Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Tuhkimuš-niätästarina
Tuhkimuš-niätästarina
Karelian Proper
Uhta
Oli
ennen ukko , akka .Heilä oli kolme poikua .Kolmaš poika on Tuhkimuš .Heilä alko niätä käyvä riiheh .Šanou vanhin poika :
– Tuatto , milma plahoslovi niätiä varteimah .
– No spuassu plahosloviu , tai i mie plahoslovin , – šanou ukko . – Keitä , akka , huttu !
Akka keittäy hutun , panou voita šilmäkši .Läksi poika riiheh .Heitti riihen hinkalolla huttupuan .Iče mänöy hinkalolla varteimah .Istu šielä ikäh-aikah .Jo hiän uinoi šiihe .Niätä tuli ta šöi hutun piähäš ta mäni matkahaš .Hiän šiitä havaččiutu .
– Noh , oi-voi , nyt on huttu šyöty , – šano poika , – mitä nyt šanon , kun kotih mänen ?
Mäni kotih .Tuatto-muamo šanou :
– Näitkö niätiä ?
– En nähnyn .
– Missäpä huttu , – šanou ukko , – kun et nähnyn niätiä ?
Poika šanou :
– Issuin , issuin , vuotin .Tuli nälkä ta šöin hutun .
Toini poika šanou :
– Työntäkkä milma niätiä varteimah .
– No mäne , oletko vosroimpi šie . Keitä huttu , akka .
Akka keittäy hutun ta panou voita šilmäkši .
Läksi poika riiheh , niätiä varteimah .Mänöy , panou huttupuan hinkalolla , iče mänöy olkiläjäh .Šielä istuu ikäh-aikah .Ei niätiä kuulu eikä nävy .Та tuaš uinoi .Tuli niätä , šöi hutun , mäni matkahaš .Mäni kotih poika .Šanou ukko :
– Missä niätä ?
– En mie nähnyn .
– No minnepä huttu šai ?
– Ka nälkä tuli , nin šöin .
Ukko šanou :
– Taijatta šyöttiä niätällä hutut .
– Ne en ole nähnyn niätiä .
Šanou Tuhkimuš :
– Keitä , muamo , huttu miula .Mie lähen niätiä varteimah .
– Kun ei ole ollun paremmista varteijua , nin šiušta ei ole kuit’enkana .
– No eihän mäne tuottomakši , kun en miekänä nähne .
Akka keittäy hutun .Ei panekana voita šilmäkši , kun on Tuhkimuš .Panou vain piimiä šilmäkši huttuh .No poika läksi riiheh huttupuan kera .Mäni , pani riihen hinkalolla .Iče istuu olkitukušša .Istu , istu ikäh-aikah – alko pimie tulla .Niätä hänellä riiheh tuli .Alkopa huttuo šyyvä .Šilloin hiän niätän kiini , šelkäh hyppäi .Šanou niätä šiinä :
– Kun piäštänet miun pois , nin vielä olen hyvä aijallah .Kuin tulou čuarin piirut-pualat , nin tule šuurella kivellä , šuuren kujan šuuhu , šiitä šielä huhuot : "Niä milma , niätäseni , kuule , kultarintaseni !".
Čuarissa tuli piirut-pualat .Šiitä ne hyvät pojat pešeyty lupi luulla pal’l’ahalla , šepo šelvällä lihalla .Šiitä hyvät pojat lähetäh čuarin piiruihe .Tuhkimuš niillä šanou :
– Ottakkua milmaki čuarin piiruih-pualoih .
– Šilmahan otetah šinne tuhkauttamah ihmisie !
Šiitä hyö mäni .Tuhkimuš šolahti kiukualta .Juokši šuuren kujan šuuhu , šuurella kivellä , huhuou :
– Niä milma , niätäseni , kuule , kultarintaseni !
Niätä ajau heposella : karva kultua , toini hopieta , kolmannella ei voi sviettua antua .Korvašša pešeytyy , toisešša vuatteutuu .Pistuoli poikkipuolin šeläššä .Niätä anto heposen Tuhkimukšella .Tuhkimuš lähti ajamah čuarin piiruhe-pualoihe .
Tuhkimuš tietäy : ken ošannou ampuo čuarin tyttären korvirenkahah , še šuau čuarin tyttären moršiemekšeh .Tuhkimuš ampu čuarin tyttären korvirenkahah .Še ei piäššyn tulemah puoliväliihkänä muata , kun Tuhkimuš otti šen kiini ta kormanoh .Mänöy pirttih kiirehešti , eikä hiän rupie šyömäh , eikä juomah , kun šanou , jotta "jouvuttuat moršien ".
Jouvutettih , jouvutettih .Hiän vei pihalla moršiemen .Nošti šelkäh heposella moršiemen , iče peräh .Lentoh nousi heponi .
Tuhkimuš mäni kotiheš .Pani moršiemen ta heposen aittah .Iče istuu keškikiukualla , kuin tulou toiset pojat kotih .
– No , mitäpä tämä nyt keškikiukualla korhottau ?
– Teitä rupesin vuottamah , mittyöt on čuarin piirut-pualat .
– Oli šielä i šiun näkösie , – šanotah toiset pojat .
– No još lienöy miun näkösie , oli šielä i tiän näkösie , – šanou Tuhkimuš .
Huomena tulou tuaš čuarissa piirut-pualat .Hyö tuaš šuoriuvutah piiruih-pualoih šuamah keškimmäistä čuarin tytärtä .Ken šuanou ampuo čuarin tyttären rannerenkahan , še šuau čuarin tyttären .Tuhkimuš šanou :
– Ottuat , veikot , milmaki .
– Ole šie tuhkissaš-tähkissäš .
Lähetäh toiset vellet .Tuhkimuš lähtöy šuuren kujan šuuhu , šuurella kivellä .Šielä huhuo :
– Niä milma , niätäseni , kuule , kultarintaseni !
Niäta ajau heposella : karva kultua , toini hopieta , kolmannella ei voi sviettua antua .Korvašša pešeytyy , toisešša vuatteutuu , hyppäsi heposen šelkäh .Läksi ajamah .Juokšijan heposen šeläštä ampu rannerenkahan , mäni pirttih , šano :
– Jouvuttuat , jouvuttuat ruttoh !
Jouvutettih , jouvutettih .Tuhkimuš vei moršiemen pihalla ta pani heposen šelkäh .Iče hyppäi jälkeh .Šilloin lentoh levahti heponi .Mäni kotihiš .Vei aittahaš moršiemen tai heposen .Istuu kiukuan korvalla .Tullah toiset vellet .Jo on Tuhkimukšella uuši paita ta uuvet houšut piällä , kenkät uuvet .Toiset vellet šanou :
– Mistä tämä on nämä vuattiet šuanun ?
– Šuapihan nämä , još taivahalla šilmät ristiy .
– Mittyöt oli čuarin piirut ? – šanou Tuhkimuš .
Toiset pojat vaššatah :
– Oli šielä i šiun moisie .
– Kun lienöy ollun miun moisie , niin oli šielä i tiän moisie .
Huomena tulou čuarissa , šanotah , piirut-pualat .Ken šuanou čuarin tyttären šormukšen ampuo , niin še šuau nuorimman tyttären moršiemekšeh .
Toiset pojat šuoriu tuaš , pešeytyy čuarin piiruihe-pualoihe .Tuhkimuš šanou :
– Ottakkua i milma .
– Ei oteta šilma šinne ihmisie tuhkauttamah .
– Noh , kun että ota , nin mänkiä , – šanou Tuhkimuš .
Hyö läksi čuarin piiruihe .Tuhkimuš läksi kiukualta .Mänöy tuaš šuuren kujan šuuhu , šuurella kivellä .Huhuou šielä :
– Niä milma , niätäseni , kuule , kultarintaseni !
Niätä ajau heposella – karva kultua , toini hopieta , kolmennella ei sviettua voi antua .Korvašša pešeytyy , toisešša vuatteutuu .Pistuoli poikkipuolin šeläššä .Tuhkimuš pešeytyy , vuatteutuu , otti pistuolin käteheš , läksi ajamah .Mänöy čuarin luokši , ampuu räyštähäštä šormukšen ta kormanoh .Eikä häntä ušo kenkänä , jotta hiän on Tuhkimuš .Hiän šanou :
– Jouvuttuat , jouvuttuat moršien !
Eikä hiän šyö , eikä juo .Moršien jouvutettih .Tuhkimuš vei pihalla moršiemen , nošti heposella šelkäh , iče hyppäsi jälkeh .Niin heponi levahti lentoh .Mäni Tuhkimuš kotihiš moršiemen kera .Tuaš vei aittahaš kolmannen moršiemen .Istuu kosinon laijalla koissa .Tulou toiset pojat piiruista-pualoista .Hiän kyšyy :
– Mittyöt oli čuarin piirut-pualat ?
Ne toiset pojat vaštuau , jotta "oli šielä šiun moisie ".
– Još lienöy ollun miun moisie , niin oli šielä i tiän moisie , – šanou Tuhkimuš .
Toiset pojat šanou :
– Pitäy viessata miän aitat .
Šiitä hyö viessattih vanhimman aitta , šiitä keškimmäisen aitta .Heilä ei šielä kuin jyviä čavahtelou ta petäjälevyjä , mistä pettuo tehä .
Šanou Tuhkimuš :
– Viessatkua työ , veikot , miunki aitta .
Ne šanotah :
– Mitähän tuota šiun aitašta viessata , kun ei miän aitoissakana ollun mitänä .
– No viessakkua , viessakkua .
Toiset vellet kävi Tuhkimukšen aitan kynnykšellä uloš .Šiitä hyö ruvetah viessuamah šitä aittua .Šielä kun kultua ta hopieta romeutu !Šanotah Tuhkimukšella :
– Näytä , veikko , aitta !
– En näytä , ennen kuin jyršittä nämä kynnykšiltä .
Kun avatah ovi – šielä čuarin tyttäret kaikki .Kolme hevoista – karva kultua , toini hopieta , kolmannella ei voi ni sviettua antua .
– Anna , veikko , meilä näistä moršiemet !
Šanou Tuhkimuš :
– Niinhän työ šanoja čuarin piiruih ta pualoih kun kävijä , jotta on šielä šiun moisie , niin šanoinhan mie , jotta on šielä i tiänki moisie .
Šiitä Tuhkimuš antau vanhimmalla vellellä vanhimman čuarin tyttären , keškimmäisellä keškimmäisen tyttären , iče ottau nuorimman .Piäššäh hyvin elämäh .Tuhkimuš piäšöy čuarih vävykše .Eletäh tänäki päivänä , kotvan vielä huomena .
Šen pivuš , šen kaunehuš , kullan lehti kuulijalla , lemmen lehti laulajalla .
Tuhkimuš-niätästarina
Karelian Proper
Uhta
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Сказка о Тухкимусе и кунице
Russian
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–