Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Yheksän kullaista poikua
Yheksän kullaista poikua
Karelian Proper
Voknavolok
Oli
ennen leškiakkani .Hänellä on kolme tytärtä .Käyväh iltua istumašša kylyššä .Šanou vanhin tyttö :
– Mie šuan yheštä osrajyväštä šotaviällä ruuvan .
Toini tyttö šanou :
– Mie šuan yheštä liinankuijušta šotaviällä vuattiet .
Nuorin tyttö šanou :
– Mie šuan kolme kullaista poikua yheššä kohušša : kiät kultaset kalvosista šuahen , jalat hopieset polvista šuahen , kuutamaiset kulmilla , šimčukkaiset šilmillä , otavaiset olkapäillä , tähet taivan harteilla .
Šamoin lähetäh toisena iltana kylyh iltua istumah , šamat šanat tolkkuijah , a čuarin poika kuuntelou ikkunan alla .
Kolmena iltana käyväh šielä kylyššä .
Čuarin poika šanou tuatollah :
– Hospoti plahoslovi , tuatto , mie lähen leškiakan nuorempah tyttöh šulhasiksi .
– Mitä šie lähet niin alhaiseh šiätyh , šuammahan myö korkiempie šiätyjä čuarih .
Lähtöy hiän .Läksi tai ottau moršiemekšeh šen leškiakan tyttösen .
Ollah-eletäh , še tulou naini kohtušekši .Lähtöy čuarin poika merellä .Naini šuau kolme poikua šillä aikua : kiät kultaset on kalvosista šuahen , jalat hopieset polvista šuahen , kuutamoiset kulmilla , šimčukkaiset šilmillä , otavaiset olkapäillä , tähet taivan hartehilla .Lähtöy čuari puapuo eččimäh .Tulou Šyötär-akka vaštah :
– Kunne läksit , čuari-kormeličča ?
– Tänne läksin linnalla kävelömäh .
– Tiijän , tiijän , puapuo mänet eččimäh , ota milma puapoloiksi !
– Enkä ota , enkä !
Lähettih tuaš aštumah .Še Šyötär-akka tuaš juokšou poikki polvelta vaštah .
– Ota milma puapoloiksi , tiälä miän linnalla ei ole ketänä muita kun Šyöttäriä .
– Totta še pitäy ottua .
– Ala männä kotihis , – šanou Šyötär-akka čuarilla , – mie käyn riepuo ta vaštua .
Mäni , otti kolme hurtan poikaraiskua , vei ne šillä naisella , a ne kolme kullaista poikua otti ta vei vihantah peltoh , valkieh vainivoh , valkien kiven alla .Mänöy pirttih , kyšytäh häneltä , jotta mitä šielä on .
– On šielä , kolme hurtan poikaraiskua , ei ni mitänä muuta !
Ollah-eletäh .Mies tulou mereltä .Miehellä šanotah .Miehellä on paha mieleštä .Ollah-eletäh tuaš kotva aikua , mi oltaneh .Tuaš naini jiäy kotih , a mieš lähtöy merellä .Tai šuau tuaš kolme poikua kullaista , kuin ennenki .Työnnetäh tuaš čuari puapuo eččimäh .Tuaš še šama Šyötär-akka tulou vaštah :
– Kunne läksit , čuari-kormeličča ?
– Tänne kävelömäh .
– Tiijän , puapuo ečit , ota milma puapoloiksi !
– Enkä ota , enkä !
Tuaš lähettih , še Šyötär-akka juokši meččiä myöte kiirehešti , tulou vaštah toisen kerran .
– Ota milma puapoloiksi .
– En ota .
– Ka ei ole muuta miän linnalla , kun Šyötär-akkoja .
– No hoš ottanen , – šanou čuari .
– Mäne , ala männä , niin otan puapolapšillani riepuo ta vaštua .
Tuaš mänöy naisen luo , ottau ne kultaset pojat , viey ne vihantah peltoh , valkieh vainivoh , valkien kiven alla , a tilah panou kolme varikšen poikua .Mänöy pirttih , kyšytäh häneltä :
– Mitä šielä on ?
– No että tätä tiijä šuajua , kolme varikšen poikua on !
Tulou tuaš čuarin poika kotih , hänellä on hyvin paha mieleštä .Tuaš še naini tulou kohullisekši , a čuarin pojan pitäy lähtie merellä .Šanou čuarin poika , jotta kun ei šuane parempie lapšie nyt kolmannella kertua , niin še naini pitäy uhhotie .Tuaš ni šuau še naini kolme kullaista poikua .Tuaš čuari työnnetäh puapuo eččimäh .Käveli ikäh-aikah , tai toi šen šaman Šyötär-akan .Šyötär toi kolme harakan poikua , a še naini kerkisi yhen pojan peittiä sorokkah alla .
– Kunne panit yhen pojan ? – karjuu Šyötär .
– Ei ni ollun kun kakši .
Ottau ne kakši poikua ta viey tuaš šinne vihantah peltoh , valkieh vainivoh , valkien kiven alla .
– Nyt še pitäy tappua , – tuumatah .
Mieš kirjuttau , jotta uhotiet pois .Naini šanou , jotta "elkiät tappuat , työntiät muailmalla ".
Šiitä häntä pannah počkah ta työnnetäh mereh poikah kera .Še poika kašvau počkašša .Kuunnellah , kun koškou počka , čylkyttäy pohjah .Poika šanou :
– Prosti muamo , mie nuppinieklalla puhkuan reijän , kačomma , missä olemma .
– Elä , poikan , kuolemma .
– Kuolomahhan miät on ni työnnetty .
Poika puhkai loukon ta kaččou :
– Niin pitäis olla kuin muata vaššen .Mua on , ka mi mua on ?Prosti , muamo , mie potkuan počkan puhki , niin piäšemmä mualla .
– Jumala prostieh .
Poika potkai počkan halki , ta hyö piäštih mualla .Kačotah – kun on kaunis šuari .
– Annaš , muamo , – šanou , – hivušrihmaš .
Otti hivusrihmat ta löi kolme kertua ristih .Tuli kaunis linna ta kaikkie mitä šuinki voipi olla .
– Luaji , muamo , kahekšan paitua ta kahekšan rieškua nännimaijoštaš , mie lähen vellijäni eččimäh .
– Elä lähe poikan , Šyötär-akka šyöy .
– Ei še nyt šyöy , kun ei ole nuorempana šuanun šyyvä .
Muamo luatiu kahekšan paitua ta kahekšan rieškua , hiän lähtöy vellijäh eččimäh .Mäni šuaren rantah , löi hivušrihmoilla kolmičči : kun tuli hopieni šilta , vaškiset käsipuut mantereh šuahen .Hiän mäni šitä šiltua myöte mantereh .Mäni vihantah peltoh , valkieh vainivoh .Heitti stolalla ne riešat ta paijat , a iče heittih nieklakše ta mäni šeinän rakoh peittoh .
Tuli viuhahti kahekšan poikua .Maissellah rieškoja ta šanotah :
– Niin ois kuin muamosen nännimaijošta nämä riešat .
Panetellah paitoja :
– Niin ois kuin muamosen luatimat nämä paijat .
Poika hyppyäy šeinän ravošta , šanou :
– Šyökyähän , veikot , ne riešat šuuhuna , pankua paijat piäl länä , lähemmä kotih .
– Ka emmä myö , veikkon , lähe , miät Šyötär šyöy .
– Ei šyö , hyvä še ennen kuin šöi .
Šyötih pojat riešat , pantih paijat piällä ta lähettih kotih mänömäh .Yhekšän kullaista poikua mänöy .Šiitä kun muamoh ihaštuu , jotta kaikki hirvie !
Hyö šiitä aletah elyä hyvin , ei ni čuarissa niin hyvin eletä , kuin hyö eletäh .Kävelöy kualikkasie (kyšyjie ) šielä merenrannalla .Šanotah :
– Mit ollah eläjät tänne ilmeššytty , läkkä kaččomah .
Männäh šinne šiltua myöte .Hiät otetah hyvin vaštah , šyötetäh , juotetah , kaikki huonehet näytelläh ta annetah matkah eväštä .
Šatutah šiitä kulkomah čuarin ikkunan alačči .Čuari pistäy piäh ikkunah :
– Tulkua vanhoja skuaskuja šanomah .
– Meilä on äijän nyt uutta šanomista , ei ole nyt vanhat .
Aletah šiitä šanuo , kun hyö mäntih meren šuareh , missä on kaunis linna , kaunehempi kuin čuarilla , šielä on yhekšän kullaista poikua ta naini .Lintuset laulelou satušša ta kaikki .
Čuari oikein häpšistyy , jotta mi on še šemmoini .Pyrittäy kualikkaisie šuattamah .Šiitä huomenekšella lähetäh kaikki kaččomah .Männäh šinne šuurella šakilla .Kačellah niitä huonehie ta šiltoja .Männäh pirttih .Heitä šielä vaštah otetah , ševätäh .Jo tunnetah mieš naiseh , naini mieheh , pojikšeh pakauttelou kultasie poikie čuari .Pyrittäy , jotta "lähtiet pois tiältä ".
– Emmähän myö vois lähtie , kun miät kuolomah oletta työntän .
– No että nyt kuole , nyt Šyöttäret šiltä linnalta hävitäh .
Lähetäh šiitä šieltä .Poika še ottau hivušrihmah .Lyöy kolme kertua ristih .Ne huonehet kavotah ta kaikki katou šuarelta , männäh šillan poikki , tai šilta katou .
Šiitä Šyötär-akka šivotah upehilla häntäh : kuh jäi šilmä , kuh käsi , kuh jalka .
Šiitä alettih eliä elmetellä .Luajittih pirovanjat kaikella linnalla .Šielä mieki olin , šain kirjakintahat , hernehini ruoška , vahani heponi .Šiitä kun tulin tulipaloh , kun Taipalen Kal’ošša palettih , niin vahani heponi šuli , kirjakintahat palettih , a hernehini ruoška koirat šyötih .Šinne miun hyvyöt mäntih , tai šen pituvuš starina .
Yheksän kullaista poikua
Karelian Proper
Voknavolok
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Девять золотых сыновей
Russian
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–