi palau .Ei sudre rahvas sanota : "Mi tuohes tuldu , se hyväs dovarišas varua , a pahas ni sidä ei ole ".
Tuohtu ylen hyvin voibi pyörittiä , sendäh tuohes azuttih kaikkie , midä vai kodih pädöy : puzuu , robehtu , kaššalii , virzuu , poimiččuu .
Tuohi ei varua vetty dai nimidä muudu , eigo se happane , sendäh tuohtu kalaniekat rakkahal piettih käbrynny verkon selykses .
Toiči konzu astut kyliä myöte , vahnoin kodiloin seinis nägyy tuohipalua .Koin nostajat pandih sidä ikkunan ual olijale parrele , ku vezi ei menis da ei hapattas parziloi .Erähät pandih tuohtu levole lavvoin välih , sitgi levo ei vajata .
Tuohiastielois ylen hyvin oli pidiä syömisty , puaksuh nengomis poimiččulois säilytettih meččymarjua , enimytten must’oidu .Kois emändäl oldih tuohes luajitut suolu -, jauho -, suurimupuzut , kuivannu sie pyzyttih kai syömizet .
Enne vie piettih tuohipuzus maiduo , ruahtuo da voidu , sie maidohine hätkembäh ei muigene .Konzu kezäl räkel tuot maiduo tuohipuzus niityle , se on moine viluččaine da hyvämaguine .
Puzu oli moine pyöryžy , kyyrän pitky , kaksi tuohtu oli ommeltu bokas virzaimel (tuomiviččaizel ), kaksi tuohtu piälekkäi , valgiet čurat vastakkai , suu juurel ommeltu piäliči rannas .Sil vie oli puuhine kanzi , kadajaine pangu , käzi vai sinne syndyy .Tuohikaššali jo oli suurembi , sidä selläs kannettih , sie piettih kalua , evästy meččäh da niityl kävves syömizii .
Tuohes luajittihgi jallaččimii : virzuloi da tuohisuappualoi , sit jallat ruadajil pyzyttih kuivannu .
Suol , konzu heiniä luajittih , sit virzut pandih jalgah .Virzulois vezi tulou dai lähtöy , kengiä oli žiäli .Muite virzut kovat ollah , niidy havvotah tulel libo livotetah vies , ku oldas pehmiembät , a sit vaste pannah jalgah .
Ylen ammui tuohes luajittih paidoi , štaniloi , šuapkoi da alazii .Semmostu sobua voibi nygöigi nähtä muzeis , jugei on niidy piäl pidiä .
Kalaniekat luajittih tuohes ylen pitkiä tuohinuorua nuottah niškoi , se ei hapannuh , ei kastunuh da ei uponnuh vedeh .
Vie nygöigi mečäs astujes lähtielöin ies voibi nähtä tuohes luajittuloi kauhoi .Ku ei ole keral nimidä astettu , vetty voibi kauhas juvva .Se kui kezäl , mugagi talvel pädöy vetty juvva – ei huulet tartuta , kui raudahizeh .
Tänäpäi tuohes luajitah enimytten mustoezinehii , hyvä on se , ku ei vie hävinnyh tuohenkiškondu - da punomisnero .
Tiijättögo työ, mibo on tuohi?
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский