Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | Статистика | ? Помощь
Jelena Ruppijeva. Omamualaizet. Klavdija Šaikina
Jelena Ruppijeva
Omamualaizet. Klavdija Šaikina
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский
Kotkatjärveläine Klavdija Šaikina on
Oma Mua-lehten ammuine lugii , kirjuttai da abuniekku ."Omua Muadu " Klavdija Vasiljevna rubei lugemah kerras , kui lehti rubei piäzemäh ilmah . Naizel ollah tallel kai "Oman Muan " enzimäzet noumerat .Niilöis lehten nimi on kirjutettu ruskiel da ollah mustuvalgiet fotokuvat .
Nämmien enzimäzien , vähäzel kellistynnyzien , noumeroin joukos on vuvven 1991 lehti , kudamas on Kotkatjärven Joguine-pajojoukon kuva .Sit kuvas näemmö Klavdija Vasiljevnangi .Inehmine monii vuozii pajatti "Joguzes " da oli Kotkatjärves oman kielen akkiloiččijannu da kannattajannu .
Ylen äijän Klavdija Vasiljevna on avvutannuh "Omale Muale ".Ainos potakoičči kyläläzii lugemah da tiluamah lehtie .Inehmine hyvin mustau , kui käveli taloloi myöte da pagizi rahvahan kel omal karjalan kielel , saneli lehteh nähte .Rahvas silloi oldih aktiivizet , mielihyväl lugiettih da tilattih lehtie ."Oman Muan " lugijua ainos oli äijy Kotkatjärves da sih niškoi on äijän ruadanuh Klavdija Vasiljevna .
Voinan lapset
Klavdija Vasiljevna Šaikina on roinnuhes karjalazeh pereheh Tiihoinsellän hierus vuvvennu 1937, ihan voinua vaste .Tiihoinselgy oli pikkaraine hieru , taloidu hierus oli kolme libo nelli kaikkiedah .Tiihoinselläs Kotkatjärvessäh oli kolme kilometrii välii .
Omua tuattua Klavdija Vasiljevna vähän mustau .Vasilii Ivanovič Aleksejev oli Talvivoinal .Konzu sytyi Ižänmualline voinu , miesty otettih Leningruadan frontale .Vuvvennu 1941 sie oldih suuret bojut , niilöis häi oli tapettu .Kus on muah pandu , omat ei tietä .
Klavdija Vasiljevnan muamah Jelena Aleksejevna yksinäh kazvatti kolme lastu , poijan da kaksi tytärdy .Voinan algahuu perehty työttih karguh .Ga ehtittih hyö vai Kanzoissah astuo , suomelazet käskiettih järilleh kodiloih .Sanottih , nikedä ei koskieta .Ei Tiihoinselläl voinan aigua olluh bojuloi .
– Sammatuksel ammutah , mustan sit saraiveriällyö juoksemmo kaččomah , kus ammutah . Ku kinuo rouno kačoimmo .Ei meijän kyläh bombua piet ty , mittumua tolkuu olis , ku ammutannus meidy , kylä pikkaraine .Suomelazet elettih kyläs , hyö ei pahua meile luajittu .Konzu annettih kanfiettaine , konzu pečen’n’aine , se pienil lapsil lehmän maksoi , mustelou Klavdija Vasiljevna .
Klavdijan muamah , kui enimät kyläläzet , ruadoi kolhouzas .Jygei oli hänel kazvattua lapsii yksinäh .Lapsil toiči ei olluh ni jalgah midä panna .Kuatančat perehes oldih kolmele lapsele yhtet .Yksi juoksendelou pihal , tulou kodih , pannah net päčile kuivah , sit toine voibi pihale työndiä .A konzu lumi rubei sulamah , jo pälvilöi myöte juoksendeltih pal’l’ahin jalloin .
Lapsil ainos pidi avvuttua muamale da ruadua kai ruavot kois .Ga se oli hyväkse vai , lujoittau Klavdija Vasiljevna .Konzu kai valmehekse luajitah , toizetgi lapset kazvetah .Heidyhäi voinu da jygei voinan jälgehine aigu ylen äijäl vadrastutti , luadi kestäjikse da tirpaččuloikse .
Opastunduvuvvet
Školah Klavdija Vasiljevna kävyi Kotkatjärveh .Astuo kolme kilometrii pidi jallai .Varattavu oli matku .Pidi hukis vardoijakseh .Lähtietäh konzu lapset školah , sytytetäh käzitulet da niilöinke astutah troppastu myöte .
Školas opastundu oli kogonah suomekse , yksi urokku päiväs vai oli ven’an kielel .Paista karjalan kielel školas ei annettu , kuultaneh ken pagizou karjalakse , pannah čuppuh .
– Školah ku lähtin , en ni tahtonuh kävvä , en maltanuh suomekse , engo ven’akse . Myö olimmo hil’l’at , varačut , hil’l’akkazin šupetimmo omal kielel , sendäh meidy ei čuppuh tungiettu .Ga kielet kai pidi opastuo , mustelou Klavdija Vasiljevna .
Jälles školua karjalaine neidine lähti opastumah Petroskoih algukluasoin opastajakse .Hyväl sanal Klavdija Vasiljevna mustelou omua ven’an kielen opastajua Zinaida Oševenskoidu .
Häi oli karjalaine , hyvin pagizi karjalakse .Sidä parembua opastajua ijäs en ole nähnyh .Mustan , pyhinpäivin kolmin čuassuloin istuimmo hänenke , kirjutimmo da pagizimmo ven’akse .Vigo piäzemmö , duumaičimmo , vähis emmo itke .Ga ni yhty kolmostu emmo suannuh valdivontutkindolois , kai tiezimmö , muga hyvin häi meidy opasti , kirjahmaltomattomis luadi maltajii da tiedäjii , jatkau paginua Klavdija Vasiljevna .
Ruadovuvvet
Pedagouguopiston loppiettuu Klavdija Vasiljevnua työttih ruadoh Suojärven piirih ven’alazeh kyläh .Neidizel ei olluh ni 18 vuottu igiä .Työndäjät vikse varattih , kui nuorikkaine neidine rubieu ruadamah lapsienke , sendäh hänele dovarišakse samah školah työttih toinegi vähästy vahnembaine opastai .Klavdija Vasiljevnanke hyö oldih
tuttavat , opastuttih yhtes .
Jygei oli ruandan algu , pahat eländyolotgi oldih , varustuakseh urokkoih pidi , ga ni lampua ei olluh .
– Nygözet rahvas ei ellendetä , sanou Klavdija Vasiljevna , kui oli meile jygei .
Nellikymmen kolme vuottu Klavdija Vasiljevna ruadoi algukluasoin opastajannu .Niilöis kolmetostu vuottu Keskoijärvesda sit Keskoijärven školan salvattuu Kotkatjärves .
– Keskoijärves oli kaikkiedah nelli kluassua . Se oli minun paras ruado .Ylen hyvät oldih opastujat školas , kuundelijat .Opastajua piettih ku Jumalua , ei kui nygöi .Piimmögo pruazniekkoi , piimmögo illaččuloi , mustelou Klavdija Vasiljevna .
Kotkatjärven školas inehmine vie yksitostu vuottu opasti lapsile suomen kieldy da sit karjalan kieldy kerhos .Suomen kielen opastajat Kotkatjärves ainos vaihtuttih , yksi tulou , vuvven ruadau da sit iäre lähtöy .
– Erähän kerran kyzytähgi , tiijätgo suomen kielen . Ga minä kymmene vuottu suomen kielel opastuin .Tottugo ?Ga tottu .Zinaida Dubinina sežo tiedäy , sanon .Sit minä vie händy podvedin .Mugai rubeimmo opastamah .Kui sanotah , počile kärzy kodvazekse pannah , ga sit ijän kandelou , nagrau Klavdija Vasiljevna .Yhtes kotkatjärveläzet naizet Klavdija Šaikina da Zinaida Dubinina ylen äijän ollah ruattu karjalan kielen hyväkse .Omas kyläs ainos on oldu joga ruavos , kudai koski karjalazii da karjalan kieldy .
Muamo da tytär
Klavdija Vasiljevnan tytär Marina Viglijeva opastui suomen kielen ozastol Petroskoin valdivonyliopistos .Sih aigah karjalan kielen ozastuo vie ei olluh .Se avattih , konzu Marina loppi opastundan .Ga karjalan kieleh nuori neidine maltoi korgies školas opastumattahgi .Perehes ijän kaiken paistih karjalakse .Häi konzu lähti päivykodih Kotkatjärves , ni yhty sanua ei maltanuh ven’akse , kai lad’d’ai karjalakse .
Vuvvennu 2000 Marina tuli ruadoh Oma Mua -lehteh da oli
lehten toimittajan leivis kymmene vuottu .Marinua sinne potakoičči Natalja Antonova .Minä ainos sanon händy svuat’t’u .Sanou : "Marina tule , sinä hyvin pagizet karjalakse ".Marinal oli helpo ruadua "Omas Muas ", häi karjalan kielen tiezi .Mustan , Marina minlienne kyzyi L’udmila Markianoval : voigo nenga sanuo .Etgo iče tiijä , kyzyi L’udmila F’oudorovna .Enhäi minä opastunnuh karjalan kieldy , vastai häi .Kuibo et opastunnuh , nenga hyvin tiijät ?Sinun vahnembile pidäy jalgoih kumarduakseh , ku opastettih sinuu karjalan kieleh , mustelou Klavdija Vasiljevna .Kieli konzu on oma , ga sil ei ole jygei ruveta lugemah da kiruttamah .Teriämbäh harjavut da roittos pädevänny ruadajannu ."Omas Muas " ruadajes Marina on kirjutannuh äijän kirjutustu . Ainos oli tarku kirjuttajes da toizien tekstoin lugijes da kohendajes ."Omah Muah " ainos kirjuttigi Klavdija Vasiljevna . Hänes ainos saimmo kirjazii da abuu "Oman Muan " joga ruadoh .
Omamualaizet. Klavdija Šaikina
карельский: ливвиковское наречие
Новописьменный ливвиковский