Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Iivan-ukon poigu
Iivan-ukon poigu
карельский: ливвиковское наречие
Сямозерский
Oli
enne Iivan , hänel on yksi poigu .Briha se roiteh hänel hyvä , hyvä kaččuo , kai toizih kylih menöw sluavu Iivan-ukon poijas .
Lähtietäh izän kel kalua suamah merel .Sovvetah suareh yökse .Toizen gosudarstvan neidizet ollah , gul’aimas omal sudnal merel , ga suaren randoi myö ku ajetah i dogaditah Iivan-ukon poigu rannal .Iivan-ukon poigu ku on moine čoma , kai läikkyw .Hyö kaikin miellytäh häneh .A Iivan-ukon poigu mieldyi yhteh neidizeh dai neidine häneh .Iivan-ukon poigu i kyzyw neidizel :
– Tuletgo sinä minul mučoikse , ku minä tulen sinuo ottamah ?
– Tulen , – sanow neidine , – valmehekse tulen , ei piä tulla i ottamah .
Suares päi lähtietäh neidizet gul’aičuksen kel kodih , a Iivan-ukon poigu tože tuattah kel lähtöw kodih .
Kodvaine koiz eletäh , ga ajaw kolme korablie Iivan-ukon randah .Mučoi tulow eloloin kel .A Iivan-ukko ei ni anna valdua poijal ottua mučoikse .Neidine ajoi iäre korabliloin kel .
Toššu piän tulow neidine kuvven korablin kel mučoikse tariččevumah .Iivan-ukko ei anna poijal valdua ottua neijisty mučoikse .Neidine lähtöw därilleh kuvven korablin kel .
Kolmanden kieran tulow kai yheksän korablin kel : muga mieldyi Iivan-ukon poigah .Iivan-ukko yksikai ei anna poijal valdua ottua , i muga neidizel pidäw lähtie iäre .
Briha eli ainos täh saite sovus tuatan kel , a nygöi tuskevui i sanow tuatal :
– Minä sinun kel en voi diähä elämäh , kieran nengoistu mučoidu et andanuh valdua ottua .Lähten iäreh kois .
Šuoriew i lähtöw mučoidu sidä eččimäh .Astuw , astuw dorogua myöte , meččiä myöte , kunne puwttuw , sinne i menöw , pahoiz mielin da gor’az , ei ni iče tiijä , kunne häi matkadaw .Mečäs proidijes sie nägöw pertizen , kudai kukoin siärel pyöriw .Menöw pertizen pihah i sanow pertizel :
– Azetu , azetu , pertizeni , matkalaizen yösijakse !
Pertine azettuw .Menöw briha pertizeh , ga akku istuw pertizes i sanow :
– Kolme vuottu ruskoidu duwhuo ei kävynyh pertih , a nygöi tuli täh piälleh syödäväkse russkoỉ duwhu !
Briha sanow :
– Oi t’owtoi-rukku , mimbo matkumiehes syöt ?Kobraine luwdu , luzikku verdy , rokkua ku pezovetty !Sidägo syöt ?
– Oi huoran poigu ! Maltoit paista , maltat i muata , – akku vastuaw .
Rubiew akku brihal kyzelemäh :
– Kuspäi tulet , kunne menet , kuda roduo olet ?
Briha sanow :
– Minä olen Iivan-ukon poigu .
– Oo , – sanow akku , – sinä olet minun vellen poigu ! Kuibo sinä tänne puwtuit ?
Briha vastuaw :
– Oi , t’owtoi-rukku , mieldyin minä neidizeh i häi minul tulluh olis , ga ei tatoi andanuh valdua ottua .Kolme kerdua neidine tuletteli , kolmandel kieral kai yheksän korablin kel , ga ei andanuh tata ottua .Sidä neijisty lähtin eččimäh – ili nähtä händy , ili kuolta .
– Oo , poigani , – akku sanow . – Sen neidizen nähtes pidäw kolmet rawdaizet kotat jalgah kuluttua , kolme rawdastu koštelie kädeh kuluttua , kolme rawdastu proskunua suwh sulata .
– Kusbo minä otan ? – kyzyw briha .
Akku nevvow :
– Mene täs seiččekymmen virstua , sie on paja i siit pajas sinul net luajitah .
Akku dorogan nevvow , i briha lähtöw .Astuw , astuw dorogua myöte , ga tulow dänöi poigien kel vastah .Dänöi rubiew pagizemah :
– Oi , hyvä brihaine , luaji meile hyvytty , ota kawftan piäl , da kata meidy , rajehtuwčču tulow , tappaw poijat .
Briha kawftanan piäl heittäw .Rajehtuwčču tulow : panow , panow raistu .Heittäw ragehen panendan , briha kawftanan ottaw .Dänöi poigien kel meččäh mennessäh kirguaw :
– Vie minä lienen sinul hyvytty luadimah !
Briha panow märrän kawftanan piäl i lähtöw ielleh astumah .Astuw , astuw , ga tulow sorzu poigien kel vastah :
– Oi , hyvä briha , kel lienet aijallah hyvytty luadinuh , kata meidy kawſtanal , rajehtuwčču tulow , ga tappaw poijat .
Briha kawftanan piäl heiţtäw i kattaw .Rajehtuwčču tulow , panow raistu .Jälgimäi heittäw panendan .Briha ottaw kawftanan , a sorzu poi - gien kel d'ärveh mennessäh sanow :
– Lienen minä sinul hyvytty luadimah !
Briha märrän kawftanan piäl , i ielleh astumah .Astuw meren randah i meren randua – lietetty myö matkuaw .Kaččow , ga tuwli on havvin lietostannuh rannal .Hawgi rubiew pagizemah :
– Hoi , hyvä briha , kel lienet äijän hyvytty luadinuh , piästä minuw liettiesrannal .
Briha eččiw kangen i kangel murdaw havvin mereh .Hawgi vedeh piästyö sanow :
– Lienen minä sinul hyvytty luadimah !
Briha ielleh astuw dai tulow pajah .Seppy kyzyw :
– Midä nuorel miehel pidäw ?
– Pidäs luadie kolmet rawdaizet kotat , kolme rawdastu koštelie i kolme rawdastu proskunua .
Seppy luadiw kolmet rawdaizet kotat , kolme rawdastu koštelie i kolme rawdastu proskunua i andaw brihal .Briha sanow "passibo " i lähtöw .Panow kotat d’algah , koštelin kädeh i proskunan suwh .Astuw därilleh t’owtan luo , ga ei kotat ni pietyl tunnuta , ei koštelit kosketul , eigo proskun sulanuh .Tulow t’owtalluo , sanow :
– Seiččekymmen virstua tulin , ga ni vowse ei kotat , ni košteli kulunuh , ni proskun sulanuh .
Akku syöttäw , d’uottaw i muata panow .Iče rawdaizet kotat d’algah , rawdaizen koštelin kädeh i raudaproskunan suwh .Hyppiw , hyppiw peijastieteh yön i rawdukotat kuluttaw , rawdukoštelin kuluttaw i proskunan suluaw .Huondeksel luadiw syömisty , brihan nostattaw , syöttäw , andaw kotat d’algah , koštelin kädeh i työndäw dorogua myö .
Briha astuw , astuw – tulow pertine vastah , kukoin siäril pyöriw .Briha astuw lähil i sanow :
– Azetu , azetu , pieni pertine , matkalaizel yösijakse !
Pertine azettuw .Menöw pertizeh , akku istuw pertis .
– Kuwzi vuottu ei käwnyh russkoidu duwhuo syödäväkse , nygöi piälleh pertih tuli russkoi duwhu syödäväkse ! – jyrähtäw akku .
– Mibo , t’owtoine , on matkalaizes syödäviä ? Kobru luwdu , luzikku verdy , rokkua ku pezovetty .
– Maltoit , huoran poigu , paista , ga malta i muata , – akku sanow .
Rubiew brihal kyzymäh :
– Kuda suguo , kuda roduo , kus tulet , kunne menet ?
– Olen Iivan-ukon poigu , – briha vastuaw .
– Oo , sinä olet minun vellen poigu ! Kui sinä puwtuit nengoizel matkal ?– kyzyw akku brihal .
Briha sanelow – nenga i nenga , nengoistu neijisty olen eččimäz .
Akku brihua syöttäw , d’uottaw , muate panow .Iče panow rawdukotat d’algah , rawdukoštelin kädeh i rawduproskunan suwh .Hyppiw , hyppiw , peitäw i kuluttaw net .Huondeksel brihan nostattaw , syöttäw , andaw dostalin koštelin kädeh , dostalin proskunan suwh , dostalit kotat dalgah i työnnyttäw dorogah , i sanow :
– Tädä dorogua sinul pidäw mennä ielleh .
Briha astuw , astuw , tulow pertine , kukoin siärel pyöriw .
Briha sanow :
– Azetu , azetu , pertine , matkalaizel yösijakse !
Menöw pertizeh .Akku sanow sie gruwboimbah toizie :
– Yheksä vuottu ei käwnyh russkoidu duwhuo , a nygöi piälleh pertih tuli russkoi duwhu syödäväkse !
