Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | Статистика | ? Помощь
Nadežda Mičurova. Ruado-komuunu Nannulas. 1
Nadežda Mičurova
Ruado-komuunu Nannulas. 1
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Ammuzis
aijois rahvas ruattih muadu , ga muatalovuon kehittymine meni hil’l’ah .Oldih konzuliennöy yksittäzet muapaikat , komuunat , muatalovusartelit , a sit rahvas yhtyttih kolhozoih , jälles roittih souhozatgi .
NANNULAN HIERUN HISTOURIEDU
Minun rovus ijän kaiken ruattih muadu .Konzu rubein eččimäh tiedoloi omis ezi-ižis , tiijustin , gu minun lähäzet omat oldih Ruado-komuunale aluskivilöi panemas minun roindukyläs Nannulas .Nannulan hieruine seizou Sudalan tuan , nellän kilometrin piäs Anuksen linnaspäi Lodienoin puolehpäi .Oniegan viij endeksen verokirjois Nannul on mainittu jo vuozinnu 1875-1876.Sie on kirjutettu : "Nannoje kylä Mägrien joven rannal da sie seiččie dvorua ".Nannulan hierun nimi on lähtenyh Nannumiehen nimes , kudai ven’akse on Ananii .Ekonoumiekan puoles Nannulan hieru oli pahoi kehitynnyh .Karjalazet polvi polveh siirrettih omii taboi da perindölöi , paistih karjalakse .
ENZIMÄINE SÄDE-MUATALOVUSKOMUUNU
Minun mieles enzikse pidäy sellittiä , kui da mikse Nevvosto-Karjalah tuli Amierikan da Kanuadan suomelastu da kui rodih enzimäine Säde-muatalovuskomuunu , kudaman ezimerkil jälles roittih toizetgi komuunat .
Mennyt vuozisuan allus Amierikkah da Kanuadah muutti kymmenii tuhanzii suomelazii .Enimistö heis pagei sinne hyvän eloksen peräh I muailman voinan aigah da sen jälgivuozinnu .A konzu Amierikas da Kanuadasgi vuozinnu 1920 sytyi muailman ekonoumiekan kriizissu , Ven’ale pagei äijy migrantua .Ven’alhäi sil aigua nostettih socializmua .Ekonoumie kan kehittamizeh niškoi pidi löydiä hyvii da kädevii ruadajii .Moizet ammattimiehet lövvyttihgi suomelazien keskes .Vuozinnu 1920-1930 enämbi kuuttu puolenke tuhattu suomelastu Amierikas da Kanadaspäi tuli Karjalah nostamah uuttu socialististu Nevvostotazavaldua .Heijän joukos oli nerokastu mečänkuadajua , inženierua , muuzikkumiesty , taidoilijua , muanruadajua , rakendajua .Vuvvennu 1925 joukko Kanuadan suomelastu oli luadinuh Anuksen ujezdas enzimazen muatalovuskomuunan , kudamale annettih nimi "Säde ".Komuunah niškoi heile annettih tuhjol kazvoitunnuot muat Papaninas , Nannulan lähäl .Puna Karjala -lehtes oli kirjutettu : "Yheksähengine joukko rahvastu Lahtespäi tuli Ven’ale .Keräl Kanuadan suomelazet tuodih Geis-puindukonehen , Žender-traktorupluugan , jauhonpieksettävän melličän .Omih jengoih oli ostettu traktoru da mečänpiluandulaitos ".A samazes lehtes Stepanovan kirjutukses oli sanottu : "Säde-artelil on mašinua da muanruandubrujua .On kaksi Fordzon-traktorua , yksi ojienkaivandumašin , kaksi Gankmo-nimisty astavua da muudugi ruadobrujua da konehtu ".
Lyhyös aijas komunuarat pandih kundoh 91 gektuarua annettuu meččymuadu da järjestettih ruado muga , gu toizetgi käydih kaččomah da opastumah , kui hyö ruatah .Tiettäväine hyvät da korgiet ruadotulokset ei voidu jättiä bokkah Nannulan rahvastugi .Heil sežo rodih himo luadie oma , "Säden " jyttyine komuunu .
RUADO-KOMUUNAN JÄRJESTÄNDY
Vuozinnu 1929-1931, konzu rahvastu kirjutettih kolhozoih , a ken eli parembi , vägehes otettih kiini , rodihgi Ruado-komuunu Nannulas .Vuodessah 1925 Nannulan muanruadajat kazakoittih Vakulovien da Larionovien perehii , talvel oldih meččyruadolois .Jo silloi Nannulan köyhat rahvas nähtih , kui Säde-komuunas hyllätyt peldomuat tehniekan avul muututah čomikse , kynnettylöikse paikoikse , kudamil kazvau kai .Se ei voinuh jättiä bokkah Nannulan rahvastu , da hyö ruvettih jo pagizemah yhtehizes talovuon pidämizes .Sih niškoi kerävyi iniciatiivujoukko , arteli .Dokumentas , kudaman minä lövvin Karjalan kanzallizes arhiivas , on kirjutettu artelin ustuavan hyväksymizes .Artelin vahnimakse oli vallittu V .M .Šlipkin .Hänen abuniekakse rodih Nekin .Sen artelin nimekse pandih "Ruado ".
Ruado-komuunah yhtyi 36 köyhiä karjalastu perehty omien mualoin da žiivatoinke .Kahtelkymmenel perehel ei olluh hebuo , dostaliloil nigo hebuo , nigo lehmiä .Komuunan ruaduo johti da pidi silmäl yhtehine kerähmö , kudai kerävyi kaksi kerdua vuvves , da halličus , kus oli viizi hengie .Sidä johti Mihail Sem’onov .Hänen sijahizekse vallittih Dmitrii Ivanov .Vie kolme hengie : Jegor F’odorov , P’otr Filippov da Jegor Aksentjev avvutettih heile komuunan ruadohommis .Karjalan kanzallizes arhiivas minul puutui löydiä vahnat dokumentat , Ruado-komuunan erähät protokolat , kudamis on kirjutettu , mih näh piettih paginua kerähmölöin aigua .Komunuarat paistih peldoruadolois , manufakturan da jallaččiloin ostamizes , rahvahan kommunistoin puoloveheh ottamizes da toizis kyzymyksis .
Ruado-komuunu Nannulas. 1
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский