Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Olʾga Smotrova. “Elos oli mieldykiinittäi, ga pidi äijy ruadua”
Olʾga Smotrova
“Elos oli mieldykiinittäi, ga pidi äijy ruadua”
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Vieljärven
kyläkunnan Hauginiemen eläi V’ačeslav Ivanovič Jegorov eläy nygöi Petroskoin Veteruanoin kois .Joga nedälii V’ačeslav Ivanovič lugou Oma Mua -lehtie , on suannuh jo kaksi gruamottua muamankielen säilyttämizen mafaronoih yhtyndäs .Häi iče ravieh pagizou kieleh , muga hyvin , kui maltaugi pidiä kirvesty käis .
V ’ačeslav Ivanovič Jegorov rodivui vuvvennu 1940 Hauginiemeh .Perehes oli viizi lastu : V’ačeslav , Vasilii , Maša , Šura da Nina .
– Kaheksatostu oli kodii , a nygöi on vähä . Kaksi kon’uššii oli , kai hävii .Meijän taloi oli Ved’oin , sit oldih Stafejevat , ielleh eli minun tuatan sizär , sit Vokulovat .Kodi meijän oli vahnu gorničanke , se happani .Minä armien jälles tahtoin uvven koin nostua , ei annettu .A sit nygöi duačču on .Kyläh jäi vaiku kaivo , talvel eläjii ei ole , sanelou V’ačeslav Ivanovič .
Jušin rodu lähti Kinnermäl , sie oldih Jušit , Jušši Kinnermälpäi tuli Ved’oloil kodavävykse .
– Jušispäi oli nelli kodavävyy . Kodavävylöi enne nagrettih äijäl .Vie ku ken ottau muatkoin koispäi midätahto – nagretah , ei sua koskie nimidä , ku valmehel tulit , valmehel otat , nagrau V’ašeslav Ivanovič .– Minä en olluh kodavävy , ga olin kvartirantu . No spiskan mugah , minä olin sadakolmas kodavävy Vieljärvel , se oli moine juumor .
V’ačeslav Ivanovič tuttavui oman akanke Vieljärves .Ukrainalaine Lidija Jefimovna tuli opastumah Petroskoih Suhuumispäi .Händy työttih ruadamah matematiekannu Vieljärven školah .Mies silloi ruadoi šouferinnu kyläs , mugai puututtih yhteh ..
V’ačeslav Ivanovič lähti školah voinan jälles , Vieljärves .Tuatto pani händy ven’ankielizeh školah , kyläs oligi suomenkieline škola .Häi mustelou :
– Minul literatuural kyzyttih i pandih dvoiku , minä enämbiä školah en käynnyh ...minun luo tuldih direktor , zavuč , kluasan opastai , sanottih , ku pannah internuattah , a minä sanoin : "Ja dvoiki polučat’ ne budu !"I kai , školah minä enämbiä en käynnyh !
SUKSILAVUL ENZIMÄZII
Školah joga päiviä talvel V’ačeslav Ivanovič kävyi suksil , Hauginiemelpäi Vieljärveh kolme kilometrii .Suksil meččäh jänölöih , suksil kalastuksilgi .Omas čuras mies on kuulužu suksittai , nygöi mielihyväl mustelou siksikilboi vahnoi fotokartočkoi ozuttajes :
– Tämä on jälgimäine suksikilbu Anukses , 15 kilometrii , olin toizennu .Kaksi kedrua olin kilvois , 50 kilometrii ajelimmo , munul oldih suomelazet sukset "Järvinen ".Tämä on meijän joukko , vuvvennu 1970 oldih kolhozoinvälizet kilvat , myö voitimmo .
Kiinnostus suksih jäi tässäh , vie nygöigi Petroskoil olles mies toiči kävyy kaččomah suksiniekoin kilboi Kurganal .
Jälles armiedu V’ačeslav Ivanovič opastui zaočno nelli vuottu Br’anskas voimistelun opastajakse da klassizen suksiajelendan kilvoin treenerakse .
– Sen jälles opastin minä vaiku käziruaduo , da pionieruluagerilois olin liikundan opastajannu , kymmene vuottu ruavoin , enämbiä en voinnuh , lähtin iäres . Lapsienke internuatas on jygei ruadua , sanou mies .
VIERAHAL MUAL
– Naija pidäy omal uuličal , muheloittau V’ačeslav Ivanovič .– Sendäh ku tiediä pidäy naizen sugupolviloi .
Lidija Jefimovnan vahnembat elettih Feodosies .Heil oli kivitaloi , oma viinumuarjusadu .Sit kodi Feodosijas myödih , ostettih toine Ukrainal .
– Vuvvennu 1970 minuu muanitettih sinne , akku lähti sinne kaniikuloil i sanoi , ku sinne tahtou jiäjä . Minä sanoin , en lähte sinne .Sit minun luo tuldih minun muamo da kaksi sizärdy , sanottih , midäbo , lapset jätät …Minägi lähtin .Minä luajin ičele venehen , varustin kartohkua kaksikymmen huavuo da työnnin kai sinne .Sinne tulduu rubein myömäh kartohkua i roimmos omakse , heilehäi on tavannu myvvä kaikkie .A enne sidä tahtoin šouferikse ruveta , minul sanottih : "Berem !".Minä sanoin , ozuttakkua , la mašin .Minuu viettih angarah , sie seizoi GAZ-51-mašinan ruamu kahtel kozlal , enämbiä nimidä .Minä lähtin siepäi …Viizitostu vuottu elin sie , ruavoin viijenden razr’adan plotniekannu , mustelou mies Ukrainan elostu .
– Oligo hyvä eliä Ukrainal ? Sovitgo sie rahvahienke ?
– Rahvas sie ei olla prostoit . Minä konzu tulin sinne , minul kerras varrastettih pyöry .Oma kirves ainos keräl oli , ainos varain , ku minul varrastetah mitahto libo muanitetah .Sit piäzi ilmah zakon Karjalas : ken ruadoi enämbän 20 vuottu Karjalas , se viitty vuottu aijoimbi lähtöy eläkkehele .Minä tulin Karjalah yksinäh , kaksi kuudu ruavoin leshozas , enämbiä ni päiviä en ruadanuh , lähtin eläkkehele .Luajin kylylöi da venehii , kel pidi , da talvil ajelin Ukrainal , avvutin sie omii .Viktor-poigu da Tan’a-tytär tässäh eletäh sie , vastai V’ačeslav Ivanovič .
KOLMEKYMMEN KAKSI VENEHTY
V’ačeslav Ivanovičan elos aiven oli kiini plotniekan ruavos .Miehel kirves käis hyvin pyzyy .Kaksi vuottu enne armiedu häi ruadoi plotniekannu , silloi nostettih kaksikerroksellistu taloidu Pirdoiniemel .Häi nosti kylylöi , kodi maltau nostua nuagloittah .Iče on nostanuh oman koingi .
– Minul on hyvä pila , ga pilal et kaikkie azu , pilates voibi hairahtuo , kirvehel salvajes et hairahtu , on varmu mies .
On V’ačeslav Ivanovičal vie eräs nero , ylen harvinaine tänäpäi .Miehen ylbevyksenny on 32 ičen luajittuu venehty .Luadi iččeh niškoi , kyläläzile , työndigi Suomeh .
– Oman enzimäzen venehen ostin Pavel Viglijeval 300 rubl’as . Häi oli hyvä muasteri , luadigi 47 venehty , sanou mies .– Sit konzu minä armieh lähtin , sluužin lähäl täs Čalnan lohkol , veneh jäi . A konzu tulin kodih , venehty jo ei olluh .Venehen luadimine on pitkyaigaine ruado .Ku et maltane kirvesty käis pidiä , venehty ei roi .Enzimäzen venehen luajin vuvvennu 1965, silloi minä elin Vieljärven Pogostal , kus nygöi laukku seizou .Sit kiinnostuin sih ruadoh da rubein venehii azumah .
– Mitbo puut pätäh lavvoikse ?
– Lavvat voibi luadie huavas , kuuzes i pedäjäs . Parembi huavas libo kuuzes , net ollah kebjiembät .Pedäi pidäy olla hyvä , hongu pidäy .Lavvat pidäy kuivata vuozi .
Emäpuudu eččimäh meččäh V’ačeslav Ivanovič kävyy iče .Viizi-kuuzi metrii pitkytty veneh on paras .Nuaglua pidäy nelli luaduu , eri suuruttu .Tervua enne iče laskiettih mečäs , V’ačeslav Ivanovič , tiettäväine , sidägi maltoi luadie da tervata :
– Ezmäi tervatah , sit joga vuottu kohendellah .Tervatah kiehujal terval .Nygöi tervua ei ole laukois , kruasitah .Paras kruasku on Avangard-zavodal , no se on kallis , sellittäy muasteri .
Airoloi V’ačeslav Ivanovič sežo luadiu iče .Huabu airokse ei päi , sanou , äijän kerdua azui – viäräh menöy .Sih pädöy pedäi da kuuzi .Vie yhten tärgien šeikan mies saneli venehen luajindas :
– En luaji korgieloi bortii , se pidäy olla levei , ku ei häilys , ku airot käveltäs polvii myöte , a ku käit ei käveltä polvii myöte , sit terväh väzyt .Yksinäh on jygei luadie venehty , enimite ezmästy laudua da neniä , sehäi terävy pidäy olla .On äijy šeikkua venehty luadijes , pidäy , ku vetty ei tulis veneheh , konzu motor on peräs .Parembi luadie venehty pertis , minul on tilua kois , luajin yhten venehen kois , lastutgi kerras päččih mennäh .Sit toizet tullah kaččomah , monet tahtotah opastuo .Ga kačondu on tyhty opastus , pidäy ruadua .Minä opastuin nenga , ku näin kui starikat riihes luajittih venehii , i minul kirves käis hyvin pyzyi .
V’ačeslav Ivanovič maltau senelta äijän da juumoranke , mustau , kui piettih kyläpruazniekkoi , kui midä ruattih , laskiettih tervua , keitettih bruagua , hyvin mustau endizii aigoi , omamualazii , hänes voibi kirjuttua kerdomustu erilazis tavois da pidolois da myös mužikoin keskes pajatettuloi častuškoi .Hyvil sanoil mainiččou ruadajii mužikkoi , sildy ku hyvin tiedäy hinnan ruavole .Omah elokseh nähte nygöi sanou : "Elos oli mieldykiinittäi , ga pidi äijy ruadua ".
“Elos oli mieldykiinittäi, ga pidi äijy ruadua”
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
–
–
–
–
–