Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Valentina Libertsova. Rasul Gamzatovan da Vladimir Brendojevan ”Kurret”
Valentina Libertsova
Rasul Gamzatovan da Vladimir Brendojevan ”Kurret”
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Pidäyhäi muga
tapahtuo , gu Rasul Gamzatovan da Vladimir Brendojevan roindupäivät ollah ihan rinnal – 8. da 6. päivinny syvyskuudu , a lähtendät toizele ilmale satuttih ihan kurret-linduloin lämmih mualoih lennändän aijal , buitegu runoilijat jätettih meijän muale mustokse 3. kylmuukun da 24. ligakuun päivät da perindön igävöijen kaččuo taivahah lendäjien parviloin jälgeh .Ihan kui Brendojevan kiännetys kuulužas Gamzatovan Kurrit-runopajos :
Se päivy roih , dai linduloinke matkah ,
ma taivahah , kui valgeisiibi , suan .
Kui kurgi , iändy siepäi hätken , hätken
ma anna teile eläjile muan .
Smietin , nengozet yhtenmoizet šeikat ei roija petties , net annettah algusyy morali - da poetiekkuajattelemizih , kirjalližuontiedon tarkastamizih "luomisruavon peitozuksien " da "ammatin neroloin " näh .
limanigäzet mielet
Brendojeval jälgimäzet kaksi runonellikkyö ollah kaikis läbimenijät , niis kuuluu linduloin siivien räškytändy , parven loittuomine da vie runon liriekkupiähengen luija atkalus , tulijan surman ennustandu , otandu vastah gu vältämätömiä elaijan šeikkua .Sentäh niis himoittau zavodie runon kuvalajittelun sellitändy .Livvin kielen taba andau voindan piirustua sanoil ei vai yhty nähtäviä kuvua , ga viegi iänet da lekundat , da syvät tunnustukset .
Enzimäzes runorivis kuuluu viluttavan sygyzytaivahan "helizii " puhtahus , igävys pitkän , linduloinke-sanan mugazen , matkan iel , yhteltiedy vältämätöi rohkevus lendämäh , sentäh , gu sie on kerävynnyh äijy heleviä da kovua konsonantua : r , d , l , nd , nk , m , tk .Toizes runorivis on enämbi kumiedu konsonantua : t , h , h , k , s , s , vie viizi a-vokalii da viizi i-vokalii , ua-diftongu , kudamien vuoh voibi kuvitella linduloin siivien viippavukset .
Kolmas rivi kuvittelou , kui kurgi lendäy taivahas , loittonou , rioh vai pienembi dai jälgimäi häviey .Täs runoilii da hänen liriekkupiähengi ollah yhtel aigua kurret , dai seizoijat mual da kaččojat linduloih ristittyöt – myö – lugijat , kuundelijat .Nelländes rivis jo ei ole linduloi , dai buitegi runoilijua – jäimmö yksinäh vai otetun sydämeh kurren-piähengen iänenke da oman igävyksenke .
Kerran kuulin , kui muah pannes jälles pajatandua pappi sanoi : "Konzu myö jälgikerran prostimokseh omien lähäzienke , itkemmö , žiälöičemmö heidy dai iččie , olemmo huoles oman elaijan da hengen ozan näh ".Mugai , konzu puutummo kaččomah , kui lennetäh kurret , "sih sanakesken vaikastummo myö ".Vuottamata tullah igävät da arvokkahat mielet , mittuine on lyhyt elaigu , kui on jygei erota omahizis , midä ielleh on lepitty , kunne puutut toizel ilmal …Ilmanigäzet mielet !
Sih nähte jo aijembi kirjutti Sergei Jesenin , kuduan runot sežo kiändi Vladimir Brendojev :
On pal'l'as peldo , enne olluh vil'l'al .
Ma - yksin . Nuordu aigua mustelen .
Mi aigu – kurgiparven iänet hil'l'em .
No žiälöičengo midä minä ? En …
Miehet , kuduat voinas tuldu ei
Myö hyvin tiijämmö jo školan kauti histourien , kui Rasul Gamzatov kirjutti tämän runon , konzu tiijusti , kui Japounien tyttöine Sadako Sasaki (1943-1955), kudai oli surman parral atomnoin bomban räjähtyksen jälles , azui valgieloi kurgiloi bumuagas .Liikutunnuon runoilijan meilet kiänyttih oman rahvaskanzan voinal kuadunuzih , enzi variantas "saldatoin " sijas hänel oli sana "džigitat ".Kuni runuo kiänettih ven'an kielele da azuttih säveldäjän Jan Frenkel'anke nygöi kaikile tuttavu pajo , tekstu ylen äijäl muutui , rodih merkittävembi da syvembi .Suuret väit pandih sih ruadoh ven'an runoilii Nikolai Grebnev da kuulužu pajattai Mark Bernes , kudai sežo oli jo surmassah voibunuh , sen pajon kirjutandu rodih hänel jälgimäzenny ruavonnu täl mual .Vie sanozin , nengoine läbimenendy rodih pajos rikkahan ven'an kielen vuoh .Sentäh gu silloi valdivot pandih ven'an kieli vastavuksekse muamankielile da pripivöittih sidä opastuo , tiediä da paista , kieldäjen käyttämäs omii kielii , myö tässäh varuammo olla oigienmugazinnu ven'an kieleh , emmo tahto tunnustua ven'an kielen abuloi meijan kielien kazvandah .
