Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Balakirev Nikolai. STUANOVOINE. 8. Frontua vaš
Balakirev Nikolai
STUANOVOINE. 8. Frontua vaš
карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный тверской
Lieni
šygyžy .Viestit frontalda tuldih toine toista pahemmat .Yölöillä jygiešti , vongun lennettih Moskuh päin nemčoin samal’otat .Päivällä rigeneh lendeli ylähänä ajeroplana , tiedäjät paistih , što lendelöy razvedčikka – "ruama ".Jogo päiviä lenneldih i miän samal’otat .Lenneldih alahazeldi , vähiä ei koššuttuan puuloin ladvoida .Hiän ajerodroma oli Zaluazinan luona .Šillä puo jogie Jornovan pellolla meččiä vaš yöt i päivät juristih traktorat , šielä strojittih teistä ajerodromua .Väliän i samal’otat tuldih , vain ei žen šuurehuot kun Zaluazinan luona .Tolmačušta päin Kolašnikovah yhtälästä mändih jalgazin i mašinoilla voiskat .
Kyläläzillä i Pokrovan jälgeh ruavot ei puolettu .Vejettih zagotovkie Lihoslavl’ah , Kolašnikovah , Kliimovah .Hyväšti , što dorogat kylmettih , telegät vain juristih kolakalla .Kolhoznikat yölöillä vejettih Vuiskoin puunista bombua samal’otoilla varoin .Niin že ruattih mečäššä .
Eländä kyläššä päivä päiväštä vain jygeni .Zagotovkoin jälgeh leibiä jagoh trudodn’oih jäi vähä .Laukašša eulun midä oštua .Karasina rahvahalla loppuh mäni .Illoilla viritetih vain piiguloida .Spičkat i ne loppiečettih .Mar’u -buabo ohki :
– Ka jälgimmäne korobkane jäi .
Vas’a löydi vanhan rašpil’a palan i gutalina bankazen .Täyvytti bankazen träpičällä .Illalla , lämmittiässä l’ožankua , šydäi bankazen tuleh .Konža šieldä šai kuhman bankazen , jähytti i avai – bankazešša jiädih vain muššat tuhkazet .Tois’piänä Vas’a keräi ristivellet i lähtei hyö školan jälgeh peldoh kivi ruoppahilla eččimäh pii kivie .Kodih Vas’a toi täyvet kormanit kivie .Avai karžin lauvalla bankazen palannuloinke träpičöinke .Bankazen piällä čikšai rašpil’alla kivie vaš , kiveštä pirahettih kybenet .Niistä kybenistä träpiččä -tuhkazet kydeyvyttih .Vas’a hyvällä mieliin ožutti bankazen buabolla h :
– Ka i tuli , a šie varajit , kuin spičkatta elämäh rubiemma .
Buaboh hänellä :
– Keštä šie opaššuit šezih rukah šuada tulda ?
– Pet’u -velli jo ammuin čikšun luadi .
– Oh , vara-a-a , mie vet’ tämpiänä huomnekšella jo hingalolla rehennykšen panin .
Nu , hyvä , šammuttanneh hiilet , nin i lieu millä tuli šuaha .
Pokrovan aigah fronta ynnäh reunah Stuanulla tuli .Nemča jo Tverin otti .Yöt i päivät Lihoslavl’ašša päin kuulu kun edähine Ukonjuru .Rigeneh ynnäh reunašša bamuani , buitto kiuguanlaudah höššetäh – bombittih čugunkua .Kyläššä varattih : varieleh Boh , ruvetah Jomovan ajerodromua bombimah , nin i Stuanulla palava lieu .
Žentän P’otr Pimenov – kylän storoža , jogo ildua moni kerdua kierdi kyliä , i jesli kenen ikkunašta hot’ pikku ragozešta nägy tuli , pualikalla plaijutti šeiniä vaš i ravai : "Teistä tuli nägyy ".Sel’sovietan preda Anna Petrovna tože rigenikkyzeh prover’aičči , kun šilloin šanottih , sveto maskirovkua i štobi st’oklat ikkunoissa oldais’ klejutuot lentoilla bumuagašta .
Kaiken voinan aijašta vain yhen kerran nemčat bombittih miän kyliä , a ajerodromua ni kerdua .Brihazet nagoli šinne hypeldih i nähtih : vain samal’otta istuočou i šiinä že rubieu rulimah peldo randah tuhjoloin luoh , a tuhjoloissa jo samal’ottua vuotetah salduatat , hyö i lykätäh žen lepikköh .Ajerodromua nemča ei bombin , a mih varoin Stuanuo hänellä pidi bombie ?Vas’an pereh šuorei laškiečemah muata , i Katti muamonke jo oldih kravatissa .Tyttöne nagoli šuurendelieči : "Ägie , ägie ", – muata ei tahottan žentän i hikši .Vas’a jo tože oli postelissa (hyö buabonke muattih toizešša kravatissa ), a Mar’u -buabo jo räččinöissä mäni šammuttamah teppuo .Ka ših aigah i rubei tränškyttämäh .Kattine kerdah iänisty i piälleh kattuači od’d’ualalla .Mar’u -buabo puhaldi piigun , istuolleh langei kravatilla , važamella kiällä liččai iččie h vunukan , a oigiella yhtälästä risti šilmie .
Viikon perehellä ei šuan muata .Duumaidih , fronta kyläh tuli .Jel’a hyppeli ikkunan luoh , kiändeli od’d’ualan randua , kumbazella oli šalvattu ikkuna – ei go nemčoida ole uuličalla .Pihalla oli kuudoman valgie , no ni yhtä mieštä uuličalla ei nägyn .
Huomnekšella Vas’a šuorieči i šyömättä uidi pihalla .Susieda Kuz’mičča tože oli viidin koista .Hiän i šano , što bombittih ferman i kon’ušn’an .Vas’a läksi šinne .Dvorin luona eulun ni kedä .Brihane varaten mäni kon’ušn’an luoh , tiedi , što šielä toizinke hebozinke pietäh i hänen Johorkua .Verejät oldih lukušša .Vas’a läksi ymbäri kon’ušn’ua .Jovešta päin kaikki st’oklat kon’ušn’an ikkunoista oldih murennuot , šeinäššä nävyttih ruoštunnuot rauda palat – bomban oskolkat .Vas’a kabadi ikkunah i šiämeššä dogadi korhistunnuot , pölläštynnyöt hebozet aidazissa , a Johorka , kumbazen klietka oli ikkunan kohašša , veny tuahella .Vas’a mäni hebozen luoh .Že noššaldi piän , hil’l’akkazeh hirnotaldi , ušto tunnušti Vas’an , i tuaš riihkäi piän tuahta vaš ."Johorka , Johorka ", – brihane polvuziin silitteli hevos’t’a .
Johorka jygiešti hengähteli i kaččo muššalla šilmällä šilmih Vas’alla .Täššä Vas’a dogadi , što ollet Johorkan kyllen luona ollah ynnäh vereššä .Hiän kočahti , luottuači ikkunah , štobi hypätä kyläh – kuččuo vanhembie , da kuulušti , kun avatah verejän lukkuo .Šiämeh tuli Pet’u -velli .Hiän oli storožana fermašša .Kiäššä Pet’u -vellellä oli veičči .
– Uiji , briha -šie , olgupuolla , – kahistunnuolla iänellä ukko työndi pois’ brihazen .
Vas’a uidi kon’ušn’ašta , kekši : Pet’u -velli rubieu leikkuamah keruo ruanitulda hebozelda ...rubei itkömäh .
– Elä , briha -šie , ite .
Min šie ruat – voina , voina i on , i žiivatoilla – voina , – šano Vas’alla viidinnyn kon’ušn’ašta Pet’u -velli i istuoči tyhjän rejen laidazilla .
– Mie en ite , – Vas’a pyyhki hiemualla šilmät , – Pet’u -velli , midä šie täh šua et izbuavin Johorkua muokista ?
– Kuin , vara , izbuavit , pidi vet’ Gnezdovalla vitirnaralla zvonie .
Vitirnaratta et leikkua – tyrmäh ei himota istuočie .Myö fermeranke Sašanke vielä pimiellä selsoviettah kävelimä .Ukko vielä täh šua oli häpšistyn yön aigahizešta kummašta i enämmän iččielläh čem Vas’alla šaneli midä oli yöllä , i , nägyy , tädä paginua Vas’a ei enžimmäne kuuli :
– Tulima selsoviettah , a šielä jo miän Anni .Hiän i rubei milma haukkumah : " Šie , tätä ", – šanou , – "ušto yöllä fonarinke kävelit pihalla , ka tuleh i tränškäi ".A mie hänellä : "Kunne šie kiännät ?Deskat’ mie i viärä ?Konešno , yön aloh moničči pidäy ziivattoida kaččuo .Nin mie vet’ "letučkan " viritän vodogreikašša , а pihalla , dvorih šua , fonarie turkin polan alla kannan .Ennen bombindua olin huonehešša , missä maiduo priimitäh .Issuin pimieššä ikkunarannašša tubaretkalla ", – tämä mie nagoli Annilla šanon , – "Nu ka , issun , stalo bit’ , i täššä vuottamatta ikkunah läimähti sviettu , a šidä jo i kuulumah rubei – mašina ajau , da vielä i faroinke ?Toko mašinat ajellah Gnezdovan dorogua myöt’ .Vain tämä mieleh tuli , šiinä i rubei tränškyttämäh .Mie aš tubaretkalda langein lattieh .Kočahin , fatiin fonarin i hyppiämäh vodogreikah .Šielä kiugua jo lämbei .Otin laššun , kiät šärissäh , ei šua fonarie virittiä .Kuin ollou viritin – i dvorih .St’oklat ikkunnoissa , kačon murennuot .Važoin tahnuošša ikkunat ollella tykičiin .Šidä mäniin kon’ušn’ah .Šielä , kačon : Johorka vereššä tadehella venyy , ušto oskolka ikkunan kautti lendi ", – tämä mie kaikki Annilla pagizen , šiinä i Saša tuli , i ruvettih Mališovalla zvonimah , da Tolmaččuh načalstvalla .Ka , brihane , mytyš gor’a tuli .
– Pet’u -velli , miula školah pidäy männä .
– Mäne , vara , mäne , – ukko nouzi rejeldä .
Vas’a läksi hyppiämäh kodih .Šinä piänä kyläššä vain bombinnan näh i paistih .Jogirannašša löyvettih nellä haudua bombista .Täh šua pl’ossa dvorin luona šanuočou – Bomban kohuš .
STUANOVOINE. 8. Frontua vaš
карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный тверской
–
–
–
–