Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Alina Gapejeva. Varrastettu lapsusaigu
Alina Gapejeva
Varrastettu lapsusaigu
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Matrosas eläi
Svetlana Nikolajevna Jakunina on moizii ristittyzii , kedä sanotah "voinan lapsekse ".Net ollah lapset , kudamil voinu varrasti lapsusaijan .
JÄTIMMÖ KAIKEN DA PAGOH
Sveta rodivui 23.syvyskuudu 1938, enne voinua hänen pereh eli Anukses .Tuatto Nikolai Timofejevič Jermolajev oli voijennoi , partiiruadai , muamo Valentina Aleksandrovna-Raznopromartelin buhgalterinnu , sil laitoksel ruattih rahvas , kudamil oli huono tervehys .Sveta kazvoi yhtes kahten vahnemban sizärenke .Lapsien kazvattamizes vahnembile avvutti lapsenkaččoi – neidine , kudai avvutti perehile kodiruadoloisgi , perehes händy piettih omannu .
– Kui voinu algavui , minä en musta , olin vie ylen pieni , sanou Svetlana Nikolajevna . Tunduu , ku naizel ei ole himuo mustella voinua .
Voinah nähte naine tiedäy ei vaiku omis mustelmis , ga muaman sanoisgi .Syvyskuul vuvvennu 1941 suomelazet lähettih Anuksenlinnua .Paikallizii eläjii ruvettih työndämäh evakkoh .Partiiruadajien perehii evakuiruittih enzimäzinny , sildy ku net oldih suures varavos .
– Myö jätimmö kaiken : koin , talovuon , kaikis kallehiman – ombelusmašinan – kaivoimmo muah savus , oman kozan-syöttäjän annoimmo susiedale da lähtimmö . Tuatto jäi linnah .Partiiruadajil pidi ruadua sie , kunne partii käsköy , sanelou Svetlana Nikolajevna .
VARATTAVU MATKU PAGOH
Naizet da lapset istavuttih gruuzumašinoih .Kolme piendy pöllästynnytty tyttyö yhtes oman kohtuzen muamanke lähtiettih tiedämättömih Kuujärven puoleh päi .Gruuzumašinat pagolazienke kulgiettih jonolleh .Konzu vihaniekat ruvettih bombittamah mašinoi , net kiännyttih Petroskoih päi .Petroskois pagolazii työttih baržoil Puudogah .
– Matkas muamo sai poijan , meidy lastu rodih nelli . Kapituanu sijoitti händy lapsenke omah kajuuttah .Myö lapsenkaččojanke olimmo laivankannel da kogo matkan itkimmö .Baržoi ainos bombitettih , erähät baržat upottih rahvahinneh , a meidy lykysti .Ymbäri rahvastu oli menetiijä mi verdu , kaikin varavon vallas , oli hälyy , kaikin tahtottih piästä paikkah , mustelou Svetlana kyynälsilmis .
Puudogaspäi nuori pereh evakuiruittih ezmäi Arhangel’skah , sit Urualale .Čel’abinskoin alovehen Ol’hovka-kylän rahvas lämmästi otettih vastah pagolazii Karjalaspäi .Hyö iče elettih nälläs , ga joga leibypalazen juattih pagolazienke .
Lapset kerättih peldoloil kylmänytty kartohkua .Syötettih heidy ilmai .Svetlana Nikolajevna mustau , kui syödih herhehkuaššuu siemenvoinke , oli ylen magei .
Muamo Valentina Aleksandrovna lähti ruadamah maidozavodale .Laboratouries ruadajat naizet peitoči annettih hänele poijan syöttämizekse probirkois anualizah niškoi varustettuu maiduo .
Loitton koispäi olles naizet opittih tiijustua hos midätahto omah Karjalah nähte .Suruviesti terväh levii : puoli Karjalua da Petroskoi ollah suomelazien voiskien vallas .Valentina Aleksandrovna kodvan aigua ei tiedänyh nimidä omas ukos .Myöhembi tiijusti , ku ukko partizuanoin joukos oli kulgenuh Karjalan suvespäi pohjaispiirilöissäh .Enämbän kahtu vuottu hänes ei olluh nimittumua tieduo , sit jälgimäi tuli viesti – on hengis !Vuvvennu 1943 Belomorskas toimii Karjalan halličus miäräi händy Segežan mašinoinkohenduszavodan piämehaniekakse .Vie vuvven peräs pagolazil annettih valdu tulla järilleh Karjalah .
– Myö tulimmo Belomarskah , se oli meile suuri ilo , sanou Svetlana Nikolajevna . – Muamo hyvin ombeli . Saldatat puaksuh ombelutettih hänel voinusobii , maksettih leiväl .Belomorskas ruattih einehtavaroin punktat .Niilöis oli äijy kalua !Paiči muudu myö rubeimmo syömäh kambalua da kalanrazvua .Eliä rodih äijiä kebjiembi .
SIMKA , SINGER DA TUKKU LASTU
Vuvvennu 1944 Karjal oli kogonas piästetty vihaniekas .Jermolajevat tuldih järilleh kodih .Kaikis elolois jiädih vaiku muah kaivettu "Singer " da susiedale jätetty Simka-koza .
– Muaman iänen kuultuu Simka rubei bliämiččemäh hyväs mieles – tunnusti emändän . Häi meile oli maijokas , nelli litrua andoi päiväs , muheloittau Svetlana Nikolajevna .
Voinan jälles Svetal rodih vie kaksi sizärdy .Vahnembat tytöt äijän ruattih , kuni muamo da tuatto oldih ruavos : hallottih halgoloi , piettih ogrodua , hoijettih lehmiä da hanhiloi .Pereh maksoi veroloi – andoi valdivole lihua , jäiččiä , maiduo .Nälläs lapset ei oldu , ga kylläl nikonzu ei syödy .
Voinuvuozien nälgy , stressu da kylmäs olemine rikottih Svetlanan tervehyön .Puaksuh tartui ekzemu , tyttö kazvoi ylen hil’l’ah .Voimattomuksien periä puaksuh pidi olla käymättäh školah .Kois olles pidi kaččuo kaksi piendy sizärdy da vellie .Vaigevuksih kaččomattah voinan lapset staraittih hyvin opastuo da pidiä kodiruadoloi .
Nikolai Timofejevičua , kudai sil aigua oli jo Piirikomitietan partien Enzimäzenny sekretarinnu , johtajat työttih ruadoloih Karjalan eri kohtih : Petroskoih , Anukseh , Vieljärveh , Šoutjärveh , Matrossah .Akku da kuuzi lastu aiven matkattih peräh , ei ehtitty harjavuo yhteh kohtah , kui pidi jo muuttua toizeh .
KUNNOLLIZET RUADAJAT
Svetlana on kazvanuh lujakse , tirpačukse da ruadajakse naizekse .Häi loppi Vieljärven školan "viidozih ", piäzi opastumah Petroskoin Meččytehnikumah .Vuvves 1959 naine eläy Matrosas .
Tehnikuman loppiettuu Svetlana ruadoi parzienuitol Šuojun jovel Matrosan lohkol .Jällespäi naine oli meččyruadolois "des’atniekannu ", sie vastaigi oman tulien ukon – Jakuninan Volod’an .
– Minul silloi oli 24 vuottu igiä , mustan , kui myö Volod’anke kävyimmö kluubah . Minä panin piäle pluat’an , kudai oli jiännyh minule perindökse vahnembis sizäris , da rizinkykengät , kudamat panin jalgah juuri parusinutuflien piäle , mustelou Svetlana Nikolajevna .– Tottu sanuo , minul oli yksi hoikku takkine joga vuvvenaijakse , talvekse puutan sih nahkukagluksen – roih talvitakki !
Šuoju-Viidanan lespromhozah kuulujal Južkarelles-meččypunktal ylbeili kogo Karjal .Sie Svetlana Jakutina oli ruadanuh 38 vuottu .Hyväs ruavos naine on suannuh äijän palkičustu da gruamottua , a ukko hänen oli yhteiskunnallizien kilvoin voittajannu .Yhten kerran molodoloi palkittih hyväs ruavos sil taval , ku annettih vuorotoi oigevus ostua Žiguli-mašin .Jakuninat ostettih sen da ajeltih sil mašinal pitkän eloksen .
Oli perehelgi oma koditalovus : lambahat , kanat , počit , hanhet .Abuniekoinnu oldih lapset : poigu da tytär .Vuvvennu 1994 Svetlana Nikolajevna lähti eläkkehele .Ga huolekas taba ei andanuh eliä rauhas .Kodvan aigua naine oli Veteruanoin nevvoston piälikönny , oli Piirinevvoston deputuatannu .Svetlana Nikolajevna ainos avvutti vahnan polven rahvahale , nevvoi da kannatti heidy .
MUSTU-VALGEI MENNYH AIGU
Svetlana Nikolajevna kaččelou oman perehal’bouman mustuvalgieloi fotokartočkoi .Niilöis on hänen mennyh aigu : lapsen kibu , unohtumattomat tunnot , ajattelukset mennyzih vuozih nähte .Häi ylbeillen sanelou omas poijas , tyttäres , bunukas .
Svetlana Nikolajevna eläy omas vuvvennu 1962 nostetus kois .Poigu perehinneh eläy rinnal kyläs .Muamalluo tuli elämäh Petroskoispäi Valentina-tytär .Val’a äijän kerdua potakoičči muamua tulemah ičellyö Petroskoih .Muamo ainos kieldävyi .
– Midä minä rubien sie ruadamah ? Olen harjavunnuh hengittämäh kylän ilmua , suomimah lundu pihas , vedämäh halguo riel kodih da kävelemäh jogirandua pitkin .Voin joga päiviä nähtä omii lapsii .Vie minul on hyviä mieldy , ku monet nuoret perehet jiäjäh elämäh Matrossah .Meijän kylä "kukkiu " da kehittyy .Voibigo jättiä kohtu , kus sinä olet ozavu ?sanou Svetlana Jakunina .
Voitonpäivänny Svetlana Nikolajevna , hänen lapset da bunukat lähtietäh Voiton Puustoh , pannah kukat mustopaččahan tyveh .Sie vastavutah voinan lapset , on heile paistavua da musteltavua .
Varrastettu lapsusaigu
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский