Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Darja Hil’. Kanzi: oblezjan, kudamb tegi panendan tegoho
Darja Hil’
Kanzi: oblezjan, kudamb tegi panendan tegoho
вепсский
Младописьменный вепсский
Om
živatoid , miččed čudutoitaba ičeze melel .Karlikšimpanze (bonobo ) Kanzi oli unikaližen : nece oblezjan mahtoi kosketadas ristituidenke , tehta pažagad da eskai väta "Minecraft "-vändoho .Starinoičem teile Kanzin istorijan .
Elon augotiž
Kanzi sündui 28 redukud 1980 Amerikas Emorin universitetan tedokeskuses .Sündundaspäi händast varasti čudokaz oza .Tedomehed andoiba penikašt oblezjanad aigvoččele Matata-emäle kazvatamhas .Muga zavodihe üks’ kaikid uskmatomambiš tedokodvusišpäi istorijas .
Matata-emäd naprihe opeta jerkišaha – kel’he , mitte oli tehtud oblezjanoiden täht .Se om nellikoid erazvuiččiden znamoidenke (leksigrammoid ), i kaikutte znam znamoičeb üht sanad .Aigvozne Matata-oblezjan ei ozutand sur't melentartust opendusehe .No penikaine Kanzi ...Vaiše ištuskeli nenil "urokoil " da hilläšti paneli kaiken muštho !Kuvitele , miše opendaižid anglian kel’t vaiše kundeltes , kut opendase sinun sebranik .
Varastamatomid uzištoid
Tedomehed ani čududelihe , konz hö kerdan homaičiba , miše Kanzi iče zavodi kävutada znamoid-leksigrammoid .Hän ei vändand znamoidenke – hän tegi niišpäi virkehid ("Anda banan ", "Tahtoin kävelta ", "Kus om mäč ?").Koumevoččeks igäks Kanzi tezi jo 200 jerkišan sanad , hot’ händast niken ei opendand !
Midä Kanzi mahtoi ?
1. Kel’mahtoid
– El’genzi läz 500 anglian kelen sanad , konz kuli niid paginas ;
– Kävuti 200–300 jerkiš-kelen znamad ;
– Openzi lamoiden kelen 68 käzilikundad vaiše kactes videorolikoid toiženke melekahanke oblezjananke – Koko-gorillanke . Kanzi mahtoi ozutada "armastan " da "prosti ", hän eskai iloiteli käzilikundoil !
– Ičeze elos Kanzi tegi enamba 13 tuhad virkeht .
2. Socialižid mahtoid
– El’genzi iloižid i iloiteli iče ;
– Tüništoiti opalahižid : ku ken-ni voiki , Kanzi tuleskeli lähemba i sebateli händast ;
– Pakiči armahtust , ku muite keda-ni abidoiči ;
– Andoi sömid toižile oblezjanoile .
3. Toižed mahtod
– Avaiži veičel konservbankoid ;
– Kävuti mikropäčid ;
– Tegi pažagan – kerazi barboid , sütuti lämoid viritimel – da žari sil zefirad ;
– Vändi tedomašinvändoihe ("Minecraft ", "Pac-Man ").
Arvostuz tedomirus
Vodel 2011 Kanzi da hänen "kanz " (Panbaniša-sizar da Njota-plemännik ) tegihe tedokirjutesen todesižikš avtoroikš – heiden nimed paindihe sures kulehteses !Nece oli unikaline statj tedomirus .
Mikš Kanzi oli čudokahan ?
Tobjimalaz melekahiden oblezjanoiden (kut tetaban Koko-gorillan ) opendamižen täht tedomehile tariž oli toštta kaik äi kerdoid .Kanzi-žo openzi kaiken iče – hän vaiše tarkišteli ristituid .Kanzi mahtoi tehta sanoišpäi uzid virkehid , sündutada idejoid da löuta tegendoiden melentartuižid pätandoid .
Kanzi čudutoiti kaikid ičeze mahtol el’geta toižid .Hän ozuti päemocijoid (ihastust , varaidust , vihad ), no mugažo hüvin mahtoi erištelda ristituiden melid .Ku ken-se oli opalas , Kanzi iče tuli hänennoks , voi sebata , laskvas kosketada vai antta midä-se hüväd – ozutesikš , armast bobašt vai sömäd .Niken ei opendand händast sihe : Kanzi vajehti ičtazevedändad erazvuiččiden oloiden mödhe – erašti tüništoiti tošt , erašti ištui rindal vai lähtli honusespäi .
Kanzin jäl’gestuz
Kanzi koli vodel 2025 Hänele oli 44 vot – nece om lujas pit’k igä mugoižiden oblezjanoiden täht bonobole .Ičeze jäl’ghe Kanzi jäti enamba 20-voččen aigan tedo-oppindoid da kümnid unikaližid videorolikoid .Hän täuzin vajehti el’gendusen siš , midä živatad mahtaba tehta .
Kanzi openzi kaiked mirud sihe , miše ero ristituiden da živatoiden keskes om äjal vähemb , mi mö meletim .Hän todišti : živatad voiba hüvin opetas da mahtaba meletada ani melentartuižid idejoid .Kanzi ozuti , miše živatoil oma mugoižed-žo emocijad , kut ristituil .
Kanzi-bonobo abuti meile meletada siš , kut kaik meiden planetan eläjad koskuba toine toižehe .Voib olda , ei ole nimittušt erod ?
Kanzi: oblezjan, kudamb tegi panendan tegoho
вепсский
Младописьменный вепсский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–