Texts
Return to list | edit | delete | Create a new | history | Statistics | ? Help
Оli ennen ukko da akka
Оli ennen ukko da akka
Karelian Proper
Padany
Оli ennen
ukko da akka .Heilä ei ollun lašta , elettih-oldih , ga akka šanou ukolla :
– Loaji siä , ukko , miula puušta lapsi , štobi̮ van olis miula lapsi .
Ukko mänöy pihalla , loadiu hänellä hoabopuušta , hallošta , lapsen , ku moasteri oligi .Akalla toi lapšen perttih , akka , pani kätkyöh , algau sidä liekuttoo .Liekutti , lapsi rubei itkömäh .D’o lapsi rubei kažvamah , starinalapsi vet boikko kažvau .Lapsi kažvo d’o šuureksi , šanou :
– Miula , toatto , pidäy naija .
Šanou [toatto ]:
– Pidäy naija , ga nai siä .
Lähetäh andilašta eččimäh , mändih sih kyläh .Ku talon eläjät oldih , ga buitto talon eläjillä ei annettoo andilašta , kestä kozittih , siidä annettih andilaš .Svoad’bo piättih , kodih mändih , moata hiät i pandih .Huomukšella mändih noššattamah , ga d’o ženihä on yksinäh , andilašta d’o ei oo .
Heilä rodih paha mielestä , što vasta nai , a d’o naista eule , i heilä paha mielestä rodih , što ei meilä ole i puutin poiga .Toaš se šanou ženihä :
– Miula pidäy naija .
Vanhemmat šanotah :
– Kembo siula rubiau tulomah , ku vašta nait , a d’o akkoo eule ?
A poiga toatolla da moamolla ei šano , kunna hiän panou akat .Ku oma poiga on , ga ni midä auta , toaš i lähetäh andilašta eččimäh , toaš kyläh tuldih , d’o siidä kylästä akkoo ei annettoo , männäh toižeh , toižesta ei annettoo , d’o mändih kolmandeh kyläh .Sieldä toaš heilä andilaš annetah , svoad’bo pietäh , i toaš kodih tullah , gost’ooba gostitah , toaš heidä moata i pannah .Ku toaš huomukšella mändin , ga yhet toaš luuhuot , ei oo ni akan viestiä .Toaš šanou :
– Miula naija pidäy .
Vanhemmat roadi d’o naitettais , ku hänellä akat pyzyttäis , ga ku hänellä eigo pyzyttee akat , eigo ni mit .Toaš prišlos’ , lähetäh akkoo eččimäh .Mändih kyläh , mändih toižeh , mändih kolmandeh , ga ni mistä ni midä , kai šanotah : "Emmä myö lähe hänellä syödäväksi ".Erähäh kyläh mändih , ga on kolme sizarda talošša , yksi šanou :
– Miä mänen , ku midä miä käššen loadia , jesli ne luadimizet loajittaneh , ni miä ka mänen .
Hiän šanou boat’uška-ukolla :
– Miä tulen , ku männet käynet ennen seppäh .
Käsköy loajittoo sepäššä yhekšän purašta , yhekšän keihäštä , yhekšän teräväpeedä lomoo da kolmet kivenlaššendapihet .Boat’uška kuundeli , ne loajitti , i tuli miehellä .Lähettih kodih , i mändih kai svoad’bovägi ženihän kodih .Toaš gostitah , syyväh , d’uuvah , moata heidä pannah .Boat’uškalla šanou :
– Mit miä käššin loajittoo , ne varušša veräjän tagah .
Halguo päččih hiän panou sihi komnattah , mihi vierräh moatah .Moattih , ga ženihä andilahalla šanou :
– Mäne , – šanou , – kuču .
Hoš kedä kuču , ku käsköy kuččuo ni .Andilaš ku mäni kuččumah , ga hiän i kaiken ne brujat , kuin pidi , niin ni ažetti ; terävät puolet pani kaikilda yläh päin .Tuli hiän da moata i vieri .Ženihä i šanou :
– Mindäh viikko ei tuldoo , igoi siä kirruit ?
Andilaš šanou :
– Kirruin miä , ga en tiijä , mindäh hyö ei viikon tuldoo .
– Ka mäne siä kirru uuvestah , – šanou ženihä .
Hiän mänoy , männeššä tulen päččih čokkoau , eigo kirru eigo midä , tullešša tuou pihet perttih .Toaš muotah mänöy .Moattih kodvani , mieš i šanou :
– Midäbo viikko ei tuldoo , vuota siä , miä lähen kirrun .
Hiän ku sin mäni dai kirgu , sieldä tuldih nečistoit diemanat , tuldih ku loajittih lomineh sinččoh : erähät däräheldih purahih , keihähih da lomuh , a erähät kiännyttih tagazin , a naini vuottau sidä ukkuodah ovihavošša pihet keeššä .Mieš ku oven avai , hiän pihtimillä liččooldi , sen ku liččai , se halgoksi i muuttui .Hiän otti da päččih i čokkai i šano :
– Ku ollet ristikanža , ni tule , ku et olle , ni elä tule .
Päčči lämbii kodvažen , ga sieldä vieri halgoni .Hiän ottau toižet pihtimet , sen halgožen toaš pihtimillä liččou , kolištelou , kolištelou , toaš päččih i tresniy i šanou :
– Ku ollet ristikanža , ni tule , ku et olle , ni elä tule .
Kodvažen olduoh päčistä halgoni toaš i vieröy eušalla .Hiän tavottau kolmannet pihtimet kädeh , halguo kolištelou i päččih toaš i tresniy i šanou :
– Ku ollet ristikanža , ni tule , ku et olle , ni elä tule .
Kodvažen olduoh päčistä tulou mužikka , ku d’o hiän on kauniš , ni ei šoa ni šanomalla šanuo !Hyö otettih da moatah i mändih da vai čuhkutetah moatah .Huomukšella toatto da moamo noštih i duumaijah da keškenäh paiššah :
– Toaš inehmižen ägläšti , ei piä männä noššatamah .
Toatto van moamo ollou männyn heidä noštamah , kaččou , ga kahen moatah .Ku rodii hyvällä mielin , ni ei tiijä midä i roadoo .Tuli därelläh perttih , šanou :
– Tänä peenä kanen moatah !
D’uostih kahen keššen noštamah .Noššettih , ga ku mužikka on enništä kaunehembi , in’ehmine tože hyvä .Syödin , d’uodih , alletah eleä kodielošta .
El’ettih , el’ettih , ga rubettih d’o lähtömäh andilahan moalla gostih (heilä vet oli talo ylen bohatta , el’ettih ylen hyvin da bohataldi ).Mändih kodimoalla , toižet čikot pietäh pahoo mieldä , što hyö ei mändy moižeh taloh miehellä .Aku mužikka se on kaunis !Gostittih kodvani , a silloin oli kezäaika , čikko rubei pyrittämäh miehellä männyttä čikkuo därviä kyl’vömäh , ukoldah kyzyy :
– Hoi väy , työnnä siä čikkuo därviä kyl’vömäh .
Väy šanou :
– Ei vet ole ägiä , kunna työ lähettä ?
Ei ni työndänyn .Toičči kyzyy :
– Ka hoi väy , työnnä sie čikkuo , myö lähemmä kyl’vemmä dai terväžeh tulemma därelläh .
Vielä väymiež ei työnnä .Lopulla broogu , broogu , dai šai čikkoh tovariššaksi .Mändih därven randah , d’akšatahežeh , rubetah kyl’vömäh .Hiän , se kodilane čikko , ottau kiven kaglah sidou , da čikon vedeh , a iče hänen šobat peällä panou da tulou kodih .A väy hänellä kyzyy :
– Kunnebo čikkoš däi ?
– Miähän olen , – šanou hiän .
Väymiež rubei duumaiččomah : "Kui hiän on miun akka , neušto miä en tunne omoo akkoo .A hänen šobat on peällä ".No toišta taloh ei deävinnyhyže .Gošt’oobišta loppiati , hyö lähettih kodih .Kodih tuldih , ga toatto da moamo kačotah , ga ei oo tämä endine n’eves’kä .No oli mi kaččou .Rubettih elošta ielläh elämäh , a mužikka ainos duumaiččou , što "eu miula tämä oma akka ".
Se ku veissä kigli , dai nuorani kaglašta i šolahti , hiän nuorašta peäzi , oallollah hänen lykkäi rannalla .Tuli randah , kaččou : on ei šuurikkaini kodi .Tuli koin luoh , kaččou , ga ku pordahien eissä on šoboo , a šobat ne kai on vereššä , pordahat on vereššä .Hiän otti da šobažet pezi , pordahat pezi , sinčot dai pertit pezi , šobat pani päčillä kuivah , a iče mäni šobien toaksi ištumah .Kuulou , ga izännät tullah , a hyö käydih zmijan kera vojuimah , no ni kuin ei voidas sidä zmijaa voittoo .Mužikat tuldỉh koin pihalla , kuulou , ga paiššah :
– A-voi-voi , ku ken ollou tullun meihe godnoi rỉstikonža , ku on pordahat pessyn .
Tuldih sinčoh :
– A-voi-voi , dai on sinčon pessyn !
Tuldih perttih :
– A-voi-voi , dai on pertin pessyn !
Kačahettih päčillä ga :
– A-voi-voi , dai šobat pessyn dai on pannun päčillä kuivamah .Tol’ko on godnoi ristikanža meilä tullun !
Tuldih perttih , iššuttihizeh , rubettih kirgumah :
– Hoi hyvä ristikanža , ku ollet nuori , ni tule meilä čikoksi , ku ollet keskinkerdahine , ni tule meilä l’uboilla akaksi , ku ollet vanha , ni tule meilä moamoksi .
Päčildä vaštoau :
– Engo tule akaksi , engo tule moamoksi , ku ottanetta čikoksi , ni tulen .
– Tule siä miksi taho , vai siä tule , – vaššattih izännät .
Hiän läksi sieldä päčildä , tuli syötti mužikat , d’uotti .Hänellä annettih erinosobennoi komnatta , piettih händä ylen hyvin .
Viesti läksı moada myö , što sin d’eävietih kiukkani akka , ylen hyvä on naini , ei tiijettee , mistä tuli .Dai tiijuššettih siidä talošša , missä oli hiän , se naini miehellä .Ukkoh duumaiččou : "Eigohän ole seže miun akka "?
Ottau da yhen kerran lähtöy meččäh , šaluo myö brodiu , tulou sen talon pihalla , mužikat ne pihalla aigad’uttih , terveyš loajittih , kuda midägi besoduidih , tulija mieš , sei kyzyy :
– Midä elättä , midä oletta ?
Hyö šanotah :
– Meilä eläeššä nyt eu hädeä , ku d’umala meilä ando čikon .
– Midäbo roadau se čikko ?
– Ei roa ni midä , syöttäy , d’uottau meidä , uberiu perttiloi , muuda semmoišta ni midä ei roa , – šanottih mužikat .
– Missäbä hiän on ?
– Ka hänellä myö andoma eri komnatan , sielä hiän on , – šanotah mužikat .
– Eigo šoaš bändä miula nähä ?
Yksi i šanou :
– Ka miksi ei voi nähä ?Voit , – šanou , – nähä , et siä ni midä hänellä roa .
– Ka midä še miä roan ?
Yksi mäni kuččumah , šanou :
– Läkkä , čikko , ken ollou mužikka , kuččuu siuda nägiä .
Čikko vaštoau :
– Miä ku sin lähtenen , ni miä nämbi en oo tiän .
Hiän mäni , šanou :
– Čikko šano , što "ku miä teällä lähtenen , ni miä nämbi en oo tiän ".
Hyö šanotah , što "ku hiän niin šano , ni myö emmä kuču ".
– Ka tuogoo työ , ristikanžat , ku vet eulle miun , ga mie vet en ota , vierašta miüla ei pie .
Kriikettih , toini läksi kuččumah toaš čikkoh , niin ni šano :
– Ku miä tullen sin , ni miä nämbi en oo tiän .
Toaš tuli , niin ni šano , kui čikkoh šano .Hyö ei rubettu ni millä ožuttamah .Kriikettih , läksi kolmaš , mäni , šanou :
– Čikko , tule siä meien perttih käymäh , ku mužikka ken ollou , tahtou siuda nähä .
No neušto d’o ku kolmaš mäni kuččumah , ni siidä vielä ku ei läksiš .Lopulla sieldä läksi .Tuli perttih , missä oli ukkoh , kaččou , ga oma ukko istuu , hiän šanou :
– No ku miä täh tulin , ni miä nämbi en oo tiän .
Sen kera lähettih ukon kodih .Tuldih kodih , vanhemmat kačotah – ga nyt vašta on nastojaščoi poora .Se čikkoh otettih da siottih se hebožella händäh da heboista vičalla .Hebone händä potalla .Da ni lujettih :
Kuni siun luida ,
sini hagopuida ,
kuni šuolla mättähiä ,
sini siun lihoja ,
kuni šuolla vettä ,
sini siun verdä .
Оli ennen ukko da akka
Karelian Proper
Padany
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
[Подмененная женa]
Russian
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–