Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Balakirev Nikolai. STUANOVOINE. 11. Frantikka
Balakirev Nikolai
STUANOVOINE. 11. Frantikka
карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный тверской
Vas’a
i vielä puoli kymmendä brihas’t’a šuatettih Pet’ua Gnezdovalla šua , šuatto händä i pikkarane koirane , kummasta Pet’a kučču Frantikakši .Koirane oli muštua muastie , pitkä villane .Pet’ah hiän šiduoči Zaluazinan MTS-ašša .Gnezdovalla voinah lähteih vielä moni brihua , heinke i yhty Pet’a .Lieni aiga Pet’alla erota koirazešta .Hiän kučaldi Vas’an , šai šalkušta piiruan , ando Vas’alla .
– Vas’a , mie šiula podarin Frantikan , hyvä tovarissa šiula lieu . Konža myö lähemmä Tolmaččuh päin , šie koiras’t’a pijällä kodvane i anna palaziin piiruada , hiän šiunke i lähtöy , miuh vielä eu kerrin äijäldi priviknie .
– Hyvä , – ihaštu Vas’a , – ka vain koissa ruvetah haukkumah .
– Niät , hiän on pikkarane – vähä šyömistä pidäy .
– On go emäččy , ali uročču ? – villoista ei nävy .
– Uročču , uročču , – Frantikka . – ravahti Pet’a , tavottuas’s’a gnezdovoizie . Vas’a harvazeh luokši palazie Pet’an piiruašta koirazella .
Koissa , konešno , ni Vas’an buabo h , ni muamo h ei ihaššuttu koirua , ruadi oli vain Kattine .Muamo h šiännykšissä käški :
– Vie koira Iivan -velleh , ana šielä eläy , raz Pet’a mis’t’ ollou toi .Millä myö šyöttämäh rubiemma ?Možo iččiellä lieu nällällä olla .
Vas’a bullistu , muamolla h vaštah nimidä ei šanon , otti koirazen yškäh i vei tahnuoh .Tahnuošša matka lauvoin alla uglazeh levitti olgie , venytti Frantikan , silitteli :
"Frantikka , veny hil’l’akkazeh – elä haukku .Mie šilma rubien šyöttämäh ".
Koirane nouzi i kaččo muštazilla šilmäzillä Vas’ah , lizni händä ihoh , kun buitto malti midä brihane pagizou , laškieči tuaš i katto turvan hännällä .Vas’a uidi .
Väliän vanhemmat umiliečettih i Vas’ua koiralla jo ei poprikaidu .
Frantikka ših rukah šiduoči Vas’ah , što kunne ni lähtöy izändä , šinne i hiän jällesti hyppiäy : i školah šuattau , i školašta Vas’ua vuottau .Yhä jo šuačči kizata brihazenke .Že lähtöy jovella kon’killa čuraimah , Frantikka ennen händä haukunnanke hyppiäy .Kerran Vas’a lugi kniigašša stihotvorenjua , kumbazešša šanuoči , kun brihane val’l’ašti iččien regyziih , a koirazen – Žučkan issutti voššikakši (Вот бегает дворовый мальчик / В салазки Жучку посадив , / себя в коня преобразив ).Vas’alla oli lodka , kumbazen tuatto h vešti pedäjän pluahošta vielä ennen voinua .Vas’a lodkan pohjua toko jiävytti i čurai toizinke lapšinke Mihailan goralla .Täh kerdah hiän issutti Frantikan lodkah , nuorazen lodkašta šido iččiellä vyöh i rubei čurauttamah koirua .Frantikka enžistäh istu iänettä , šidä šeizaudu i napri haukkuo .Lapšet , ket oldih jiällä , kikottih nagruas’s’a :
– Frantikka , ota ruoška käbäläh , vozi laiskua hevos’t’a , midä hil’l’ah hyppelöy .
Kaikki ois’ hyvin Vas’alla koiranke , da Frantikalla nägöväldi loženi vačča .Hiän kubeloitaldi villoida vačan alla i kuotteli nännizet , i vašta šilloin kekši , što Frantikka on tyttöne .Vas’a ynnäh goreudu , konža koirane kando nellä pennus’t’a .Enžisti hiän katteli vanhalla fufaikalla heidä , štobi kodilazet ei kuuluššettais’ vingundua .Da ei viikkuo šuan peitellä , väliän muamo h löydi penduzet i rubei haukkumah poigua :
– Šanoin : elä jätä koirua – ei lie millä šyöttiä , a šie yksi päivälline : pikkarane , uroččune .Ka i uroččune .Hyvä uroččune – nellä penduo kando !Nyt kunne hiät panet ?
– Vähäzen kažvetah nin brihazilla annan .
– Ken täh aigah šiulda ottau ? Koiritta rahvahalla huolda – keroh šua .Seičas že vie avandoh !
Vanhemmat ni kuin ei unahettu haukkuo Vas’ua .Buabo h toko puolisti vunukkua , konža Jel’a händä haukku , a nyt i že oli yheštäh minnänke .Vas’a toko bullistun , iänettä kuundeli vanhembie , a Kattine itki :
– Velline , elä upota pikkarazie koirazie .
Jel’a riehkelieči šiännykšissä i kerran molemmat lapšet röpšytti peržettä vaš .
I školašša i koissa , i päivällä i yöllä yksi mieli oli Vas’alla piäššä : midä ruadua penduzinke .Upottannan näh hiän i duumaija varai .Vielä šygyžyllä otti školašta kniigazen "Mumu ".Kakši ildua piigulla myöhäh šua lugi .Buabo h virki :
– Hylgiä pillettiä , šilmie rikkuo .Tämän verran luvet , vielä i hajulda ševot .Ka Gnezdovan mužikka lugi Biiblein korkašta korkah šua – mytyš ložie kniiga on Biiblei – lugi , lugi i houkkeni .
Vas’a ei kuulun buabuoda h , lugi , kuni ei loppen .Hänellä kyynelih šua oli žuali mykkiä i hänen koiras’t’a , kummas’t’a mykällä lieni upottua bojuarinan tuačči .Šilloin muilašta oli šuuri hädä i muamo h poukkuh varoin varušti puizen poruo .Puine šeizo stolan piäššä .Vas’a kniigazen loppi jo myöhä , da i buaboh burai i , kiirähtiässä laškiečie muata , kniigazen unahti stolalla .A huomnekšella "Mumu " kado .Kaikki pereh ečči kniigua .Jo Vas’alla aiga oli männä školah , a kniigua ei löydyn .Bilo , hyllättih ečinnän , kun muamo h stirkah varoin čerpni kauhalla poruo puizešta , a šielä kniigane – jo ših šua liguočen , što i bukvat ei nävytty .Vas’a aš häpšisty , vähiä ei kyynelih šua .Rubei buabuoda h viärittämäh :
– Šie , baba , emannoiješša kirvotit kniigazen poroh !
– Oi , vara ! Možo i mie , piigulla ei nimidä nävy nin .A iče š et ole viärä ?– Eulun midä jättiä kniigua stolalla .
Vas’alla varautti männä školah kniigatta – a kun učitelnica Zinaida Ivanovna kyžyy : "Vas’a , ti uže pročital I .S .Turgeneva knižku ?"Ei tiedän midä i ruadua .Daže hänellä mieleh tuli : ei go iččiellä kirjuttua raskuaza , vet počti naizus’ tiedäy ; ka vain bumuagua eu , mistä otat bumuagua , jesli školan tetratit ollah luaijittu muamolla h vanhoista gazietoista .
Ni šinä piänä , ni jälgeh ei muissuttan Zinaida Ivanovna kniigua .Zato Vas’alla täh šua piäštä ei uijittu ni koirane , ni mykkä Gerasima , ni bojuarina , a lujembi kaikkie piäššä pyzy : midä ruadua Frantikanke ?– Upottua Frantikka penduzinke !? – Parembi iččiellä avandoh .
Enämbi ei šuan keštiä näidä tuhmie duumie brihazella i hiän rohkuači ...Muanitti leibä palazella Frantikan aittah i lukkui šinne .Otti pinošta halgozen .Penduzet pani vakkazeh i hypyllä läksi jogi randah .Kylyn luona troppa oli jiädyn .Kyynelet ruučin valuttih šilmistä .Vakkane i penduzet oldih kun tuumanašša .Vas’a boiko fataičči yksittäzin penduzie vakkazešta , pani jiällä i mi vägie pergi halgozella piähyzie vaš .Ne ei daže vingahettu , vain šäristih , kun pakkazella , ruššappazet käbäläzet .Tuušazet luokši jareštäh vakkazeh , hyppäi lepiin alla , pualikalla i jallalla lykki enžimmäzen lumen i langennuot lepän lehet muah , pani haudazeh tuušazet , katto lehtilöillä , lumella , okšilla kalmazen i läksi kodih .Koissa oli Jel’a .
– Missä olit ? – kyžy muamoh .
Vas’a iänettä riiččieči .Ruttoh pyörähti muamo h päin , šuureštah ravahti :
– Barin’a !Barin’a !
– Midä hudvuat ? Mytyš mie barin’a ?Huijotoin !Ka mie šiula annan barin’a !– Jel’a kerdua kakši läpšäi poigua peržettä vaš .
Vas’a kabahti kiugualla , venyttiäči vačualleh ruis’ värčilöillä i peitti kyynelistä märrän ihon lämbymäh värčin koštoh .
Frantikka aitašša kuulušti iänet i rubei krabuanimah kopčilla ovie da haukkumah .Jel’a mäni sinčoh , laški koiran .Že luottuači pahnah .Jel’a jällesti .Pahna oli tyhjä .Frantikka vinguon šydiälieči šinne -tänne tanhuoda myöt’ .– Poigie eulun . Jel’alla täyvyttih šilmät kyynelillä , hiän myöštiäči pertih .Vas’a nin že veny kiugualla .Jel’a nouzi karžin lauvalla :
– Prosti milma , poigane .Prokl’uatoi tämä voina .Konža hiän vai loppiečennou ?Eu muailmalla eländiä ni kellä , – itkien silitteli tukkie Vas’an i mučotti omua poigua .
STUANOVOINE. 11. Frantikka
карельский: собственно карельское наречие
Новописьменный тверской
–
"
–
–
–
–
–
–
–