ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Nina Zaiceva. Sit' - sarnaline jogi

Nina Zaiceva

Sit' - sarnaline jogi

вепсский
Младописьменный вепсский
Kahtes päiväs kül’mkun augotišespäi satoi lunt. Se veri jo kül’mnudehe maha, sikš kut-se heredas kaik vaugištui: mec, nitud, pertiden katused. Eskai ted tegihe ani vauktoikš. Nenidme vauktoid tedme lapsed internatoišpäi tuliba kodihe sügüz’lebule. Vit’ka, Sergei i Vas’ka kožuihe, miše lähteba mecha, Sitin üläladvale, i nügüd’ seižuiba Sergejan pertinno pagištes, ken midä otab kerdale mecha.
Minä otan oružjan, kirvhen, virid, solad, – sanui Vas’ka. Otan völ katl’aižen kartohkanke.
Meil kodiš om hoik brezent. Sil hüvä om kattas mecas, tatanke kaiken sidä otlem kerdale, – sanui Vit’ka. Kirvhuden mugažo otan. Öd nügüd’ pit’käd oma, tarbiž enamban haugoid.
Ala unohta kompasad, – johtuti Vas’ka. - I patronoid. Minai ved' ei ole.
- Hüvä. Kruškad völ pidab otta čajud joda...
Konz kaikes oli pagištud, prihad läksiba kodidme. Gusevoiden pertinno venui sur’ kogo parzid. Niid todihe, voib olda, eglai. Jäl’g traktoraspäi völ nägui. Čogaižes aidan i parz’kogon keskes venui penikaine koditoi Tobka-koiraine. Kulištades haškuid se pani korvad püštti i zavodi pudištada händal.
Ei-ik sinei, Tobka, vilu ole? küzui Vas’ka. Lähtkam meidennoks. Koiraine jokseškanzi Vas’kan taga. Se oli mugoine kuti taksan vuitte koiraine, ei olend čoma, sikš ku siš oli segoitadud äi erazvuiččid koiriden semnid.
Oled sinä, prihač, iloisine! Lähted-ik minunke mecha, – sanui koirale Vas’ka.
Koiraine maihahti händal.
Lähted, vaiše sinuspäi ei ole sigä tolkud. Äjak kerdoid otin sindai kerdale - nikeda ei löudand.
Vas’ka sai sumkaspäi leibpalan:
, raukaine!
Tobka tembaiži leibpalaižen i läksi sille-žo sijale, kus magazi, a Vas’ka tuli kodihe.
Mamoi, midä meile mugoižid haugoid todihe? küzui hän, tactes čogaha sumkan kirjoidenke.
Miččid haugoid? Darja pühki käded ezipaikaha. Ivan Prokatov kirjuti meiš kolhozan pämehele, miše pert’ tarbiž koheta.
Kenen pert’?
Ka meiden! Minä olen kuti invalid, a sinä völ oled openik. A pert’ kuluine habi seižub, voib langeta.
Ka i midä?
No kaik tugeziba meid. Naku parzid-ki todihe. Sanutihe, miše kohetas pertin maksuta.
Oliži hüvä.
Ka. Nece brigadir ku sanan andoi, ka kaiken tegeb. A midä täs tegid? Ik möst mecha lähted...
Ka!
Hätkeks-ik?
Koumeks päiväks. Seičemenden päivän tulem. Kaiken Sitin tahtoim mända.
Tuleb-ik Tan’aine sügüz’lebule?
Ei. Sergei sanui, miše heid Moskvaha ekskursijale vedas.
Kacu-ške! Moskvaha! Nu olgha. Konz lähted mecha, ka siloi minä en paštaškande.
Vas’kale johtui mel’he, miše jäl’gmäižen kerdan miččen-se praznikan aigan, konz hän oli mecas i tuli kodihe, ka löuzi maman irdal. Hän oli humalaz.
Lähted-ik adivoihe?
Lähten, mikš kodiš üksnäin ištta.
Ala mäne, ika linneb, kut jäl’gmäžen kerdan.
Darja kacuhti tarkas poigaha.
Jose laitoi minun päle? Tegitoi aigvoččeks.
Minä en laide. Pakičen vaiše, miše ed joiži sinä. Jäl’ghe ved’ ičeleiž-ki huiged om rahvahan edes.
Meletad-ik, miše minei üksnäiž kebn om ühten-se kädenke? Muupäivin kuti kebnemba, a praznikan en teda, midä tehta da kuna mända. Vas’aine, ved’ ei olend minai ozad-se!
Vas’ka kulišti maman sanoiš midä-se kuti ut, hot’ tezi neciš, kut mušti ičesaze. Muštho tuliba Prokatovan sanad: "Enamba mušta läheližid, meleta, kut heile om rindal". I hän el'genzi, miše ei voi jätta mamad praznikal.
Kule-ške, mama! Tegem muga. Mäne laukaha, osta midä-ni magukast. Da minei-ki suhrižid kerdale osta. Konz minä tulen, ka tegem praznikaižen. Paštam kalakurnikan, maimlent keitäm... I minä kucun prihaižid, Sergejan, Vit’kan. Naku ühtes ištum-ki.
Kacu iče, kut paremba. En tahtoi-ki adivoihe. Toižed praznuičeba, a minä pidän meles, kut minä sinuta jän. Ala aja lidnaha!
Nikuna minä en lähte. A ku lähten-ki, ka ved’ sinunke. En jäta sindai üksnäiž.
Voi, kut muga oliži-ki. Vaiše, konz kazvad, ka unohtad nene sanad... A minun toivod kaik om pandud vaiše sinuhu!

Анатолии Петухов

Сить - таинственная река

русский
За два дня до Октябрьских праздников выпал снег. Выпал он на скованную морозом землю, и потому как-то неожиданно быстро, разом все забелело вокруг: и лес, и поля, и пожни, и крыши домов. Даже проселки, на которых еще не успели проложить первый санный след, матово светились снежной белизной.
По этому первому снегу и прибежали в Семениху ученики-интернатники на короткие осенние каникулы.
Витька, Сережка и Гусь еще в пути договорились уйти ранним утром в лес, в верховья Сити, и теперь стояли возле Сережкиного дома, уточняя, кому что брать с собой.
Я возьму ружье, топор, соль, спички, — сказал Гусь. Ну и котелок картошки.
У нас брезент есть, тонкий такой, плотный. Когда с отцом на рыбалку или охоту ездили, всегда с собой брали. Вот его возьму, чтобы ночью укрыться, — сказал Витька. Топорик тоже возьму. Ночи теперь длинные, много дров надо.
Компас не забудь, — напомнил Гусь. И патронов с пулями. У меня ведь пуль нету.
Хорошо. Кружки надо бы, под чай
Когда все было обговорено, ребята разошлись.
Около дома Гусевых, у изгороди, лежал штабель сосновых бревен. Их, видимо, привезли вчера: след от тракторных саней да и бревна были припорошены снегом. А в уголочке между изгородью и штабелем, свернувшись калачиком, спала Тобкарыжая бездомная собачонка. Заслышав шаги, она подняла голову, навострила уши, потом быстро-быстро завиляла хвостиком.
Тебе, Тобка, не холодно? спросил Гусь. Ну, давай иди, иди ко мне!
Собака нехотя поднялась и вперевалочку затрусила к Гусю. Она была длинная и низкорослая, как такса, и ноги у нее были тоже кривые, а мордабольшая, тяжелая, с острыми, как у лайки, ушами.
Ох ты, уродина! — Гусь потрепал собаку по шее. В лес-то со мной пойдешь?
Тобка махнула хвостом.
Пойдешь! Только проку от тебя никакого. Сколько раз брал, а ты ничего не нашла. Гусь достал из сумки помятый кусок хлеба и подал собаке. Пожуй, бродяга!
Тобка схватила кусок и, благодарно размахивая хвостом, возвратилась на свое место, где спала, а Гусь вбежал в избу.
Это что, мама, дрова нам такие привезли? спросил он, швырнув в угол сумку с учебниками.
Какие же это дрова? Дарья вытерла руку о передник, села на лавку. Иван-то Прокатов с бригадиром заявление в контору писалипросили, чтобы колхоз дом отремонтировал.
Чей дом? — не понял Гусь.
Да наш!.. Вроде как я-то инвалид, а ты еще школьник. А изба-то, того и гляди, развалится.
Ну?
В конторе и согласилися. Вот и привезли бревна-то. Нам, говорит, копейки платить не надо будет, все за счет колхозу сделают.
Так-то хорошо бы!
Да как не хорошо!.. Этот бригадир не барохвостит, раз уж обещал А вы чего это на улице стояли? Поди, опять в лес сряжаетесь?
Конечно!
Надолго ли?
На три дня. Седьмого вечером вернемся. Всю Сить хотим пройти
А Танька-то на праздники разве не приедет?
Нет. Сережка говорил, их в Москву на экскурсию отправят.
Ну!..Гляди-ко ты! И так в городе живет, а тут еще и в Москву!.. А уйдешь, так я и стряпать ничего не стану.
Гусь вдруг вспомнил, как прошлый год в праздник, вернувшись из лесу, он нашел мать на улице. Она была пьяная.
А ты опять по гостям пойдешь?
Схожу ведь к кому-нибудь… Чего дома одной-то сидеть?
Не ходи. А то получится, как прошлый год, — хмуро сказал Гусь.
Дарья виновато и удивленно взглянула на сына и стала теребить пальцами передник.
Укоряешь? Большой ты стал!..
Я не укоряю, я только прошу. Потом самой же перед людьми стыдно будет.
А ты думаешь, мне легко одной дома куковать, когда все гуляют да веселятся? В будни легче, живешь, будто так и надо, а как праздник приходит, сама не знаю, куда себя деть Ведь не было у меня счастья-то, нисколечко, Васенька, не было!..
Гусь нахмурился. Как-то само собой вылившееся признание матери в том, что счастье обошло ее стороной, неожиданно сильно задело его душу. В памяти всплыли слова Прокатова: "Больше думай о матери, о людях, прикидывай, хорошо ли, легко ли людям рядом с тобой!" И он понял, что на этот раз не сможет оставить мать одну на весь праздник.
Послушай, мама, — сказал он. Сделаем так. Сходи сейчас в магазин, купи чего надо к празднику да мне в лес сухариков. Я вернусь шестого вечером, а седьмого с утра мы с тобой постряпаем, рыбник из трески сделаем, ухи из сущика наварим, можно пирожков с капустой напечь И потом я ребят приглашуСережку, Витьку Вот и посидим вместе.
Смотри сам, как лучше Мне в гостях тоже несладко. Люди веселятся, а у меня одна думка: как жить-то буду, когда совсем одна останусь?.. Не уезжал бы ты в город-то!
Я никуда не уеду. А если и думал уехать, так ведь с тобой Одну не оставлю.
Ох, кабы так-то было! Только ведь вырастешьзабудешь, что счас говоришь. А у меня вся надёжа на тебя