Тексты

Silakova Natalja . Sundukižand

подкорпус: фольклорные тексты

жанр: сказка

Источник:

Kodima № 3, 2022, с. 8

Silakova Natalja

Sundukižand

вепсский
Младописьменный вепсский

Pohjoižiš mecoiš
läz
üht
posadad
om
oja
, miččen
nimi
om
Razbainikoja. Se
nügüd’
muga
nimitadas
, a
ende
rahvahas
sidä
nimitadihe
Čigičojaine. Ani
äi
sen
randoidme
čigičašt kazvoi
, vädroil poimdihe
. Ristitud
kaiken
käveliba
poimmaha
marjoid
, ka
naku
mitte
bed
tuli
– tuli
nece
taho
röstajile
mel’he
. Ku
kevädespäi
sügüzehesai
voib
mecas
öduda
, ka
tal’vel-se vilu
om
. Naku
hö
sauvoiba-ki ičeleze
pertižen läz
ojad
.
Mäniba
voded
, kaik
röstajad
vähäižin
tabatihe
. Pert’
jäi
ižandata
, eskai
kalaidajad
ei
rohtkoi
jäda
ödumaha
neche
pert’he
. Ižandata
pertiš
elod
ei
ole
. No
kerdan
sügüzel
külähä
tuli
ak
, hänele
ei
olend
kus
eläda
. Külän
eläjad
taričiba
hänele
mända
elämaha
pertižehe ojannoks
. Pert’
om
vahv
, vaiše
eläb
siš pertiš
Sundukižand. Nacein
, pertiš
kus-se
om
peittud
kal’huzid
. Päiväl
händast
ei
kuluki, a
öl
zavodib
šal’da. Ka
muga
, miše
eskai
mecnikad
varaidaba
ödumaha
neciš
pertiš
.
Opak
om
. Vaiše
madme
kalaita
völ
opakamb om
. Voib
olda
, ak
da
Sundukižand voiba
eläda
kožmuses
. Vaiše
päiväine
libui
, külän
eläjad
veiba
akan
sijale
, kus
pertine
seižui
. Mitte
čoma
taho
! Pert’
seižub
penel
pallištol
. Huralpäi
ojaine
heläidab
. Oiktalpäi
– kivine
mäthut
, a
sil bol
kazvab
, kuna
ed
kacuhta
– kaiktäna
bol
. Ümbri
pud
seižuba
: muzavihandad
kuzed
da
pedajad
, a
niiden
keskes
– pakuižid
haboid
, muzarustid vahtarid
, kalin
da
pihläd
oma
oranžiš nabornikoiš
. Kut
voib
uskta
sihe
, miše
mugoižes
čomas
tahos
kodiižand om
käred
?!
Ken
mužikoišpäi
haugoid
haugoi
, ken
vet
kandiši
, a
ken
pordhižid kohenzi
. Akaižed
tegiba
kodiradoid
, kuni
uz’
emäg
longid
keiti
päčinno
. Ehthasai
radoiba
, väzuiba
. Vaiše
ehtal
ehtlongin
jäl’ghe
külänikad
läksiba
kodihe
, a
ak
veri
magadamha. Kesköd
hän
heraštui
kolkotesespäi
. Hän
avaiži
sil’mäd
i
nägub
. Siš sijas
, kuna
lanksi
kudmavauged
lavale
, seižub
ukoine
kindhan
surtte
, iče
hahlakaz
, vaiše
sil’mäižed
hoštaba
. Rebitadud
sädoiš
, kengätoi
. Kädes
batog
om
. Löi
hän
batogal
lavadme
i
sanub
:
– Libu
! Tuli
aig
radod
tehmaha
!
Ak
äjan
nägi
, konz
matkusti madme
, no
sid’
pöl’gästui
. Sil’mäd
saupsi
, venub
da
meletab
, mi
linneb
, se
linneb-ki, en
libu
. A
ukoine
völ
lujemba
löškanzi batogal
da
kidastaškanzi
:
– Ala
heitte
magadajaks, tedan
, miše
ed
magada
! Libu
, pidab
rata
! – vizäidaškanzi hän
, kuti
pil
mäni
nagladme
.
Midä
tehta
, ak
avaiži
sil’mäd
, varaidab
, a
kaik-se päti
tehmaha
ičeze
kartte
.
– Midä
kidastad
, minä
kaiken
radon
völ
päiväl
tegin
. A
ku
sinei
abutada
pidab
, pakiče
. Homendesel
kaiken
tegen-ki.
– Sinä
völ
rideškanded minuke! Minunke
, ižandanke
! Minä
olen
ižand
. ~~Minä-ä-ä!...~~
Ukoine
kidastades
zavodi
joksta
pertidme
kuni
ei
väzund
. Ištuihe
lavale
i
sanub
muhoitelden:
– Tulid
elämaha
minun
pert’he
, ka
siloi
mäne
surele
tele
. Anasta
matknikoil
kuldad
, ližada
minun
bohatust
.
– Vargastamha
?! Naku
midä
melitid! Kindaz
hahlakaz
!
Vihan
valdas
ak
taci
pölusen
ukoižehe. A
hän
vastha
gräzi
nürkul
i
kadoi
. Naku
i
ezmäižed
sädeged
silitiba
puiden
ladvoid
. Akaine
kerazihe
teravas
i
jokseškanzi külähä
.
Kaikel
küläl
meletiba
, kut
ažlakast Sundukižandad melištoitta
. Vanh
noid
susedküläspäi
abuti
. Käski
antta
akale
kukoin
, miše
tedoti
pert’ižandad päiduses
, koiran
, miše
pöl’gästoiti
pimedižandad i
hahkan
kažin
.
Pördihe
ak
kodihe
. Kukoin
vei
sarajaha, koiran
– pordhiden
alle
. Kažin
pästi
pert’he
sanoidenke
: "Sundukižand, sinun
bohataha
pert’he
živat
karvakaz
. Kaiče
sidä
, ala
abidoiče
!"
Kaiken
päivän
kuni
emäg
pani
tahtast
, lämbiti
päčid
, tegi
kodiradoid
– kaži
käveli
ümbri
jaugoiš
. Ehtal
ak
valoi
kažile
maidod
blödaižehe
i
läksi
sötmaha
koirad
da
kukoid
. A
konz
hän
pördihe
, kaži
korkotaden
nukkui
päčil
. Sid’
koir
nutaškanzi, mi-se
robaidaškanzi i
kaik
hilleni
. Vihm
barabaniškanzi katusme i
tuli
uni
– ak
nukkuškanzi.
Hän
heraštui
juduspäi
. Avaiži
sil’mäd
i
nägub
, miše
ukoine
rehkib ičezespäi kažid
, a
se
korkotab
i
noleb
hänele
käded
i
hosiše
hänehe
. Kukoi
launuškanzi
i
ukoine
kadoi
.
Muga
mäni
viž
öd
, a
kudendele
öle
ak
jäti
stolale
palan
pirgad
i
kruškan maidod
i
veri
magadamha. Keskön
ozutihe
ukoine
, a
kaži
möst
zavodi
hostas
hänehe
i
nolda
. Ukoine
nimidä
ei
voi
tehta
, vaiše
soipotab
da
kažid
rehkib.
Ak
libui
, oti
kažin
kädehe
, ištuihe
stolan
taga
i
sanub
:
– Ižand
, sö
pirg
da
jo
maidod
, a
jäl’ges
pagižem
.
Käredas
soipotaden
, ukoine
ištuihe
stolan
taga
i
zavodi
söda
pirgad
. Söi
külläks
i
sanub
:
– Ei
ole
sinei
sijad
minun
pertiš
. Ota
karvakaz
da
lähte
pertišpäi
.
– Ei
, Sundukižand, mö
sid’
eläškandem
i
sinä
meidenke
. Sinun
bohatust
minei
ei
pida
. Ladimoiš
, miše
neciš
päiväspäi
sinä
eläškanded
pertiš
, a
ei
karzn’as. A
ičeiž
kal’huzid
peitä
kus-ni
mecas
, muga
paremb
linneb
.
– Kutak
pertiš
?! Minä
en
ole
Kodi-ižand
! Ei
sinei
käskta
, kus
minei
kal’huzid
pidäda
.
– Valiče
, vai
sinä
kaičed
pertid
, kut
kodi-ižand
, vai
minä
kucun
kodi-ižandad
küläspäi
. Pertile
tarbiž
kodi-ižand
, muga
minei-ki ei
sa
kodi-ižandata
olda
. Ole
Kodiižandan i
Sundukižandan!
Muga
hö
ridliba
kuni
tuliba
pakaižed
. Voib
olda
, pirgad
da
pertin
läm’
, a
voib
olda
öpakaižed da
vilu
karzin
painastiba
sihe
, miše
Sundukižand kaik
harvemba
i
harvemba
peitihe
karzn’aha. Kaik
paksumba
hän
jäi
päčin
alle
, a
jäl’ges
i
kaikeks
aigaks
libui
päčile
i
sinna
jäi
elämaha
.
Siš aigaspäi
vargastajan azjoiš
hän
ei
johtutand
. No
konz
pertiš
oli
adiv
, ka
kaiken-se
kuverz’-se
öd
navedib
šališkata vähäšt
.

Kändi
Irina
Sotnikova