Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | Статистика | ? Помощь
Alina Gapejeva. Marija Voronova: Nuožarven parahii feršaliloi
Alina Gapejeva
Marija Voronova: Nuožarven parahii feršaliloi
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Marija Voronova enämbän
40 vuottu ruadoi feršalinnu Nuožarves .Marija Kononovna liečči Nuožarven da sen lähikylien eläjii .Hyväntahtozel da pehmeisydämellizel naizel oli jygei da monimutkaine elaigu .
TIE KARJALAH
Marijan pereh , kui äijät toizetgi , kesti kollektivizatsien .Tuatto sanottih kulakakse da otettih kiini .Ainavo lehmy otettih kolhouzah da kuuzi lastu jäi nälgäh .
Vuvvennu 1933 pereh työttih Siberispäi Karjalah .Dorogu Vojaččuh oli ylen jygei da kesti kuun .Karjalas rahvastu sij oitettih kylmih baruakkoih .Jygieh elaigah huolimattah siirdolazet , kudualoin keskes oli valgoven’alazii , pol’akkoi , latvielazii da toizii , elettih sobuh rouno suuri pereh .Hyö ruvettih nostamah Belomorskan piirin Kezäjoven kyliä .
HÄDÄ EI TULE YKSINÄH
Rahvas vie ei ehtitty harjavuo elämäh Karjalan mual , konzu rodih toine hädä – algavui Suuri Ižänmualline voinu .Ladvan kylä , kuduah Marijan pereh muuttihes enne voinua , otettih omah valdah suomelazet .Marijal silloi oli 15 vuottu .Nuori da hendoine neidine da toizii hänen igäzii työttih meččyruadoloih .Heil pidi ičeväil ruadua jygiedy ruaduo .Elaigu käski Marijua aijoi erota lapsusaijas .Voinan aigua neidine lähti raudutien kohendusruadoloih .
AMMATTI VALGIELOIS HALUATOIS
Voinan jälles Marijal algavui uuzi elaigu .Häi piätti lähtie opastumah Petroskoin feršali-akušieroin školah , kus sai hyvät mediekkutiijot kuulužien opastajien hyvyös .Mediekkuškolan loppiettuu Marija työttih ruadoh Priäžän piirin Salmenniškan kyläh .Hyvin opastettuu da hyväsydämellisty neidisty terväh ruvettih kunnivoimah paikallizet rahvahat .Marija Kononovna mustelou , ku voinanjälgehizil vuozil lapsil puaksuh oli moizii taudiloi , kui kokl’ušši , skarlatiinu , poččitaudi da keroimärgy .
– Mustan , kerran minulluo tuli mužikku da pakiččii avvuttua hänen akale lastu suajes . Naine sai lapsen juuri minun pienes pertis Salmenniškas . Silloi naizet ei lähtietty bol’niččah , mediekkuabuu suadih paikal .
Yöl 1. pakkaskuudu minul rodih , voibi sanuo , enzimäine lapsi .Minä enzimästy kerdua avvutin lapsensuajal naizel – opin iče praktiekas ruadua sidä , mih minuu opastettih mediekkuškolas , saneli Marij a Voronova .
IJÄN YHTES
Aijan mendyy Salmenniškas Marija vastai oman tulien ukon Mihail Ivanovič Voronovan .
Mihailal , kudai sluuži frontal , oli kova taba , mies oli čoma da mielevy .Huolimattah sih , ku häi oli äijän kerdua ruanittu , hänel oli voinumiehen rungu .Mihail Voronov tuli Salmenniškah revizorannu da kerras huomai čoman feršalin .Molodoit vähäzen aigua elettih Priäžäs .Sie Marija ruadoi bol’ničas .Mihail Ivanovič ylen äijäl suvaičči kalastua da mečästiä .Miesty syväin vedi Nuožarven meččih , kus voibi suaja hyvä sualis .Sendäh mies piätti lähtie elämäh omah roindukyläh Kiiškoiniemele .Nuožarven rannal Mihail nosti koin , kuduah pereh muuttihes vuvvennu 1954.
AINOS ON VALMIS TULLA ABUH
Kiiškoiniemel Marija rubei ruadamah Nuožarven kylän mediekkupunktas , kus ruadoi monii vuozikymmenii .
– Tilat , kus otimmo vastah voimattomii , mustoitettih tavallistu pertii : stola , kušietku da päčči . Taudiloi liečittih prostoloil rohtoloil : kastorku , joudu , zel’onku da streptotsidu .Kylmänyzile pandih gorčičniekat da buankat .Käytettihgi rahvahan tiedoloi .Ruaduo kyläs täydyi ainos : luajimmo ukoloi da profi laktiekkurokotuksii školaniekoile , kačoimmo kohtuzii naizii .Toiči pidigi kiškuo hammas , saneli Marija Voronova .
Marija Voronoval hoijol oli lähälolijoin kylien eläjät : Toppojärven , Rodinjärven , Kaskesniemen , Plekan , Gonganualan , Holman da Kodžurin .Monet kylät ollah jo hyllätty .Nämmis kylis enne elettih prostoit rahvas da kazvatettih lapsii .Räkel , pakkazel libo kelirikol Marij a Voronova kiirehti abuh kylih .
– Omua ruaduo minä suvaičin , vaigevuksii minul ei olluh tiel . Olin valmis tulla abuh päiväl da yöl .Kerran pastoin piirualoi lebopäivänny , ga pordahilluo tuo dih meččyruadai .Mies piilal leikkai jalgua da leikkavus oli moine syvä , ku pidi kerras työndiä händy bol’niččah .Kylän ainavo telefon oli poštal .Pidi juosta poštale , ved’ enziavus rippuu ristikanzan tervehys .Minä uskoin vaiku omii vägilöi da tiedoloi , saneli Marij a Voronova .Toizen kerran Marijal pidi astuo sulanuttu jiädy myö järven toizele rannale , kus abuu vuotti lapsi .Kyläläzil jäi vaiku seizuo rannas da panna malittuloi ...
KIITÄNDYSANAT OLLAH PARAS PALKINDO
On vaigei lugie , äijygo kilometrii kylien dorogoin myöte Marija astui jallai , ajeli hevol libo soudi venehes järvie myö .
Omas ruavos naine sai Tervehyönhoijon paras ruadai -arvonimen da Nevvostoliiton korgeviman nevvoston prezidiuman medalin Leninan 100-vuozipäivän kunnivokse .
Ga kaikis paras kiitändy ruavos on rahvahan kiitändysanat .Äijät nuožarveläzet tässäh mustellah endizen feršalin hyväntahtozii silmii da käzii .Marija Kononovna avvutti läs 20 lastu suajes .Jo ammui kazvanuot brihačut da tytöt kui ennegi sanotah Marij a Kononovna Voronovua "liäkäri-t’outakse ".
Marija Voronova: Nuožarven parahii feršaliloi
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский