Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
R’iähis’tä
R’iähis’tä
Karelian Proper
Tolmachi
En’n’ein
rahvaš ves’ma varattih r’iähkie .
I pieneštä šuaten i lašta opaššettih , štobi kuin t’ietä mityš on r’iähkä .
I opaššettih pieneštä šuat kumardelomah , i kuin pidäw kumarrella , i kuin pidäw zavod’ie l’eibiä šywvä .
Bluasloven’n’atta da šil’min r’is’t’imättä ei n’ikonža annettu , kuin vai rubiew maltamah , jo šuamah šil’mie r’is’t’ie lapšella , jo pieneštä šuaten jo zavod’iw muamo omalla kiällä opaštua lašta šil’mie r’is’t’imäh .
I nagol’e , štobi ennen šyön’d’iä pidäw kumarrella i pidäw Otče naš lugie .
Äššen l’ienöw , l’ienet šie kyllän’e i šiwlaš pol’zuh mänöw tämä i šyön’dä .
I näin pidäw nagol’e jogohizella ennen šyön’d’iä .
Rahvahalla n’iin ol’i moda , štobi kumarrella da šidä stolan taguah istuočie .
Istuočet , pidäw bluasloven’n’ua pakota : bluaslovi Hospodi jo šyömäh , šyön’däh .
A bluasloven’n’atta šyön’dä ei ole v pol’zu , ei mäne pol’zuh , i šiwla i t’ervehyttä ei l’iene žemmuos’t’a .
A pidäw nagol’e , štobi olla ...Jumalua varata kaikella aigua .
I kaikki nagol’e pidäw t’ietä , štobi i kumbazešta r’iähäštä kuin piäššä da izbuaviečie .
I kuin häneštä , mityš pidäw otvietta andua , mittyz’inkena r’iähinkena pidäw ...
Mittyz’is’tä r’iähkie pidäw varata , kumbazet ollah ...rubiet tuoilmašša tulešša palamah .
On žemmuozet šuwret r’iähät .
Valehuš on šuwr’i r’iähkä .
Valehukšešta toko pidäy nagol’e pieneštä šuaten i šanottih , opaššettih : lapšet , ei pie valehella , ei n’i kuwldu , kiel’eštä i r’iputetah .Da .
Ei n’i hos’ brihalapšie , što kur’imah ei pie opaštuo , šanow , a kuin kur’imah opaššut , n’in šiwla ...kegl’ehekši i mänet , mušta kegl’eh šie kuolduoh i l’ienet , l’ienet ka kuin paha čigana , ka rubiet kegl’ehena šavuomah nagol’e da muštenet .
A šidä varattih vielä i juondua da i pahoin elän’d’iä .
A ka yl’en pahan elännäštä ...pahoin ka ei pie el’iä , pidäy zakonua t’ietä , što miehellä männä kuun , n’in pidäw venčaiččiečie .
Äššen ruvetah elämäh toin’e toizenkena , a vain n’iin elät venčatta , n’in toko šanotah : kuolduoh šie rubiet tul’izešša ruškiessa vaššešša palamah .
Ka žemmuon’e on r’iähkä zakonatta el’iä .
I kaikenmuozet on šuwret zastuavat kuolduo , vettena kaikenmuoz’ista šuwr’ista r’iähis’tä pidäw yl’en mahtua vardeil’iečie .
El’iä yl’en strowgo , iččiedä pid’iä , ei pie ...
Rod’it’el’oida ei pie gor’ewttua .
Kaikein šuwr’iin r’iähkä , toko šanotah .
Rod’it’el’an gor’ewtanda da , on kaikein enämmäl’d’i nakažiw Jumala oman lapšen , gor’ewtat rod’it’el’an .
Toko šanotah : rod’it’el’an šana mer’en pohjašta šuaw oman lapšen , hyvä šana .
A kuin hyvä rod’it’el’an šana .
A kuin rod’it’el’an lapši gor’ewttaw , n’in muan mer’en pohjah uppuow že , kumban’e kun oman rod’it’el’an gor’ewttaw .
I rod’it’el’an šana , kuin rod’it’el’a gorewduw oman lapšen piällä , što miks’i hiän gorewtti , n’iin hänen kuin prokl’an’iw .
N’in vet läbi muašta mänöw tämän šanankena .
I hänen ynnäh hengenkena lapšen žen .
I yl’en nagol’e varattih , što rod’it’el’oida ei pie n’ikonža gor’ewttua , štobi rod’it’el’an šana yl’en on kal’l’is’ i gorewttua n’ikonža ei pie .Oi …
- Pyhänäpiänä ei voinun ruadua ?
Pyhänäpiänä ei annettu , kumbaz’illa kuin jo šai , piäštih kir’ikköh lapšet .
Emän’dä , muamo jiäw piiruada paistamah , emännöimäh nuoremminke , kumbazet ei jo vielä piäššä kir’ikköh .
A tuatto noššattelow lapšet , kun ennen ol’i äijän lapšie , noššattaw da : aštukkua lapšet kir’ikköh , i vielä zawtr’en’n’alla pid’i i ...
I mänet vielä , mis’tä šuat šeiččemellä virstalla šuaten pid’i ker’ätä zawtr’en’n’alla toko käwvä .
I šielä kir’iköššä kumardelemma jo kymmeneh čuasuh jo yhekšän , yks’itoista čuasu mänöw jo , nagol’e kir’iköššä vielä olet .
Kir’iköštä lähet , pidäw männä rod’it’el’oida muissella , kalmoilla mänemmä .
Mänemmä kalmoilla .
Kavel’emmä kaikin omilla kalmoilla , muistelemma , pirotamma l’eibiä toko , a šidä jo i lähemmä kod’ih .
Tulemma jo puol’i päiviä on kir’iköššä .
A t’iälä koissa nagol’e vuotetah , šywvä ei , štobi kir’iköštä kuin tullah , n’iin äššen jo i ruvetah šyömäh , što r’iähkä nagol’e , što pidäw vuottua konža kir’iköštä tullah .
Äššen rubiemma i kaiken šyömäh .
I nagol’e jogo pruazn’iekkua vardeidih , pruaznuidih .
Jogo pruzn’iekka ol’i kal’l’is’ .Jo omah rukah hyö i pruaznuittavat oldih .
- Daže pyhäpiänä pruazn’iekka , ruadua ei voi ?
Kuinbua ?Pruazn’iekkana , pyhäpiänä n’ikonža , nagol’e ol’i pruazn’iekka , jogo pyhäpäiviä pruaznuidih .
Tuoda šuwrembi kiireh , vet l’eikkavoaigah , heinäaigah en’n’ein , mittyöt oldih kallehet ruavot , ei n’ikonža n’i l’eikattu , ei n’i n’iit’etty , ei n’imidä .
Aivin nagol’e , što kir’ikköh pidäw männä .
A šidä pruaznuija , koissa ei n’imidä , ka lugiettih nagol’e Jumalan kn’ižkoida .
A nuoremmat ka gul’avolla da kunne .
Lapšet kizuamah .
Nagol’e pruaznuidih .
- A r’iähkä ol’i pyhänä šywvä ?
O-o-o , en’n’ein vet n’ed’el’issä ol’i kakši päiviä , pyhityšpäiviä , kolmašpiänä ei annettu arreštuo , eigo maiduo , eigo l’iharokkua , ei što vain herua , i herua ei annettu šywvä , nagol’e pyhistä luajittih .
I piät’inčänä n’iin že , što pihytyšpäivä , pidäy ...
On kal’l’is’ päivä , što on Jumalan päivä .
A šuwret pyhät mittyöt oldih pyhät pität , šeiččimiin n’ed’el’ilöin , nagol’e pyhit’et’t’ih , ei šyödy , i lapšilla ei annettu kaiken pyhän .
Šuwrešša pyhäššä toko nagol’e enžimäz’illä ned’el’ilöillä lapšie viid’ih pyhillä , što vain enžimäz’illä n’ed’el’ilöillä nagol’e lapšet , ei ka školah kävimä .
N’iin ka škol’n’ikat enžimäz’illä n’ed’el’ilöillä kävimä pyhillä .
I pien’ie lapšuz’ie vied’ih nagol’e enžimäz’illä n’ed’el’ilöillä .
I nagol’e ka a ...
I vanhemmat mänd’ih ka , toko nagol’e narovittih , štobi keškipyhällä r’is’t’ie .
Keškipyhä šanuočči n’elläš n’ed’el’i že , ris’t’il’eibän’ed’el’i .
Že kal’l’is’ n’ed’el’i , nagol’e toko šilloin narovittih männä i piät’inčöinä toko männäh .
Piät’inčänä r’iähät kyžyö , šuovattana pyhie annettih .
Šidä ris’t’il’eibiä pandih jumalakodah i puwrnuh jyvänke .
A keviällä kun läht’ietäh kyn’dämäh , kyn’däjä ottaw iče hawkkuaw ris’t’il’eibäštä i andaw hebozella .
Tämä hyväkši allukši i kaikki ol’iis’ l’eivänke blaho .
En’n’ein i stolan tagana pid’i tied’iä kuin istuo .
Rod’it’el’at nagol’e on , tätä da mama , vardeidih kuin istuo stolan tagana .
Ei voinun panna stolalla kyn’gie , nagol’e vain , štobi ka näin ois’en kiäten näis’tä šormiloista šuaten .
A što kyn’giä n’ikonža elä pane stolalla , stola vet on kuin Jumalan pr’estola .
Stolan tagana ei pie nagrua , ei pie midäved’ih paissa , a pidäw šywvä iän’että vain äššen .
I pieneštä šuat nagol’e n’iin i opaššettih .I l’eibiä tože ei pidännyn ...
L’eiväštä ymbär’i elä koirašša , l’eibä on kal’l’is’ tože .
Elä višša , ei voinun viššata l’eibiä .
I nagol’e l’eibä ol’i tože , ves’ma jo l’eibiä piet’t’ih kallehena .
I lapšie ves’ma vardeidih : štobi l’eibiä ei pie viškuo , lapšet , vardeigua l’eibiä , štobi ois’en l’eibä nagol’e stolalla .
El’giä viššakkua da koiraštakkua l’eiväštä ymbär’i .
R’iähis’tä
Karelian Proper
Tolmachi