Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Riähistä
Riähistä
Karelian Proper
Kestenga
A
vois’iko lapši luvva kivie järveh ?
Järveh ?No .
Šanottihko mitä ?
Luotih , ka nuo še šai murattih .
Ka murattih n’iijen , a tätä ei hyö annettu luvva , ka ei hyö šitä oikein nyt , jotta riähkä tulou il’i mikä , sitä ei , ei , ei piä luvva kiviä järveh , ei piä luvva .
Mie muissan , jotta meilä tooše vot šanottih , jotta še on riähkä .
No , no , no , no , ol’i , ol’i .
Ei piä luvva kiviä järveh , eikä pitä i mitä , ei n’i mitä pijä rakaija järveh , sitä šanottih , no sitä šanottih , jott ei pijä rakaija .
A m’i še on rakaija ?
Prosaija .
A vielä mist …mistä niinkun riähkä tulou ?
Šuomela ..., Šuomen čerkušša šanotah , jotta ”šynty šuuhu ”, šanou ”šynty šuušta lähtöy , eikä šuuhu mäne ”, a meilä em myö tiijä .
A vot varaštamisešta , ol’i še riähkä ?
Varaštami… , vierašta še ei piä männä ottamah , s’iitä miksi , miks sie tuoisen trudan otat , ka s’iitä še riähkä tulou .
Riähkä , riähkä še tulou , riähkä .
No , eikä , eikä pijä toisen ve …verkošta ottua kalua , šanotah , šiitä še tulou riä… , eikä n’imitä ei piä , n’iitä vierahie liikuttua .
El’i toisen rossutinnašta .
El’i tuoisen rassuštainun nyt , jotta kačot tuo nuoim pahoin eläy , eli , no , rassuštaiččou , jotta kačo vot .
Ossutit .
Ossutit , karjalan kielellä vet on ossutinta ei suutonta , no , n’i el’i min’ih šemmon’i , no , no n’i šiitä ei piä , ihmin’i eläy kuiv voit , kuin hiän elä… , antau še siilat ta niinhän n’i i eläy , a toiset ei piä rassuštaija , s’iitä šanottih , heittäkkyä pois , ei piä s’itä ossutie tuoista , kuiv voit n’iin i eläy .
No a vielä mistä ?
No muuta mie en tiä .
No vot , šanomma , lapšella , vot mitä šanottih lapšella , ihan kun ne pienet oltih n’i ?No , šanokamma , vierahien kera voiko lapši istuutuo šamah stolah , ja tämmöstä ennen oliko ?
Ka ennen še , ei lapšet i tultu vierahien kera stolah , eikä he …i laškettu , eikä siitä tullun riähkä , eikä i m’i , a , a , ei , lapšet oltih n’iin šemmoset , jotta ei tultu kačo vierahien kera hyö , he… , ruavahat ihmiset istuuvuttih , lapšet ei tultu stolah .Eikä hyö , eikä hyö i rasr’eššittu vanhukšet , ta eikä hyö i tultu .
Vot ennen šuurišša pereheššä lapšilla ol’i omah i stola .
Oma , oma , meilä kolmella stolalla i šyötih , lapšet šyötih omillah stolillah .
Naiset omillah , miehet …
Naiset omillah , miehet omillah , mieštä ol’i äijä taloloissa , omalla stolalla šyötih .
A vot tuošta riähištä , još vielä , n’iin , oliko voinun šylkie , šanokamma , talošša šylkie ?
Šylk… , ka šylkie še ei annettu ennen šielä ka , šiitä šanotah , jotta ei pijä šylPkie lattiella , jotta s’iitä tulou ei hyvä pirt’t’ih .S’itä šanottih vie …s’iitä , ennen še jo ei annettu šylkie lattiella , oi-voi , eikö p’etua .
Ei n’i veteh annettu .
Ei , ei , eikä , eikä s’itä , meilä ei hyö mainittu riähäkš , eikä nyt… , no ei annettu šylkie lattiella .
A matittamisešta ?
No , ma …ma… , ka s’iitä še tuli riäh …emätykšeštä .
A , emätykšeštä , no .
No , šiitä šanottih , jotta riähkä tulou .
A emätettihkö miehet talošša ?
Oi-voi , ka še ol’i , emätettih , meilä tuatton’ ei emättän , myö emmä tiä , myö emmä kuull …sielä po… , sielä porojeŋ kera vielä kun , n’i …n’i …n’iitä poroja , n’iitä emätettih , a myö , myö emmä kuullun , jott kuin tuatton’ olis’ emättän näim pereheššä , el’i näilä kotitöillä , el’i missä näj , jotta pirt’issä šanon , jotta ”emäškoin’i ”, ei .Ei , a , a muamon toisin aijoin näin kuin vielä kor’eutun , kun ol’i s’iitä , ol’i n’iin vihan’i , n’iin vihan’i ”rasv’e voit ” šanou ”lapšien aikana emättyä , ei pijä emättyä ”.
