Тексты

Valentina MIRONOVA. Seesjärven karjalazien suusanallistu runohuttu

подкорпус: публицистические тексты

Источник:

Oma mua. № 47, 2025, с. 2

Valentina MIRONOVA

Seesjärven karjalazien suusanallistu runohuttu

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский

Kylmykuun
lopus
Petroskoil
Ostrovjulguamos ilmoih
piäzi
Timofei
Jefimovič Turujevan suarnat
da
bilinat -kniigu
.

Kogomuksel
on
pitky
histourii
, sen
vie
vuvvennu
1941 valmisti
painettavakse nuori
vastevai
Leningruadan yliopiston
loppenuh
Nikolai Ivanivič Bogdanov (myöhembä miehes
rodih
vepsän kielen
tutkii
da
kannattai
). Häi
tuttavui
Sellin
kyläs
eläjän
Timofei
Jefimovič Turujevanke 1930-luvun lopus
da
sit
äijän
kerduä kävyi
pagizuttamah
nerokastu
miesty
. Timofei
Jefimovič pagizi
enimytten karjalakse
, ga
suarnoi
da
bilinoi saneli
kui
karjalan
, mugagi ven’an
kielel
. Kirjahmaltajannu
häi
suvaičči
lugie
kniigoi
da
jällespäi
kerdoi
sidä
, midä
jäi
piäh
. Musto
miehel
oli
hyvä
, sendäh
tiezi
da
maltoi
äijän
. Toiči
häi
iče
kiändi
ven’an
kielespäi
karjalan
kieleh
, kirjutti
kiännöksii
da
työndi
kačottavakse Petroskoil
olijah
Kul’tuuruinstituuttah.
Igivahnas karjalazes
Sellin
kyläs
eletäh
seesjärven karjalazet
. Vuvvennu
1598 sie
oli
73 taloidu
, Pogostal
seizoi
Jumalan
kirkastumizen kirikkö
. Sil
čural
elettih
hyvät
rahvahanrunohuon tiedäjät
, yhtes
Seesjärven horanke
Sellin
pajattajat
ajeltih
puolen
Ven’ua
da
omua
neruo
ozutettih
Moskovan
Kremlin laval
. Vuvves
1936 Karjalan
tiedomiehet
käydih
pagizuttamah
Sellin
kylän
eläjii
da
pandih
mustoh
eriluadustu
ainehistuo. Sanelijoin joukos
oligi Timofei
Turujev. Häi
oli
roinnuhes
oraskuun
1. päivänny
vuvvennu
1877, školas
opastui
kolme
kluassua
. Sit
pidi
mennä
ruadamah
, tuatto
ei
andanuh
opastuo
ielleh
, pidi
ičel
omua
piädy
syöttiä
. Ezmäzen Muailman
voinan
aigua
oli
armies
. Siepäi
tulduu
vuvvennu
1918 händy
pandih
Sellin
köyhien
komitietan
paginanvedäjäkse
da
Sellin
kylänevvoston
paginanvedäjäkse
. Myöhembä häi
ruadoi
mečänvardoiččijannu da
kalastuskolhozas. Sie
ruavon
keskes
mies
puaksuh
saneli
omii
suarnoi
da
bilinoi. Vuvvennu
1938 hänes
pandih
mustoh
31 suarnua
, 31 bilinua, seiččie
pajuo
da
sen
ližäkse
arbaitustu
, ennustustu
da
kuda-midä muudu
. Vaiku
pieni
vuitti
nämmis
tekstois
oli
painettu
kniigoih
.
Vuvvennu
2025 Sellin
kylän
alovehelline
yhteiskunnalline
ičehalličus kirjutti
projektan
, kuduan
piätarkoituksennu oli
piästiä
ilmoih
hätken
vuotettavu
kniigu
. Projektu
sai
Kanzallizen
poliitiekan
ministerstvan
kannatustu
, Puadenen da
Sellin
kylän
eläjät
pandih
oman
vuitin
, iče
kerättih
den’gua
, avvutettih
sponsoratgi. Nenga
lyhyös
aijas
käzikirjutukses
tuli
čoma
kogomus
. Nygöi
kaikin
voijah
lugie
Timofei
Jefimovičan 16 eriluadustu
suarnua
, kymmene
perindöllisty
bilinua da
kymmene
noviinua ven’an
kielel
. Sen
ližäkse
, on
suarnu
, bilinu da
noviinu karjalan
kielel
.
Kniigas
olijan
QR-koodan kauti
voibi
piästä
Karjalan
Tiedokeskuksen
Kielen
, literatuuran
da
histourien
instituutan
Karjalan
runonpajattajat: verkosanakniigu -sivule
da
kuunnella
Timofei
Jefimovičan iändy
. Kniigas
on
myös
äijy
kuvua
, niilöin
kauti
voibi
tuttavuo
kui
Turujevah, mugagi hänen
sugulazih
, myös
on
Sellin
kylän
taloloin
da
časounan
kuvii
. Omas
puoles
kiitän
kaikkii
, ket
yhtyttih
kogomuksen
valmistamizeh
.