Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Evakuacain doroguoidmüo
Evakuacain doroguoidmüo
карельский: людиковское наречие
Южнолюдиковский (святозерский)
– Kui
siid lähtitte evaku (acaih kunn ajelitte da kui lähtitte ?
Kouz voine zavodiiheze siid oli , kačo , minun lapset lähtedih ende Priäžäh .
Lapset itketäh : ”Oi , bombiu , ül’en äijäl , oi mama minä lähten !oi , mama minä lähten iäres ”.
Val’a dai Šura , dai kai lähtedih minul .
An’a tuli ottamah Priäžäh .
Minä d’iäi starikan ker kahtei .
Nu , la d’o kačo , siid ei tüötä , okopoile tüötäh da kai rahvahid .
Minul lehme da kai , azetamme heinät , kävümme niitämmäh .
Sit ku pul’em’otte ...samol’otte tulou belovard’eiskuoi vai entiä miituine sigä , nu , nemeckuoi , naverno , ambutah , ka ni ed , meččäh sadan kierat päiväs nel’l’udelen .
”Oi , Paušši , läkamme müö kunnatahto iäre .”
- ”Emme lähte d’o , olgah , sanou , vuota nügü - olemme vie vähäižen ”.
Raiispolkomaz ruadau , ka kunna lähted da kai .
Akat sanotah siid : ”Ojojoi , viego meid otetanneh vai ei ...”
Nu , siit sos’etka rindal sanou : ”Ka , oi , krasnarmeiskuoit , sanou , korvat püštütännöu , ei Priäžät oteta ni kunna da ni midä ”.
Minul paha mieli , minä sanon : ”Hoi , Paušši !
Kai la rahvaz ombelzutetah kengäd da kai , ka azugamme la müö hot’ kengät ”.
” Ei pidäu , sanou , kenge , ni kunna emme lähte , sanou , ei ajeta sanou meit ”.
Liza iäres raz mäni d’o .
Ka davai d’o Präkäz oli štaabe se , vai viške miidne lienöu krasnarmeiskuoi .
Net ostupaitah kai , d’o külät sigä granicaispiäi pagetah , minul lapsid ielo .
A häi ni midä sanou : ”Davai vai mužikat ...l’äkämme müö verkole ”.
Kävüi , kalat suau , d’o bombiu Priäžät , ikkunat pakutah ned nämäd siit kai midä .
Erähän päin tul’d’ih : ”Akuirovaca , za dva časa sobiraca , sanou , štobi iäre sanou d’o kai !”.
Meil lapsid ielo .
Kaks päit kolme emme voi mašinah puuttui .
Nakonec , puutuimme .
Minä pereživaičen : lapsed oldah lidnaz , dai nügü perehez eriže dai kai .
Tulimme lidnah .
– Lehmän kunnabo panitte ?
Lehmän emme ottanu , keräle zdaičimme , ni dokumentuoid emme voinu ottada .
– Kunna ?
M’asokombinaitah , sinne gosudarsval .
I dokumentoid , da ni midä emme ottanu sinnä , olgah ...
Lähtimme .
Ajamme lidnah , kem mil’g ajetah , keengi külässuai traktoruoil , heboloil kai , siid matkatah , akuirovaitah rahvahit .
Tulimme lidnah .
Meil’ vie vahnin tütär se An’a lidnas lapsiden ker ei lähtenü .
Sii müö lidnaz üöm magažimme , da baržale da Arhangel’skah meit posadittih , lähtimme sinnä ajamah Vit’egrihpiäi .
Ajamme , kaheksatoš päid ajuoimme domesta , kuni olimme häi ainoz vai ...emm ole d’o enämbäl i kaheksatoš päid ajanu .
Kuzgi vedetäh traktoral , kuzgi muga mänöu se kaater vedäu .
Kuzgi šl’uzid muretah , siid vai olemme siga nečil’ .
Mil sil t’eplohot sudnal vai olemme , nu baržuoil .
Baržuoil meid vai vedetäh .
A siit tuodih meit Sookolah , da davai siid elädä da olda Sookolas ...ei vie meit pandih Sokolaspiäi peresadittih toižeh da siid ajuoimme poojezdal .
Siid N’andomah tulimme , N’andomaspiäi meit kedä kunnagi .
D’oku vihmuu , vilu ...lomuiden ker , vahnembal tüttärel lapsi , da minul kolme ned , nu vie kai podroskad da kai .
Siid davai mašinah .
Siid viedih sinnä N’andomaspiäi kilometrid viiškümen vai kuuskümen miittumah liennou ....
Nu , entiä miitumah sinnä küläh viedih da kai .
Nu , siit sigä davai müö el’ädä da kolhozah ruaduoimme da olimme .
Da siid lähti minul , mužikke sinnä trutarmäih .
Siit trutarmäih sinnä häi lähti , müö d’iäimme sih Arhangel’skah , tütär oli učit’el’n’icannu .
Nu lapset školah kävüttih .
Siid vävüt sidä ruanittih ku voinal , häi sanou , tulem minä Arhangel’skah .
Tütär sanou se minun : ”Älä tule , müö tulemme sinnä Kiirovah , mäne Kiirovah .
Ehki kinoh kävümme , sanou .
Täs ej ole ni midä , sanou ”.
Nu voinanaiga midä on , eigo karasinad , eigo midä .
Lučinkal siit keitämme , paštamme , halgot tuodah da lapsit kačomme da kai .
Lähtimme vie müö Kiirovah .
Lähtedez ukko sanou mille : ”Ka , tütär , lähtet , ka älä d’iätä minun perehte , sanou , ota kunna keräle lähtet ”.
Minä en lähtiiz , muga sih d’iäimme Arhangel’skah da kai , anda tuldah loitoks k ajelitte , lapsed : ” Oi , mama , läkkä !Hoi , mama , läkkä !”.
Müö Kirovah lähtimme , voinan aiga doroguois paha .
Siid meil’ sinnä kai kaimažimme , sobad otettih da kedä midägi da , kedägi müöimme da kedägi vajehtiimme .
Odva müö puutuimme , da odva hengih piäzimme , odva omale muale d’ärilleh tulimme - gor’ad min nägimme sen voinan aiga ka ni sanoda malttada eisua .
Dai nel’l’äi , viidei minun perehez oldah armiis , kaikkid žiäli .
Štobi meit oma muale , ku d’ärilleh Petrouskuoih .
Nu siiten tirpimme sigä , tirpimme da kai goruiimmokseh , druk - Petrouskuoi oslobodittih .
Ka müö emme tiedä kunna pidäu mändä ihastuksis , ihastuksis olemme Petrouskoi slobodittih .
Siid vähäižen olimme , da d’ekabr’al kodih tännä Petrouskuoile minä tulin kahten lapsen ker , nuorimman poigan ker da tüttären nuoriman .
Tulimme Petrouskuoile : ”Vie po mesta rabotam , kus ken ruaduoi , rajonih d’ärilleh tüöndämme sinnä ”.
Siid meit mašinah da Priäžäh tuodih da kunna mänet mašinal .
Sit souhozah minä d’ärilleh vie ruadamah , vähäižen ruaduoin kuni piästih poigad da ukod da kai voinil , da siit kačo hüö oslobodiliz’ voinal .
Tul’d’ih da müö lidnas siid elän .
Da starikke sih kuoli , nügü elä midä maltat .
(d’atkopagin )
– Nu kuibo kird’aižen polučitte St’epanaspiäi ?
Naverno siihäi kouz ruanittih .
Augustal kird’aižen polučii , d’o kačo tuattah lähti sinnä trutarmii da kai ka .
Nu soberitaheze , soberitaheze , minä sanon : ” Oi , emme d’o lähte da kai , olgamme täs ”.
- ”Läkät , sanou , minä teid en d’iätä .
Ku tata sanuoi , älä minun perehte d’iätä , minä , sanou , dolžen siid ottai ”.
Em voi lähtäi , vie päčil olen muga tuskiččemo siit , en tahto lähtäi sinnä .
Lapsed nuorembat sanotah , se Val’a da Šura : ” Mama , läkämme , eikä müö tännä d’iämme ka mäntiä kunna puutumme , bombitah da kai läkämme ”.
Nu , l’ähtimme .
Davai lomut keräžimme kai , sit venehel vieimme poikki d’ärves .
Meil andettih hebo viedä vähäine lomukulut siitka kolhozaspiäi andettih , štobi N’andomah viedä lomut , a meil on vie .
– A midä lomut oli ?
Ka čobodanuoiz vähäine sobat , muud ni midä .
– Da .
Nu , et häi kaikkid ota .
Nu , siid müö poikki d’ärves sinnä ajuoimme , mänimme , vuotamme , vie hebod vuotamme .
Hebo se tuli , ei l’ähtenü .
Kuz liennou se Šura käveli , sanou : ”Minä löudin traktoran , läkät traktoral !”.
Nu müö traktorah ištuimo , mänimme sinnä traktorah .
Oli mašin ombeltau se šveinuoimašin da čobodanat kaks vai kolme lienou , vähäine siid l’eibäd dorogah da lapsi se Val’a pieni i Gen’a pieni .
Lähtimme , ajuoimme , ajuoimme .
– A milbo , trak ..?
Traktoral , puččid oli traktorah pandu .
– Povoske vai ?
Moine povo , eei ...avunaine moin azuttu suuri pitke lauduois .
Sigä pučit .
Meid ištutti šooferi , ajamme hüvä miel’es : seičas la N’ändomah puutumme .
Ni puoleh matkah emm ajanu , ajuoimme ajuoimme mägeh sigä .
Traktor midä liennou , häi buksuiškanzi vai midä ei voi mäges – heittäu , d’ärillehpiäi heittäu .
Siiriči ajau šooferi , sanou : ” Hoi , sinä , traktoriste !
Tahtodgo elädä vai türmäh puuttuda tahtot ?
Panit pasažiruoit , sanou , kačo , sanou , d’ergaiu .
Vid’ mi rodineh , ka sinut sanou tapetah sanou ”.
Siid müö lähtimme sig iäre pučispiäi , ehtiimme vai lähtäi , d’ernii kieran toižen - hospodi ku trähniu häi pučid muah !
Dai meil mašin se šveinuoi muah , dai se mureni dai kl’ejonkad meil obl’eičči dai kai .
Nu midä ?
Siid ajau tühje mašin , kapustuoiden ker ajettih .
Siid tütär se Anni-tütär otti Gen’an , Šuran dai nečen Val’an , a minä sih d’iäin lomukuluiden ker Eende Ber’ozovat sih dorogale : ed d’iätä .
”Lomuiden ker , sanou , en ota nu ”.
Davai müö üön olen siid dorogal , vai ainos traktorat kohendau da pučiid kohendau , nu , nakonec kohenzi .
Siid müö Ber’ozovah sinnä puoleh matkah puutuimme , tulimme , hot’ la minut t’üö viegäd la Ber’ozovassuai .
Puutuimme sih Ber’ozovah .
Siit tütär minun dai lapsed dai kai .
A Liza-tütär lähti vie lomuidenker sinnä , N’andomah .
Olimme vähäižen , ajau kapustoiden ,ker mašin .
”Davait’e tarikatoz neččih , d’o meid ei ota šooferi se pučile piäle , nu , traktoriste ”.
Müö davaimokseh vojennuoid vedetäh sinnä N’andomah kapustuoit .
Sanov : ”Voinette ištuda , ka läkat , sanou ”.
Ištume nu müö seičas sinnä , mašinale piäle kapustuoile piäle ištumokseh , ken kuzgi ken kedägi pidättäu .
Tütär pidäu last üskäs tošte pidättäu kädel , štobi eilükäidäiš , helmat hambaskeski ajamme .
Siit piäzimme müö N’andomah kaikin odva puutuimme .
Siid N’andomah mänimme , hänele dokumentuoid andeta vie ei .
Hänel oli sigä ukon , vel’l’en akke , vot sih azetuimme müö .
Häi oli nečis remesl’ennuoiz učii ...remesl’ennuoiz učiliššaž oli zauhozannu .
Sih müö hänel’l’öh azetuimme kaks üöd olimme .
Ej andeta An’ale dokument , An’ale se andetah dokumentat raikomaspiäi , ka meid ei piästetä , sanou - toine s’emje on .
”Nu , sanou , minä ükskai en rubeda täh , ras sanou lähten ukolloh siit sanou ni midä ...”
Siit hänele : ”Aja Arhangel’skah .
Rozrešittaneh sanou ka , andetanneh dokumentat sanou , ka ota pereh keräle ”.
Siid bomb’oškas , häi Arhangel’skah lähti sinnä , siid vie tuatalloh oli siga okopuois üön .
Da siid Arhangel’skah mäni , da hänele rozrešenii sigä andettih .
Nu da siid d’ärilleh , d’o nügü lа midäbo pidäu la ajada .
Nu , siid müö kojekak sinnä pojezdah ned mänimme sinnä da ištuimo häi , sanou , ka , mama nügü : ”Aja , spokoino , sanou , nügü mestassuai .
Ka mida mestah , ajad ?”.
Et piäze .
Azutah peresatkat , muut peresatkat .
Siid d’o müö sinnä ajuoimme - igässäh enzikieran ajat pojezdas , ka mäntiä , kunna viedäh .
Nu , ajamme sinnä .
Siit emmušta , Bui ...ei Buje olnu , vai entiä miituin oli stancii , siid meil azuttih peresatke .
Nu viedih sinnä , kuz lapset , komnatuois oldah , deckuoih komnattah , ned minunlapsed ned dai An’an lapsi se dai hüö lähtedäh sinnä stolovuoih .
”Lähtemme , sanou , kävümme bazarile ongo sanou leibäd libo midägi voimego ostai ”.
A akuirovannuluoil andettih , kunna mänet ka moižet talonat , štobi stolovuoiz murgin poluččida da kai , nu mänimme .
Lähtedih lidnale .
Kodvaine proidii , tul’d’ihhäi - sigä sumkke leibät tuodih : ”Mama , nu , sanou , älä itke , süö sanou lapsiden ker leibät ”.
-” Ka kuz la t’üö otitte , etteg ehki vargastannu ?”
- ”Emme , mama , vargastannu muga sanou suaimme nu , nügü , sanou , lähtemme obedanpiäle , suppad da kai andetah ”.
Ka siid müö niilüöil leibil i piäzimme Kirovah .
Evakuacain doroguoidmüo
карельский: людиковское наречие
Южнолюдиковский (святозерский)
–
По дорогам эвакуации
русский
–