A ol’i… , ol’iko voinut polttua , šanokamma , talošša ?
Talošša e… , e… , meilä kuin ei tupakoitu n’i miehet .
Ei tupakoitu ?
Ennen kum piis’it , oltih nämä .
Ei , palo šiämeššä tupakoi …
Piis’irinnašša , piis’i , piis’i oli , siih viijä skam’m’i sinne , s’iitä , a näin , jotta ol’is’ lapšien aikana s’iitä ta , s’iitä ta , s’iitä pirt’illä poltettu , ei , ei .
Ei annettu i vopše .
Ei , piis’i ol’i s’itä varten , kui tultih el’i hot’ vieraš talošša tuli , šemmon’i kur’ašoi on skam’m’i issuuvu s’iih piis’irintah .
Piis’it , kun oltih muinen .
Ennen kum piis’it oltih , s’iih i istuuvuttih , ta s’iitä siinä raskovaarivaijah , ta siinä poltetah , ta siinä , a jotta ol’is’ pirtillä tupakkišavu , ei .
No , a pitikö , još tulet taloh , n’i tuota rist’ie ?
Ennen rissittih , rissittih , rissittih , rissittih , rissittih .I lähettih pois tooše kumarrettih , jotta ”tervehekši jiäkyä ”.
A još ei , ei ihmin’i , ei luaji s’itä ?
Ka luaittih , luaittih , voi-voi , še kun oli n’iin opuučča .
A šanottihko , jotta še on riähkä ?
Še on riähkä .
No , še on riähkä , taloh tulet n’i , kuin sie nyt , jotta šeisauvut , jotta et rissi šilmieš .Läksi pois , hiän risti .
A muata läheteššä ?
Muata läheteššä tooše , myö emmä pannun načaalua , a še pantih , pantih ennen , i nouštih houmenekšella op’asaat’el’no .
Ristie ?
Rii ..., no , i muata venyyvyttih .
A kuin teilä šanottih , kun muata venyyvyttih , n’ii mitä šanottih sill aikua ?Blahoslovittihko ?
No , no , Hospot’i , blahoslovi .
No , muistuuko vielä noista riähistä , jotta mistä vielä riähkä tulou ?
En , en kun t’iijä , meilä , mistäkö še ?Meilä tuatto , kun n’iitä …luki , n’ii mie en t’iä …
No , šanokamma , još olet järvellä , n’iin kum pyytämäššä kalua , siel n’iim mitä ei voinun luatie , jotta ei tulis’ riähkä järvellä ?
Em mie .
Voisiko huuv… , voiko huutua järvellä tai šemmoista , puajie oikein iänekkäšti ja tämmöstä ?
Ka pua… , miks .
Laulua järvellä .
Laulettih järvel , no laulettih , laulettih , še kun lähettih …nuotalla lähettih pihe …pitempie matkoja op’asaat’el’no laulun kera , laulun kera , še poikki järvine matattih laulun kera , še , no , kun lähetäh illalla , n’e ei lauleta .
Mintäh ?
Ei , ei , meilä ei laulettu , Jel’et’järveššä laulettih , a meil ei .Illalla kun lähetäh nuotalla , n’i ei lauleta , heitä pois .Mie en ole tullun , mie olen ikän’i nuottuinun .
Ei voinun ?
Ei , a vot huomenekšella , huomenekšella kun rupiet tulomah kotih , vot s’iitä .
Ka n’iin še i Jel’et’järvešš , kun lähettih kotih n’i ...
Lähettih , no kotih , no , no , no .
A još et šuanun kalua s’o rauno ?
S’o rauno lau… , laulat s’o rauno , s’o rauno , s’o rauno , a še kun enämmän šuat , ka paremmin n’i laulattau , a kun vähän šait ka , s’iitä , ei ole i šuatu kalua nuottimih , ei lauleta , ei laulun kera tulla , ei ole i šuatu …
A vot kun sitä nuottua ruvetah vetämäh n’i , ol’iko mitän’ih šemmosta , jotta šanottih sillä , ennen sitä ?
Ei n’imitä , ei , ei , no ei vai annettu klomata sielä , jotta nyt jo tämän apajašta kalat pois männäh , vakavaiseh pitäy vetyä ta ei klomata , a muuta ei mitä meilä ei šanottu ennen .
A , no kun , još vielä šanot , viimesen verkon kum panet , n’i pitäykö , mitä pitäy luatie ?
Ei n’imitä , ei n’imitä , ei šanottu ole .
A eikö rissitty sitä verkkuo i tämmöstä kaikkie ?
Ei , eikö vielä , meilä ei ollun , mie en tiä , oliko kellä muilla , ei n’imitä , ei .Ei n’imitä .
A vot ol’iko teilä vielä , tuota kiä… , noita kiärmie vai ei ollun ?
Kiärmehiekö ?
No .
Ei , ei meilä ollun .
Riähistä
Karelian Proper
Kestenga