Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Endine svuad’bo. Sulhaizet
Endine svuad’bo. Sulhaizet
карельский: ливвиковское наречие
Сямозерский
Ruočarveläine tuli
suksiloil , suksil .
Ewlluh üksin , kolmei oldih , kolme hengie suksil oli , kaikin kolme .
Hänel tuattua ei olluh , ruočarveläizel , da nikedä eulluh : ni muamua , ni tuattua , üksi briha oli .
Ga rodn’ad oldih omad , ga en musta kačo ked oldih , mužikad oldih , onnuako oli Matti üksi , Karpan Matti , da sit kembo lienöw eräz olluh , kolmei oldih , suksiloil tuldih .
Sid mama andaw : briha hüvä , da briha ewlluh viinan d’uoju da ni šläjüšt’öi ewlluh , ei tobjaine brihaine olluh , se ruočarven Ješoin Miikkul .
Mama sinne andaw : "Tämä paras ženihü , da täl pidäw andua ".
A minul ei oliz mieldü müö , ei olis .
Häi vai kui , kizaimma enne sie , dai paginal olimmo hänen kel ga : "Minä puuh nowzen , minä en küzü pordahie , minä oksattomah puuh , täh nowzen puuh ", – sen vai ku l’öwhki .
A koiz nimidä ewlluh !
Tuattah kodi oli luajittu , sie D’ešoin kodi , se ammui luajittu .
Bes’odua piettih , Ruačarveh pruazniekkah kävüimmö , bes’odua piettih sid Mikkulal luo , d’äl’gimäi ni bes’odah rahvaz ei piästü pordahie [müö ]: pordahat murettih !
Pordahie ei voinnuh kohendua , stupennie pordahih panna !
Ei voinnuh panna !
Minä en meniz Miikkulal , а mama andaw : "Aino poigu da , pieni pereh da , kahtei ollah , tuatto da muamo da poigu perehtü kaikkiedah , kunne muijal menet ?
Briha viinua ei d’uo , tabakkua ei kuri – Miikkulal mennä pidäw !"
Luadi svuad’bon , kolmiz rubliz zalogu pandih .
Se oli sünnümpiän , svuad’bo zavodittih luadie Miikkulan kel , rastavoa vaste .
Rastavan huondeksel millo on paha miel’ez : en meniz Miikkulal .
"Mama , tüönä rastavah !"
"Tüönän , kunne nügöi tüönän rastavah !
Nügöi zalogu pandu , käin ual oled , nügöi rastavah ni kunne !"
A nuorembat vel’l’ed oldih , kaksi vellie , vanhembi velli sanow ga : "Tüönä , tüönä nügöi tämä kierdu , sanow , nügöi l’ähtemmö ".
Meni hevon val’l’asti , dai l’ähtimmö rastavah .
Rastavah ku menimmö ga , n’olgamd’ärvel’äizet pagizutetah : "N’eušto Ruočärveh miehel mened da , n’eušto Miikkulal mened da ".
Ga minä sanon : "N’eidine ku olen ga , kunne tahto ga mennä pidäw , minul on tožo briha , mennä pidäw ".
A N’olgand’ärves oli manieri : riihez oli bes’odu rastavan , riihes piättih .
Brihad ollah riihes , a neidizet pihal , semmoine oli mooda; n’eidizet pihal , brihad riihes .
Kedä sinne kizuamah otetah , sit pihal tullah da pihal päi otetah sinne kizuamah .
Sit pihal seizommo , sid otti se Kuz’ma kizuamah : piäzin Miikkulaz , duumaičen , piäzin !
Sid i zavodihez meil pagin , sit pagin zavodihez da sit ...
Rastavas päi minä tulin , dai sulhaizet tuldih .
Kolme hebuo !
Hengie üheksä , kolmin hengil’öin regil’öis .
N’olgamd’ärviläizet tuldih d’älgeh minuu .
Minä pertih tulin , kopitin enne päi d’uoksin , Krissu da Fed’a vie ollah rejes , vel’l’ed ned minun , a sulhaized , net kolme hebuo , d’äl’geh ajettih .
Tulin pertih : "Oi , mama , sulhaizet tuldih !"
"Midä sinä elit !
Leibiä ei ol’e , void eule da ni brossua eule !
Leibiä ewle d’edinöidü , ga ni duwhua eule !
Midä nügöi sanow , midä minä ruan ?"
"Rua midä tahto , nügöi pertih tullah !"
Pihalpäi tuldih meil pertih .
"Ennen kävüimmö muga , nügöi tulimmo suliksi miehiksi sulhaiziksi ", – mamal lugietah .
A mamal tatua ei olluh , l’eski oli .
"Tulitto ga , d’aksakkuakseh ", – sanow ga .
Ethäi sie sano ezmäizikse , što ei ole leibiä , da ei ole d’awhuo , da ei ole voidu – "d’aksakkakseh , d’aksakkakseh ".
A meil samvuaru oli pikkaraine , se oli provolokil kriepittü .
Mama vaski kattilah vettü , tulehmoh tulen , iče - anna kipätkü kiehuu , čuajuu keittiä pidäw , iče pertiz iäreh .
L’ähti pertiz iäreh mamua ewle .
A minä , n’evestäd ennen , hn’äginät , šuarittih aitas , šuoriin sie , kui vilu-vilu (rastavan aigah tiättäväine on ), villaizet piäl , villaizet puarat piäl panin , šulkuizen paikan piäh .
Küdü se , Ofon’an Peša , oli se tuoju : vie pidi tuvva hn’ägin pertih .
Tuli , orren ual : "Täs teil ruskie reboi , voinnetto ambua , ga teijän , etto voinne , ga meijän ".
Sulhazrahvas net seizalleh nostih (silloi eulluh küdü , dälgimäi küdü rodih , oman kül’än mužikku ), sulhazrahvas seizalleh kavahtettihez : "Ammummo , velli , tämän ruskien reboin , ammummo , tämän ruskien reboin ammummo !"
Kättü annoin , tervehüän luajin .
Vaski kattilal kiehuu , čuaju kiehui , samvuaru oli pikkaraine , kaidupohd’u samvuaraine , ei tobd’aine .
Kipätku kiehui , sie päi , vaski kattilas päi , samvuarah kipätkie panimmo , čuajun zavarimmo , d’uotimmo rahvastu .
Sit , piirai pidäw , piirait pidäw sulhaizil luadie ob’azatel’no , a mamal d’awhuo ewle d’edinöidü , rugehistu d’awhuo .
A minä brossua Suav-veikoiz otin vähäizen täs Pid’žulas .
Tiä päi ku l’ähtimmö , netiä pogostu kül’äs päi tiä , da rastavas tulemaz olen ga , tiijen , ewlo brossua , menin Pid’žulah , Suav-veikoil sanoin : "Anna brossua vähäine , sulhaizet ajetah ".
Häi vellakse andoi , d’engua eulluh ga , vellakse andoi .
Kolme funtua onnuako (silloi funtad oldih ), kolme funtua andoi brossua : pidi pirail süväindü , a ozran suurimal , ozran suurimua sidä vähäine olis sie kois ga , ethäi aganan kel luaji ozran suurimas sulhaizil , pidi brossua .
Mamal sanon : "Brossua se minä se toin ga ".
"D’awhua eule , – sanow , – d’edinöidü , milbo ajel’emmo , milbo luajimmo piiraidu ?"
Pani vaskikattilan sen tulel , čuajun , kipätkie .
Minä šuoriamah , aitas šuoriin , rastavan aigah vilu !
Pertih tulin : vilu - vilu !
Villaized oldih d’o , Map-čid’žoi miehel oli Suojärvil ga , villaized luajittih .
Pertih tulin , a mamua eule kois , mama meni Ofon’ah .
Ofоn’ah meni sinne , kudai se muatuškakse minulleni rodihez ga , se sie lugow : "Meččü piäksäw , meččü piäksäw !
Sulhaizie , tullah !
Ole ni midä ei , meččü piäksäw ".
Sulhaized vähan tietäh ongo midä vai eule !
Sie toi kartaizen , (puukartad oldih ennen piiruajien piettävät ), sen kartaizen d’awhuo , sit padaizen brossua toi , sit sie toi voidu (voidu luatkaizez oli vähäine , ga vähä keitinpirail da olan’n’oil vähä roiteh ) sie toi nižustu d’awhuo , brossua , rugehistu d’awhuo .
Rubei pidämäh sulhaizie , niidü varustamah .
Čuaju kiehui vaskikattilas , kip’ätkü , olan’n’ua luadi , d’uodih , a viinua eule , ei sua ostua , ni vowse , viinua eule .
Sit piiraii luadimah , piraii luadimah .
Tahtaz luajittih valmehekse , a ezmäiziksi pidäw , ezmäine kuari n’evestäl ajella : kačotah , maltadgo ajella , vai ed malta , ajelemah pandih , a ajelendal minä ajelin enne .
Ezmäine kuari pidäw n’evestäl ajella .
A sid i , ženihü se istuw lawčal da puikkuo l’ükkiw , puikkuo l’ükkiw : murendango kuaren , vai en murenda , se ei ühtel minul , a se kaikil .
Kuari ku murennow , sit svuad’bo roiteh , sit se n’evestä puuttuw sil ženihäl .
Minul ku puikkua l’ükittih – kuari murei !
Ihastuksiz on Miikkul se , dumaiččow : "Nügöi svuad’bo roiteh , kuari murei ".
Minä kai värtinäizel lekutan : "Olgua päivil’l’eh , äl’gie l’ekutakkua , äl’gie kuordu l’ükikkiä , eiga etto piiraidu süö ".
Nu ga heitetäh l’ükindü , ezmäi sih l’ükitäh , vai murenow kuori dai ei enämbiä l’ükitä .
Ajelimmo , piiraidu luajimmo .
Brossua minä toin vähäizen Vuohtjärvespäi , Suav-veikoi andoi brossua .
Brossua mama keitti , luadi piiraidu .
Süödih-d’uodih , svuad’bo pidäw luadie .
Dai svuad’bo luajittih .
Kolmiz rubliz zalogu .
Kolme rubl’ua pidäw mejän d’engua panna , kolme rubl’ua hüö pannah .
A mamal d’engua ei ole !
Ei ole kolmie rubl’ua d’engua .
Meni Ofon’alluo , se kudai minun buat’ušku rodiihes sen luo meni : "Anna kolme rubl’ua , zalogu prižmitäh panna , panemmo zalogan , svuad’bo luadie pidäw ".
Ofon’u kolme rubl’ua andoi , dai Ofon’an tuakse pandih zalogu .
Hüö oldih rastavua vaste .
A rastavas päi on vuasil’jah nedäli .
Minä vuasil’jah menin ga , d’o olen käin ual , d’o n’evestä olen .
Mama ei luadis svuad’bua , minä ...luadie pidäw : minä Kuz’mal menen , Kuz’mal menen n’olgamd’ärven Kuz’mal .
A se on vie rastavan d’älgeh dielo ga , vie venčaiče ei vieristässäh , pappi ei venčäiče .
Vieristäh on : vuasil’jah n’edäli da vieristäh viizi päiviä , n’edäliä kaksi vie olla pidäw .
Üksikai luadittih svuad’bo : kolmiz rubliz zalogu pandih .
Kolmiz rublis pandih zalogu .
L’ähtiettih prikazal n’evestän čuras päi : mama l’ähti da sid velli , hengie puolikümmen oli , ku ei vai enämbiä , heboloil ajettih .
Sie zalogua ližättih , viizistostu rubliz on zalogu .
Tuldih d’äril’l’eh (ga mamal pidi panna puolet , toizet puolet sie prižmitäh , sigäläizet prižmitäh , što zalogu pidäw ližätä , ližättih , viizistostu rubliz on zalogu ).
Tuldih kodih : "Svuad’bon luajimmo !
Zalogu on nügöi , ga ei eruo , nikunne ei eruo ".
Viistostu rubl’ua čuras , viistostu toizes !
Ofоn’an Vas’a neče pertih kauzahtih , vaiku tuldih prikazal päi , terväh roiteh svuad’bu , terväh ottajat tullah .
Minä päčil nowzin da päčil hörkötän .
Tuli ukses : "Hospodi pomilui , muud malitut piäl !"
(Ukko se minun tuli ).
"Svuad’bon go luajitto , Krist’juanowna ?"
Ka mama sanow : "Ka svuad’bon , Vas’aizeni , luajimmo , n’eidinehäi on , sanow (d’o minul oli kaksikümmen kaksi vuottu , kolmaz vuozi ), n’eidinehäi on , sanow , pidäw se luadie ".
"Rubiedgo minul andamah tütärdü , – sanow , – minä tulin kozil !"
"Müöhästüit , Vas’aizeni , nügöi , – sanow , – minulleni on , sanow kaksikümmen viizi rubl’ua zalogu pandu , kaksi l’ehmiä on tahnuas kaikkiedah , sid pidäw l’ehmü müvvä , sanow zalogoiz da sid i svuad’boh , toine l’ehmü andua tüttärel , a minä l’ehmättäh en diä , sanow , pienien kel , lapsien kel .
Nügöi , sanow , müöhästüit ".
Ku d’erni kormanis kukkaron , räigäi kaksikümmen viizi rubl’ua : "Täz zalogu !
Viego pidäw , vai roih ?"
Mama kaččow nenga : "Ga zalogu nügöi roih , sanou ga , pidäw Nastoil küzüä kunne menöw ".
A ku minä en meniz Vas’al !
Briha vahnu , en menis , Kuz’mal menizin !
Midä nügöi neččih minä sanon , minul küzütäh : "Kunne menet ?"
Minä sanon : "Kunne mama andanow , sinnei menen ".
Vai sen sanoin "Kunne mama andanow ".
Nügöi kunne tahto mennä pidäw .
Minä vai sen sanoin , sit terväh kučuttih küdüö .
Küdüö kučuttih , dai küdü , se Peša , hevon val’l’ahih , dai zalogua viemäh sinne , što äl’giä tulgua ottamah , minun vel’l’el svuad’bo roiteh , N’olgamd’ärveh svuad’bua eroittamah , sinne meni svuad’boa eroittamah .
Tuldih üksikai !
Se oli Lahten pruazn’eikku , pedrumpäivü oli pruazn’eikku Lahten .
Tuldih , hebuo kolme , kolmin hengilöin regil’öis , üheksä hengie !
Konzu kui tullah , svuad’bo eule eroitettu , ga kelloloiz ajetah , kellod bembel’ez ollah , a sit kellod heitettül perzien al , sinne kresloih .
Ajettih hevod Matin pihah , a minulleni kačotuttaw : tullahgo vai ei .
Kudaman illan oli svuad’bo se tulendal ga , sanotah , sanottu oli eroittajil , što üksikai tulemmo , üksikai otammo hos peitoči , ga otammo .
Ottanuz muga Kuz’ma se minua !
Minä kačon ikkunah : tuldih !
Kolme hebuo ajoi , da hevod azetettih sinne toizen taloin pihal , kelloloittah , ewle kelluo .
Astutah , arteli , hengie kümmene , meih tullah .
A meil parren ved oli sinä talven , seizojua oli äijü , poštelie on suuri čuppu täwzi nenga oijendettua , rahvaz muatah dai peräčupuz dai , a minä karzinuksel magualen .
Tuldih , mamua čakkuamah : "Midä elit , sanow , midä svuad’bon eroitit ?
Ken sinul käski svuad’bon eroittua , müö üksikai otammo ", – sanow .
A ženihü se (minä karzinuksel maguan ) kolpečalluo tuli : "Nastoi , nowze iäre , šuarie iäreh , l’ähtemmö venčah !
Nowze iäreh !".
Minä sanon : "Kui nowzet nügöi , netäs minulleni on paha nosta , ed nowze ", – minä sanon .
Häi šupettaw : "Nowz iäre !"
Mama sanow : "Nügöi se sil meni , sanow , nügöi eroitetu on , omah kül’äh annammo !"
Hüö mendih toizeh taloih sulhaizikse , rinnal sih , Ol’oih .
A Ol’oi oli ...
(En tie , oligo tottu , vai eulluh , sidä minä keskuččua en tie , hoz liennow tühd’ä nagrettu , a nagroloiz oli , sanottih buite brihoin kel ei hüvin häi obraščainnuhez ).
Mendih sulhaizikse Ol’oih .
Nu Ol’oih ku mendih , näin vie Kuz’mua , minä nowzin , dai šuoriin dai menin sinne , sulhaizil .
A ženihü se kui on Kuz’ma Ol’oin ženihü ga , se ei minua voi ottua paginal .
A Motoran Pawloi oli hänen bratan .
Motoran Pawloi otti istumah : "L’äkkä vai Kuz’man kel , ei ota Ol’oidu , sinuw ottaw , mene väi šuorie da l’äkkä Kuz’man kel , l’äkkä , venčah ajatto da venčaičettokseh dai , läkkä Kuz’man kel .
Minä kägien l’ähtie : "L’ähten , l’ähten !".
A Ofon’an Vas’an kel on d’o zalogu pandu .
"Lähten – minä sanon , – sih diähäh ".
Kodih tulin .
A pedrumpäivü on pruazn’eikku parahite Lahteh .
Kodin tulin , dai sobua bokkupertih vein (bokkuperti meijän oli , lavvat oldih ikkunois , ei olluh st’okluikkunoi , lavvan ).
Dumaičen , otan ikkunaspäi , ikkunas hüppiän kresloih dai venčah ajammo Kuz’man kel .
Vein sovat toizeh pertih .
Vuoht’ärves päi tuldih Miikkulan On’n’oi , On’n’oi , On’n’oi; On’n’oidu vai ei tullus , minä N’olgamd’ärveh lähtennüzin .
Tuli Mikkulan On’n’oi , dai muidu tuli (ajoi nečine pedrunpäiväh menemäh ).
A mamal päčči lämbiäw päiväl d’o nügöi d’o on Vuoht’ärves päi pruazniekkah menemäh tuldih .
"Midäbo täs svuad’bataloiz müöhä nostih , midäbo , sanow , täz vaste päčči l’ämbiäw ?
Nügöi , sanow , pidäz olla pastettua !"
Mama sanow : "L’ämbiäw , Onni-rukku , sanow , sulhaized oldih da , tahtoimmo svuad’bon luadie omah kül’äh , a üksikai nägüw onnuako lähtöw (nägöwhäi ) N’olgamd’ärveh , lähtöw üksikai ", – sanow .
On’n’oi kuin el’evüi : "L’ähtöwgo , sanow , kasan kobristammo , sanow , ümbäri käis punaldammo kasan , ei l’ähte , sanow , toinah N’оlgamd’ärveh !
Šuorie vai , sanow , da matkua kresloih !
Matkua , sanow pruazniekkah Lahteh " (Minulleni ).
A minä - sovad d’o vien bokkupertih .
D’o on pal’to bokkupertiz dai suuri paikku , vai kui pal’to piäl čökätä da , paikku piäh dai ikkunaz hüppiäizin dai kresloih astuzin .
Toin sie sovad bokkupertis päi šuoriin dai hebo val’l’astettih .
Mama čuajun keitti , čuaju d’uadih dai Lahteh pruazniekkah .
Lahteh menimmö ga , d’älgeh tuldih , n’olgamd’ärven ženihät tuldih sinne d’älgeh .
D’älgeh gu tuldih : "Nügöi minä N’olgamd’ärveh l’ähten .
Lähten-lähten !"
Ol’oi-čid’žoi tožo sie , minul eroitti Semoin akku .
Semoin akkah menimmö , davai čuajua d’uomah rubeimmo , sinne tuli i Kuz’mu heih , minul d’älgeh tuli , što pihal kizatah da , puaroin kel kävel’l’äh sid ga – pedrumpiän on vilu , tuli sinne .
Čuajuu stokanan d’oi , minulleni ainoz nenga : "L’äkkä iäre , l’äkkä iäre gul’aiččemah !"
A minä duumaičen : "Nügöi l’ähtenen libo en l’ähtene , ga onnuako eroitetah sinuz üksikai , omah kül’äh annetah ".
L’ähti pertiz iäreh .
Kui Ol’oi-čid’žoi se minua čakkuamah : "Midä sinä !Mened nečine , nengoine briha !
(Briha oli ei tobd’aine , kaččuo oli hüvä ga ewlluh tobd’u : čuikku počti muah čud ei koskenuhez ).
Nečil n’äčäkühläizel mened da , Ofon’an Vas’al ku menizid da , ahtoizet rodnad da nengoine hüvä heimokundu da N’olgamd’ärveh štobi mene älä !
Ofon’an Vas’al pidäw mennä , Ofon’an Vas’al !"
Minul se mieli miel’ekse , duumaičen : "Olgah , en l’ähte , pidäw kuunella , ku nenga käskietäh nügöi Ofon’an Vas’al , olgah vahnu libo mi ga , en l’ähte ".
Päiväl oldih , minuw pürrittäw ainos .
Minä sanon : "Olgah , anna pimenöw , (vieе muanittelen händü ) rodih bes’odu illal ".
Ildaizen süödüw bes’odah menimmö Lawrih .
Pürrittäw ainoz : "L’äkkä iäreh , l’äkkä iäreh ".
D’älgimäi sanoin : "En l’ähte , minuz ei roite dovariššua , mengiä ajakkua kunne kačotto , minä , minä sanon , mamua itkemäh en luaji !
Mama ku andaw omah kül’äh , menen omah kül’äh , on vahnu briha , ga anna on ".
Otkuažin iäre d’älgimäi , l’ähtiettih .
Da sid Ol’oih oli mendü sulhaizikse , ga Ol’oidu ei otettu : Ol’oi oliz mennüh ül’en äijäl ga , ei otettu .
Sid rinnal se oli Matin Ol’oi .
Sit semmoine svuad’bu minun oli t’änuššoi da kolme ženihiä , kolme ženihiä oli ottajua , hoz i en olluh hüvä n’eidine , ga ženihiä oli !
Ezmäi Ruočärveh svuad’bo huavattih luadie , sid N’olgamd’ärveh , sid omah kül’äh , luajittih , omah kül’äh luajittih , omah kül’äh mennä pidi .
Vot semmoine dielo oli minul .
Endine svuad’bo. Sulhaizet
карельский: ливвиковское наречие
Сямозерский