Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Kuin mie kondieda n’äin
Kuin mie kondieda n’äin
карельский: собственно карельское наречие
Толмачевский
Šilma
int’er’esuiččow , kuin mie kondieda n’äin ?
N’äin , vara-vel’l’i .
N’iin n’äin , štoi iče en ollun ruad’i .
Kl’ietkašša hän’d’ä on kaččuo n’ičevo , a mečäššä n’ähä – korvat oldih hörpäl’l’eh , viluh higeh rabai .
Hyvä , što kuad’iet puhtahakši jiäd’ih .
Yks’iin hänenke on paha bes’owduija , paginat on l’yhyöt , kiel’i kulkulageh puwttuw .
Az’iet oldih šen’iin : Šie t’iijät , kuin mie l’es’n’ikkänä ruan , n’in meččiä pid’äw i kaččuo .
Talvella hot’ tuwl’i , hot’ pöwry , hot’ , pakkan’e – mäne meččäh .
Šygyžyl’l’ä hot’ vez’i , hot’ vihma – mäne meččäh .
Kežäl’l’ä omat ruavot vangukkah , a šie mäne meččäh .
Muit’en ei voi , ras olet ruadoh šiduočen , n’in ruaduo i kačo .
Kaččohuoh mid’ä l’uwbo rua : hot’ koissa , hot’ sus’iedašša , hot’ kolhozalla awta .
Mie ruan i kolhozalla , kun konža jowdu pozvuol’iw .
Skol’ko mie viigonašša aidua kohenniin ?
Vähängö uwtta pan’iin ?
A vet riwvut i šeibähät iče l’eikkain , muduažih kohtih za sto metrow ičeväin ribawtiin .
Paimen raz’i kehtuaw , kun ew riäjit’t’y .
Mi ollow on tua pakšupiä popad’in .
Slov n’et , žiivattua kaččow hyviin , r’etko mi yökši meččäh jiäw , da i pattehuon tuačči ew vigua , ei obiid’i z’r’a žiivattua .
Mie vet i žen kačon .
Bivajet popad’iw laiska da paha , bestolkowvoi , yl’či päivät žiivatta tukušša .
A tukušša min ottaw ?
N’äl’l’äl’l’ä i kod’ih tulow .
A ras ei kyl’l’äl’d’i šyö pellošša , n’in žen i l’ypšäw .
Skol’ko hiän päiväššä utajiw maiduo , kuin hot’ yht’ä l’itrua vähemmän l’ehmä andaw ?
A paremmiin kačo , lašše heid’ä roznoimbuazeh , žiivatta kyl’l’äzembi , l’iiga l’itra maiduo .
Da i ičel’l’äh vet kebiembi : ei pie ymbäri kar’jašta piet’t’ämät’t’ä hypel’l’ä .
N’in ka ei šid’ä malteta .
A t’ämä , skažem , laiskuon tuačči ei ymbär’i hyppel’e , a žiivatalla i spokoja .
A aidoida ei kehtua kaččuo ...
[– Pavel Jegorovič , a kuimbua kondie ?].
– Ših šie el’ä kiirähä .
Kondieh pid’äw ostorožno l’ähet’ä , kuin istujah jän’ikseh , al’i t’edrih , bol’še viir’ien : yht’iäl’d’ä , toizualda päin , mis’t’ä skodnoimbi .
Šie t’iijä kir’juttua , a mie hot’ šen’iin i vil’ikuwr’ien , a kondien luoh šiwn tuon , ed’eh šeizatan .
Davai ed’izeh zakur’imma , šid’äi kondieloih l’ähemmä .
Kondie on šuwr’i , a tabakan duwhuo varajaw , ed’izeh pid’äw kur’ie .
Kur’ihuoh hiän skluadnoimma roskažiečow .
(L’iigua , konešno , mie en šuače paissa , a mi šiwla kuin ei god’ieče t’etratkah , n’in šid’ä el’ä kir’juta .
Päivän aloh t’äššä voit šeže t’äwži t’etratka kir’juttua putnoida .
N’ewšto kaikki šiwla pid’äw ?)
Nu , kun šen’iin , n’in kir’juta .
Tol’ko kiel’en šie i iče t’iijät paremmiin ked’äigi .
Kežäl’l’ä on hyvä tuhjozen taguana istuo da paissa , a šygyžyl’l’ä muduaš kerran tulet kod’ih , n’in hot’ pužerra .
Nu , vot kai mulloin ših aigah ol’i n’äinže hyvä šiä , čiron’e .
N’yt kaikki kir’juta , l’ähemmä kondieh l’ähenömäh bez ostanovki , vain kir’juta .
Že az’ie ol’i ennen Il’l’ua [2.VIII ], točno hyväzešti en muissa .
Nu , skol’ko mie učuaskalla , omalla d’ielalla meččäh nagol’i kävel’en huomnekšešta , n’in i šinä huomnekšena aivokkazeh zavtrakaičiin , naizella tože pid’äw ruavolla opozdaimatta männä , vakkazen käz’ivarrella , vakkazeh palan l’eibiä da ogurčua , da puarazen juablokkua , ružjan šel’gäh , ružjatta mie meččäh n’yt n’i konža en l’ähe , vähägo mid’ä sluččiečow .
L’ibo hukka možet vaštah maihahtua , n’iid’ä l’uboilla aigua voit ambuo , viel’ä premiin annetah , vain tapa .
Dai muit’en ružjanke mečäššä on spokoinoimbi hengel’l’ä , kuin ollow paremmiin čuwsvuičet ičet’t’ä .
Ol’i slučai , kerran ružjatta l’äks’iin , da Ruatowskoiloih šuat doijiin .
Ildapuoleh jo kod’ih päin aššun .
Ruispuwstah doid’ies’s’a , ennen kaivos’t’a , muissat , hiil’ihawvoin luona šuoh päin on kaivon’e , n’in ka ennen šid’ä kaivos’t’a tuhjoloista viiz’i hukkua ed’eh möl’äht’i .
Značit , ynnäh pahnoveh .
No poijat oldih šuwret , čyt ei muamoh muozet .
Mie rät’kähiin , n’in kun hyö otalletah awgies’t’a myöt’ šuoh päit’ , n’in kuin hebozet , vain tumajaw .
A vet ois’ ollun keralla ružja , n’in vpoln’e ois’ voinnun vanhemmat ših uložie .
Kart’eččipatronoilla tuan l’ähehyöd’ä zaprosto oiz’in molemmat šordan , a poijat jälgeh hil’l’akkazeh , tože n’i kunne ei ois’ uijittu .
Vot hiän , kerdah takka d’engua da viel’ä i blahodarnos’t’i .
A kaikki oma prostohuš .
Vid’iš , jygie ružjua kandua .
[– A kondie kuimbua ?].
– Mie šiwla šanoin , viir’ien kondieh pid’äw männä .
N’iin i tulow , tuaš randah häil’ähyt’t’i .
N’in mih mie suissuin kondieh l’ähet’eššä ?
[– Ružjan šel’gäh otiit ].
– Nu , vot .
Ružjan šel’gäh , vakkazen käz’ivarrella dai pošol meččäh .
Muwh aigah mie vakkazetta kävel’en , l’eibäpalan korman’ih – dai pošol .
Talvella bivajet i s’iz’äl’ih šyd’iät : ei kyl’mäis’ .
A šilloin mar’joih varoin vakkazen otiin .
Vid’iš šie , kežäl’l’ä kuin varuššat , n’in talvella tulow parembi .
Mar’ja raznoi , da griba , da šien’i šuolattu – kaikki l’eiväl’l’ä abu .
Dai stolan taguana on veššel’embi istuo harčunke .
Hiän kuin n’i kuin , a peremena .
Harvazeh gribarokkua , harvazeh šien’irokkua , nuat’t’irokkua , l’iharokkua – hiän tulow nagol’i roznoi šyömin’e .
A vavarno on i n’iin hyvä .
A emännäl’l’ä ših mänöh ol’i suaharopeskuo , n’in var’en’jua keit’t’iä hot’ vierahan varakši al’i pruazn’iekakši .
[– A kondie ?].
– Tuaš kondie randah män’i .
Tua kondie hot’ ois’ ennen šynnynd’iä hävin .
Pöl’l’ät’t’i ičet’t’ömäkši .
[– Kenen šynnyn’d’iä : šiwn al’i kondien ?].
– Mie jo ammuin olen šyn’d’ynnyn .
Ših aigah , kačo , i kondieda ewllun , mid’ä ollow ei heid’ä ennen t’iäl’ä kuwlun .
Stalo bit’ ei miwn šynnyn’d’iä , a kondien .
[– A kuin hiän vois’ hävit’ä ennen omuadah šynnyn’d’iä ?].
– Kačo šie , tuaš že prawda , ennen šynnyn’d’iä hiän ei voin hävit’ä .
Vidno , en ših koh šid’ä šanua šanon .
Nu da ladno , l’ähemmä iel’l’eh .
Nu ka , l’äks’iin , viel’ä kašše ei kuivan .
Kun’i obhodan peräh mänet dorogua myöt’ , n’in kuivaw .
Vot kävel’iin Hаzovoih šuat , Ruatowskoit , jogirandua myöt’ T’eronšuoh tul’iin , šid’ä Nagris’ahоh , a šiid’ä Kuamuhua myöt’ Bukar’ih päit’ da omah viigonah .
Aigua myöt dovol’no viikon kävel’iin , vet kačo , kaiken ilman is’s’iin .
Kuda-ked’ä viel’ä puwstan’iekkua n’iit’t’äjiä i kuivuajua ol’i Jogipuwsan jovuolla i muwvualla .
Kaikki kačoin i otpravl’ajus’ kod’ih .
A viel’ä ilda ed’ähänä .
Narušen’jua n’i mis’s’ä ew , voit kod’ih .
Rešil kačahtua vavarnuo .
Pada-ahošša vavarn’ikot ollah , da mie en puwttun šinne šinä piänä .
Vid’iš šie , važameh käd’eh kaldai , Ruatowskoida myöt’ l’äks’iin .
Nu rešil kačahtua viigonašta .
Konuavan proijiin , Šuwrdameččiä myöt’ nowžen viirupkazeh .
(Šie šidä et muissa , šiwn jäl’geh on l’eikattu ).
Šil’l’ä viirupkazella on hyvä vavarn’ikko kažvan .
Aššun hil’l’akkazeh , mie n’i konža mečäššä en šumi da lomot’i , jo olen privikn’innyn meččiä myöt’ aštumah , što okšan’e jallan alla ei račkaha .
Aššun šen’iin , žiivatta t’äššä n’okašša jo ammuin ew kävel’l’yn : ew sviežoida jäl’gie .
Toista n’okkua šyöt’t’äw .
Tul’iin mie ših ahozeh , šil’l’ä viirupkazella .
D’eis’t’vit’el’no , hyvä vavarn’ikko on kažvan , i mar’jua on .
Iče viel’ä n’äreiköššä šeizon , a jo val’l’ičen tuhjuo , kummas’t’a zavod’ie kerät’ä .
Hyvä , što en kerrin l’iikahtua ših tuhjoh .
Šeizon .
Mi ollow kohahti tuhjošša .
Mie , popr’ivički , peräwvyl’l’iin n’är’ien taguah da i kačon .
Kiän šen’iin ružjah luolliin .
Kačon , kuin rowno puol’i tuhjuo kaldawvuldi , ken ollow tuhjon žen halgualdi , erotti , i n’iän – nowžow šeizualleh kuin kegr’i turkilois’s’a , villat piäl’l’ä päin , a očča kuin härräl’l’ä l’evie , a turba t’erävä , kuin koiralla l’ibo hukalla , vain šuwr’i .
Miwlda i jallat katettih i käz’i ružjašta briwvahti , n’edo rušjah .
Srazu kekšiin : vet kondie on .
Enžimen t’äd’ä čuwdua n’iän , a kekšiin , voit tunnuštua , muinke et ševota .
Hospod’i , munat’ii keroh !
Mid’ä ruadua ?
Ružjah n’äh kivekši unahiin .
Voitgo drobulla kondieda driäz’n’ie !
Tuan muon’e d’iäd’ö šeizow .
Da glawnoi , yks’iin olen .
Šeizon , a iče kuwlen , kuin tukat buitto elawvuttih i kartus’s’ista pihalla pyrrit’äh , kartus’s’ie čyt ei noššeta .
Jallat ynnäh lamettih [lamewvuttih ], lahowvuttih , šäris’s’äh .
I iče šärewvyin .
Šeizon , käby käd’eh .
Puata pid’äw – duwmaičen , a kuin pagenet ?
Vet kuwluštaw .
A kuwluštaw da šiin’äi šurma .
Tua vet käbäl’äl’l’ä s’il’ähyt’t’äw , n’in šel’gäpiih šuat i kynnet männäh , kaikki ravat vačašta haravoiččow .
Šeizon n’i uwži , n’i kypši , šäräjän , kuin virran piäššä .
A hiän karhual’ow varbaz’ie , tukkuzeh tukkuoldaw i n’äčkyt’t’äw n’iid’ä .
Nu duwmaičen , t’äšša miwla hänen lownan loppuh ew mid’ä olla .
Kun’i milma ei lownattan , n’in pid’äw šiird’yö riähis’t’ä pois’ .
Rubein hil’l’akkazeh peräwd’ymäh , harpual’en tagaperäz’iin : en kerrin n’i mid’ä , kuin kolahan šel’l’iin !
Vakkan’e randah römäht’i .
Pid’äw vet !
Okša kottah pis’t’iäči , a mie šel’l’iin .
Miel’eh ožai : kaikki , l’es’n’ikyičiin !
Korvissa kohajaw , al’i tuhjot šohissah ?
En muissa , kuin mie šeizualleh piävyin .
Kačon : kondie pagoh , vain vavarn’ikko painuw .
Mie vakkazen koppain , da toizeh randah .
Tože kuin los’a meččiä myöt’ halguan , kuin rowno i jallat ei kivis’s’et’t’y .
Kod’ih šuat kolme virštua lohkain , n’in i samvuara ei ois’ kerrin kiehuo .
A šantah – star’ikka !
Star’ikka vain kun’i ei peržieh pis’s’ä , a ših vereh i nuorella en heit’t’iäčen .
Tul’iin kyl’äh , kuin ajettu hebon’e huahitan .
Muduannet ei vier’it’ä , šantah : „El’iäs’s’eh ewllun n’i mit’yt’t’ä kondieda , a Puavilalla iče käz’ih tul’i .
Ružjanke ol’iit , n’in mid’iä et ambun ?“.
Mäne ičeš ammu , n’in šilloin kačomma .
N’ähä ol’i sruas’t’i , a tuada ambuo !
Dai prawda , miän mečis’s’ä el’iäs’s’eh kondieda ei kuwlun , n’i ken ei n’ähnyn .
Mie enžimän’e täh ,,ožah“ puwtuin , da vain n’i kel’l’ä muilla en želaiče t’äd’ä ,,ožua“ .
A s’iid’ä šuat naizet ei voittuan ruohita yks’it’t’iän ed’äh meččäh kävel’l’ä .
D’eis’vit’el’no , ennen ewllun , a n’yt vidno voinašta hyö on t’änne l’ykkiäčennyöt .
Vet kai kozua ennen ewllun , a srazu voinan jäl’geh äijä ol’i jiäviečen .
A n’yt tuaš ew .
Mit ammuttih , mit hukat šyöd’ih : kaikki kavottih .
Kuin mie kondieda n’äin
карельский: собственно карельское наречие
Толмачевский
Как я медведя видел
русский
(
(