Vladimir Jegorovič , onnuako , kiändi livvikse jo putilleh ven'akse kiänetus tekstaspäi , hos enzimäzis kahtes nellikkös tunnutah vähäzel enzimäzien Gamzatovan tekstoin variantat , kudamat oldih painettu silloi kaunisliteratuuružurnualoih , a Vladimir Jegorovič oli äijän lugenuh ristikanzu .
Minun mielii myö , runon tekstu livvin kielel rodih vie parembi da ilmekkähembi , migu ven'an .
Enzimäzikse , sanas KURGI kuuluu sen linnun iäni , verdaikkua vai : ven'an "žuravl' " da avarskoi "къункъраби ".Avartsat ollah sidä mieldy , gu heijän sanas sežo kuuluu linduloin iäni , onnuako , vaigu loittonnuzien yläh .
Karjalazet ei pietty kurgiloi runollizinnu linduloinnu , eigo äijäl kunnivoittu .Lövvin vai kaksi sananlaskuu , net sidä tovestetat : Kurgie herneheštä et vierauta .Laihan kurren iäni ei loittoš kuulu .Meil lembilinduloinnu meigalazil oldih čomat da pädevät jouččenet , tedrit da pyyt . Se toizien karjalazien runoilijoin kirjutuksisgi nägyy .
Toizekse , gu kaččuo ritman kuavat , Vladimir Jegorovičal on ihan oigei viiziiaskeline horei vuorokkai kuuziaskelizenke puarallizis rivilöis .Ven'an tekstu on kirjutettu jambal , kudai erähis kohtis muuttuu horeih .Pajon savelmu andau vallan se peittiä dai ližiäy vie ilmekähytty tekstal .Meijän livvin kielel ei suas sidä kiändiä , ga runoilii muga hyvin tiedäy muamankielen , ehkoi maltau sen muanittua : joga rivi hänel algavuu yksitavuhizes sanas ,sit rinnal roijah kaksi kovua tavuu , kuduat azutah runon luijembannu , se ylen pädöy pajon voinan teemah .
Voinah niškoi Brendojev kirjutti omii runoloi , kudamis paheksii , gu ei puuttunuh puolistua kodimuadu , oli sillloi pienenny brihačunnu .Sanommo , enzimäine nellikkö Velleskalmal-runos on kirjutettu ihan samah luaduh , kui kiänetty enzimäine Gamzatovan runon nellikkö . Omas runos ei olis hädiä algavuttua joga rivi yksitavullizel sanal , runoilii azuu sen piädykauti , gu runo rodies kovembi iänel .Mollembat tekstat ollah tävvet igävii mielii , tahtondua sanuo sydämellizii tuskii , runoilii da liriekkupiähengi buitegu kučutah kuadunuzii saldattoi paginale , pakitah prošken'n'ua da ilmoitetah kunnivot .Nägyy mollembis , gu kävyndy Velleskalmale da kačondu kurgiloih , duumaičendu saldatoin ozah niškoi rodih tavallizekse ruavoksae .Se nägyy toizis runoloin sijois .
Brendojevan runokogomuksis ei ole pandu , konzu on kirjutettu kudai runo , sentäh ei sua sanuo , kudai runo on kirjutettu ennen – oma vai Gamzatovan kiännos .Minä voin vai huavata , gu pajon häi kuuli da kiändi myöhembi , sit se alevutti hänen kibiet mielet voinah niškoi , andoi vallan uskuo , gu tulou aigu , konzu häigi yhtyy taivahas kuadunuzien vellienke .
Vladimir Brendojev oli paras livvin kielen kannattai da rikastai , ga ei olluh vaigu Anuksen čupun hierulaine kirjuttai – häi oli suuri da nerokas XX vuozisuan kogo Ven'an runoilii , kuduadu voibi toven panna toizien kuulužien muamankielil kirjuttajien rinnale .
Rasul Gamzatovan da Vladimir Brendojevan ”Kurret”
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский