ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Kut tagasou pütäs kalan

Kut tagasou pütäs kalan

вепсский
Средневепсский восточный
Gädme pütäs.

Naznačaidas emanikat, potom zerdnikat. Kaks’ žerdnikat tari, potom purasnikat puraheidme, sit’ kokotnikat.

Eduu proluban purastadas i snastin sinna pästuudas.

Poles i teižes soumat, soumįde siinat.

Lähtas eduu soumįle, potom souman pästas, hiikahtas-ki: «Siinalo!».


Lähtäs-ki siinime, siinalo vedäškatas. Potom lähtas i vedetas-ki emadusolo, emadusho proluban tehtas mugažo, karan necen purastadas i kaiken notan vedetas emadusho.

Emadusospäi möstona teišhe, kaik naku ninga i mänop-ki, kaiken peivan, vedotas i vedotas.

Tagasou pütäs ka rahvast äi om: kuume emanikat, kaks’ žerd’nikat, kokotnikeit’ kahcan, purastajit’ kahcan.

San’get ka kahcan, a hoik ka kuumo-ki purastajat oloskendop.

Purastajat purastadas prolubat, karat tehtas.

Žerdnik nenime karid’me ajap žerdin' gännou.

Hänou hank’ nin'gitte i hangou gännou otlop žerdin’ i nin’ga ajap-ki prolubaižespäi teišhe prolubaha.

Žerd’he sidotut nor, hänlo andloudas slabin, miše žerd’ veiš ajada.

Potom kokot’nik otap, nečiš noras vedetas-ki kokotin’, a poloni g’o tulop not iče, notan vedelas g’o.

Notan vedetas emaha, a siiname kaik, prolubime vedetas noran.

Kala v’sakii püdäso notoumitte ema.

Gesli ema harf, kala gäret putup, a gesli paks ema, i gäret putup, i hen putup.


Kala om raznį: sär’gine, ahven’, puttas hougit’, lahnat, söügnat.

Gägetihe kalan muga: kos’aknel’ süut.

Kos’akolo naznačaiše muga: om arp.

Üks’ kos’ak ka üks’ arp, akalo kokotnikalo üks’ arp, purastajalo pol’tošt’, emanikalo mugažo pol’tošt’, nu i nečile žerdnikalo pol’tošt’.

Naku nenime arbįime i gägetas kalan.

Erasuu kos’akeit’ om kuumokuumo polučit’ arbat kos’akolo, a teižuu üks’naku kalan pandas-ki. Vesuiškatas-ki, funtįl’ vesuiba. Sinin’ necevers’ tulop kalat, kümnen sigou funtat libo kuvers’ sigou ühtelo nece, a kuumoloka g’o kuumoküme tulop.

Kezou prostomba pütä, mi touvüu.

Kezou sobiraiše mugažo, pütäs sebrou.

Nin’gittežo not, mi i touvüu, mugittežo kezouki not.

Kezou tari g’o venehet.

Üks’ otap venehezo krilan, teine otap mugažo krilan i eman.

A beregou noriš pidetas.

Venehüu necen notan ajetas i čudlüudas. G’oges ili gärves ajap i čüdlop, üks’ polospäi ajap, a teine teižespäi. Emahassai tuliba, emän necen čütas mugažo gärfhe.

Kudamot bergou, sed vedaškatas notan, krugan zaffattas i vedetas-ki.

Emanik mugažo om, emanik vedab g’o silei, vedaškatas krilat, a hän vedap noraižuu. Kons tuleškatas znamat, ningažo tabatas i ühtetas. Kezou nece kebnemba, vähemba tari narodad, tol’ko veneh tari da snast’.


Not tehtut kos’akoišpäi, naku nel’ süut kos’ak.

Eduu ei ühtes elanuhu, ei ninga kolhozas ka.

Minein’, sanogam, kos’ak ili kaks’ ka üht’he sijaha omblin’. Potom teine tovariš g’o omblop minun kos’akoihe. Ninga naku ombluudas kos’ak kos’akoho ühten seinan, a potom teižen seinän ningažo. A potom eman ombluudas...

G’og’uu ka beregalo vedetas, a gärvüu ka venehezo g’o lenduudas.

Kos’akon kudot i ištutat norįle. Süugile kos’akos tari, miše oliš slabin ...

Как тагасом рыбу ловят

русский
Ловят [рыбу] подо льдом ('по льду').

Назначают работников на мотню ('мотников'), на жерди ('жердников').
Нужно два жердника, потом работников с пешней ('пешники'), кокотники.

Сначала вырубают прорубь и опускают туда снасть.


С одной и другой стороны привода, стены приводов.


Сначала идут на привода, а потом мотню опускают и выкрикивают: «На привода ('стену')».


И пойдут по приводам.
Потом пойдут и тянут к проруби, из которой вытаскивается невод.


И так целый день идет, целый день тянут и тянут [невод].



При ловле тагасом [участвует] много народу: трое мотников, двое жердников, восемь кокотников, восемь работников с пешней.

Если лед толстый, то восемь, а тонкий лед, то бывает и три работника с пешней.


Работники с пешней прорубают проруби, делают лунки.

По этим лункам жердники гонят подо льдом шесты ('клячи') привода.


У него [в руках] шест с развилкой, и этим шестом он подо льдом захватывает шест привода и таким образом гонит из одной лунки в другую.


К шесту привода привязан канат, он приспущен слабо, чтобы шест можно было гнать.


Потом кокотник берет и за эту веревку тянет кокоть, а потом уже сам невод подходит, тянут уже невод.


Невод вытягивают из [главной] проруби, а привода и все тянут за веревку по лункам.


Неводом всякая рыба ловится, в зависимости от мотни ('какая мотня').

Если мотня редкая, то рыба попадает крупная, а если мотня частая, то попадает и крупная и мелкая.


Рыба бывает разная: плотва, окунь, попадаются щуки, лещи, язи.

Делили рыбу так: косякчетыре сажени.

На косяк назначалась мера: один косякодна мера.


Женщине-кокотникуодна мера, работнику с пешнейполторы, работнику, тянущему мотню, тоже полторы, ну, и жерднику полторы.


По таким мерам и делят рыбу.


У иного три косяка, три меры и получишь, а у другого пять.
Будут взвешивать рыбу, фунтами взвешивают. Тебе столько рыбы положено, десять там фунтов или сколько там на одного, а на троих так уже тридцать фунтов.


Летом легче ловить, чем зимой.

Летом тоже собираются, ловят [рыбу] сообща.


Невод такой же, какой и зимой, такой и летом.


Летом нужны лодки.


Один берет в лодки привод, второй берет тоже привод и мотню.


А на берегу держатся за веревки.


Едут на лодке и этот невод бросают.
Едут по озеру или по реке и бросают один с одной стороны, а другойс другой стороны. Дойдут до мотни и мотню тоже бросают в озеро.


Те, которые на берегу, начнут тянуть невод, захватывают кругом и тянут.


Работник на мотне тоже есть, он тянет тогда, [когда] другие ('они') начнут тянуть привода, [мотник] тянет за веревку.
Когда подходят метки, то также захватывают и соединяются. Летом это делать легче, меньше нужно людей, нужны только лодка да снасть.

Невод сделан из отдельных косяков, один косякчетыре сажени.


Раньше не жили [люди] вместе, не так [как теперь], в колхозах.


У меня, скажем, косяк или два, – пришиваю вместе.
Потом второй товарищ уж пришивает к моему косяку. Так вот пришивают косяк к косяку одну стену, а потом другую стену также. А потом пришивают мотню.

[Если] на реке ловят, то по берегу тянут, а на озepe, то на лодку поднимают.


Косяк свяжешь и посадишь на подбору.
На приводах косяки должны быть натянуты слабо.