ВепКар :: Тексты

Тексты

Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь

Elina Potapova. Omal mual joga tuhjoine on tuttavu

Elina Potapova

Omal mual joga tuhjoine on tuttavu

карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Karjalas on äijy pyhiä kohtua, on nengostu Priäžän piirisgi. Erähät kohtat ollah nägyvis, erähis vähä ken tiedäy. Priäžän piirin pyhis kohtis, kuduat ollah säilytty tässäh, kerdoi omas kniigas da kuvaozuttelus karjalaine kuvuaju Ilja Timin. Mittuzii ristikanzoi on Ilja da mindäh häi tartui täh dieloh, rubei kuvuamah Karjalan pyhii paikkoi?

Ilja Timin on roinnuhes Petroskoih, ga hänen ezi-ižät elettih Vepsäläzes voulostis da Oniegantagazil alovehel. Ilja on kuulužu fotokuvuaju, häi kuvailou Karjalan da Ven’an pohjazen luonduo da elättilöi, kylien elaigua. Sanommo, ei ammui Ilja Timinan luajittu fotokuva on piässyh National Geographic:an Ven’an versien vuvven 2017 parahien kuvien luvetteloh. Sit fotokuvas on mečoi.

Fotokuvuajan taibaleh
Kuvuamah minä rubein vie lapsennu olles, konzu minul oli vaigu viizi vuottu.
Sil aigua minun diädö, kuulužu fotokorrespondentu Vasilii Petuhov, lahjoitti minule enzimäzen fotoapparuatan. Ga, tottu sanuo, sen fotoapparuatan minä riičin sinäpiän, kerdou Ilja omas fotokuvuajan taibalehen allus.
Školas opastujes briha piäzi nuorien korrespondentoin Dovariššu-kluubah. Ilja mielihyväl yhtyi kluuban piettylöih luageriloih, kudualoin aigua školaniekat valmistettih seinylehtie: iče luajittih fotokuvii da kirjutettih materjualoi. Omah materjulah niškoi Ilja valličči naizen, Nuorižon da lapsien luomisruavon dvorčan kabrastajanbriha pagizutteli naistu da otti hänes fotokuvan. Iljan mugah, hänele himoitti kerduopienes ritikanzas”, kuduan ruado on tärgei, ga toiči buite ei ni nävy. Pahakse mielekse, valmistettuu kirjutustu da fotokuvua ei otettu seinylehteh. Ga sit Ilja rubei iče luadimah fotokuvii, ilmendämäh fotopl’onkua da painattamah kuvii. Vasilii-diädän fotolaboratouries oli hyvä mahto opastuo fotokuvuajan ruadoh.
Nygöi mies valmistau fotokuvii iččeh niškoi, erilazih lehtilöih da žurnualoih.
Kaikis enimäl minä suvaičen luadie fotokuvii federuallizih agenstvoih niškoi, sanommo, RIA Novosti- da TASSagentstvoih niškoi. Nämmis agentstvois ollah korgiet vuadimukset da minuu ainos kiinnostau, mittuzet fotokuvat toimittajat miärätäh fotoarhiivah, a mittuzetfotoreportuažah, sellittäy fotokuvuaju.

Pyhät paikat. Karjal
Mennyt sygyzyl Petroskois PetroPress-julguamos nägi päivänvalgien Ilja Timinan kniiguPyhät kohtat.
Karjal. Priäžän piiri”. Opaskniigas on 120 kuvua da 55 objektoin kuvavustu histourien da arhitektuuran puolespäi. Ližäkse kniigas ollah tarkat sellitykset, kui voibi piästä nämmih kohtih.
Kerran minuu kyzyttih luadie vahnoin časounoin da kirikkölöin kuvii, aihiennu oli Vieristy. Sih niškoi minä valličin Priäžän piirin, kuduadu pien omannu. Lapsennu olles minä äijän aigua olin buaban da died’oin luo Šuojun joven rannal Priäžän piiris. Minä muga äijäl suvaičen matkustua pyhii kohtii myöte, ku ekspeditsii rodih pitky da oli mahto luadie opaskniigu fotokuvienke, sanelou Ilja.
Tiedoloil da dengoil kniigah niškoi avvutettih rahvas, kuduat kunnivoijah pravosluavnoloi pyhii kohtii. Äijäl kniigan ilmah piästämizes avvutti eräs moskovalaine biznesmies, kudai joga keziä matkustau Karjalaua myöte baidarkoil.

Ekspeditsielois olles
Ekspeditsieloih Ilja puaksuh lähtöy dovarišoin libo omahizienMaša-akan da tyttärienke.
Läs kaikkih Priäžän piirin pyhih kohtih suate on helpo piästä mašinal. Ga ongi objektoi, kudualoi oli ylen vaigei löydiä. Eräs niilöis, sanommo, oli kumardusristu erähäs kyläs Siämärven rannal. Internetas löyttylöin tiedoloin mugah, ristu on ihan helpo löydiä. Ga Ilja da Maša ečittih sidä kohtua enämbän kolmie čuassuu. Nygöi sen ristan kuvua voibi kaččuo Timinan kniigas.
Iljale painui mustoh matku Teruselgäh, kuduas seizou Uspen’n’an da Sreiten’n’an kirikkö. Täs ekspeditsies Ilja kerdou muga:
Kirikkössäh oli jygei piästä kai motorregilöil, piäzimmö sinne vaigu kolmandel kerdua.
Pidäy sanuo, ku kirikkö, kudai nostettih XIX-luvul oli ylen pahas kunnos. Ga hyväkse mielekse, tänävuon volont’ourat luajittih sih uvven levon. Minä toivon, ku tuliel aigua löydys rahvastu da dengua, ku panna kirikkö hyväh kundoh.

Čomii kuvii rahvahale
Paiči kniigua Ilja Timin luadi fotokuvien ozuttelun nimelPriäžän muan pyhii kohtii”.
Kniigan da ozuttelun enzimäine prezentatsii piettih Priäžäs. Hyvän vastavuksen valmistettih Priäžän kirikkö da entokul’tuurine Elämä-keskus. Ozuttelu piettih Petroskoisgi, Tevolližushistourien muzeis. A nygöi, pyhien kohtien kuvii suau kaččuo Jessoilan kirjastos. Ilja Timinan mugah, häi on valmis andamah fotokuvii ozutteluh niškoi Priäžän piirin toizihgi kul’tuurulaitoksih.

Monipuoline ristikanzu
Ilja on monipuoline mies, hänel on äijy himoruaduo.
Sanommo, mies suvaiččou vestiä puudu da luadie erilazii puuvehkehii. Ilja maltau soittua monil soittimilbalalaikal, gituaral, soitol da kai ekzouttizel kalimbal (Kalimba on Afriekan mualoin kuulužin soitin). Mies suvaiččou kalastua da mečästiä. Fotomečästykses Ilja kaikis enimäl suvaiččou ottua fotokuvii meččolois, tedrilöis da pyylöis.

Pluanoi tuliel aigua
Nygöi Ilja perehen da dovarišoinke matkustau pravosluavnoloi kohtii myö Onieganrannikon, Kondupohjan da Karhumäin piirilöis.
Ilja sanou, ku Karjalas on ylen äijy kohtua, kudualois häi tahtos luadie fotokuvatjärvet, vezirannat, kallivot, jovet, mečät... Toivommo, ku tuliel aigua näemmö Ilja Timinan uuzii foto-ozutteluloi da kniigoi.