– Mibo , t’owtoi , on syödäviä matkumiehes ? Rokkua ku pezovetty , kobru luwdu , luzikku verdy , – vastuaw briha .
– Maltoit , huoran poigu , paista – malta i muata , – akku sanow .
Kyzyw :
– Kudamua sugukundua olet , kudamua rodukandua ?
– Olen Iivan-ukon poigu , – briha vastuaw .
– Oo , sinä olet minun vellen poigu ! Kuspäi sinä tulet , kui tänne puwtuit ?– akku kyzyw .
Briha op’at’ sanelow , što nenga i nenga , ečin nengostu neijisty .Akku brihan syöttäw , d’uottaw i panow muate .Iče panow rawdaizet kotat d’algah , ottaw rawdukoštelin kädeh i panow rawduproskunan suwh .Hyppiw , hyppỉw , peitäw i kuluttaw kotat i koštelin i suluaw rawduproskunan , vai diähäh liwtakkoizet .Huondeksel nostattaw brihan , syöttäw , d’uottaw i nevvow :
– Nygöi ku minä työnytän sinuo dorogah , mene tädä dorogua , kuni tulow linnu vastah .Linnan agjas on pieni pertiine .Mene sinä siih pertizeh , siid eläw sen neidizen ristämä .Älä enzimäi diäviete neidizel , eiga häi sinuo tappaw , a opi ristämän , kui voit nähtä händy .
Briha panow kottuliwstakkoizet d’algah , koštelin kädeh i proskunan suwh , i lähtöw .
Lähtöw astumah .Astuw , astuw , rubei linnu nägymäh .Muga i on linnan agjas pieni pertiine .Menöw pieneh pertizeh .Pertizes pikĸaraine akkaine istuw .Briha tervehyön luadiw .Akku ihastuksis vastuaw :
– Terveh , terveh , hyvä briha !Minä kai olen ihastuksis , ku minul kävijy tuli .Ni ken ei , rawkku , minulluo kävvä , pertiine on pieni i minuw paheksitah .
Brihan syöttäw , d’uottaw , lämmän sijan azettaw i käsköw muate .Briha ei magua , i akku rubiew kyzymäh :
– Kenen sinä poigu olet i kus päi tulet ?
Briha sanelow akkaizel kaiken suarnan i elaijan , i kui häi eččiw nengoistu neijisty .
– Oi , armas poigaine , – sanow akkaine , – sе on minun ristintytär ! Minä hänen duwman tiijän : sinuo ku nygöi nähnöw , sinuo tappaw , ku nengoizien eloloin kel goštih kävyi , sinä et ottanuh .
I akkaine nevvow brihal :
– Sinä kun voizit suaha nečen neidizen tuskat , ga häi sinuo ei tappas , a ku ethäi voinne suaha , ga sinuo häi tappaw .
– Oi , t’owtoine , – briha pokoroičcow . – Sano , t’owtoine , kus tämän neidizen tuskat ollah ?
– Mene meren rannal , sie on pajumätäs , mättähän ual on škatuline , škatulizen sydämes on dänöi , dänöil sydämes on sorzu , sorzan sydämes on däiččy , däičän sydämes ollah minun ristintyttären tuskat .
Briha vieröw muate hyväs mieles .Huondeksel akkaine nostattaw , syöttäw , d’uottaw , i lähtöw briha neidizen tuskie eččimäh .Menöw meren randah : astuw , astuw – tuli pajumätäs vastah .Nostelow i kaivelow mätästy i löwdäw škatulizen .Avualdaw škatulizen , ga valgei dänöihyt meččäh – pagoh .Hänel rodih moine paha mieli , mättähäl istuw i duwmaiččow : "Oletteli käjes , ga en maltannuh pidiä ".
Kaččelow ymbärimäizeh , ga harmai dänöi kandaw selläs valgiedu dänöidy (tuow hakittaw , d’o vet’ löwdyw i avuttai ).
– Luajit sinä minul hyvytty , katoit poijat kawftanal , ga minä i sinul luajin hyvytty .
Briha ottaw dänöin , avuaw – ga sorzu lendoh dänöin sydämes päi !Brihaine op’at’ istuw pahas mieles pajumättähäl i duwmaiččow : "Ei puwtuta neidizen tuskat , i neidisty ei puwtu nähtä ".Kaččow , ga d’ouhsorzu lendäw selenčusorzu selläs .Andaw brihal sorzan i sanow :
– Na , ota sorzu .Luajit sinä minul hyvytty , ga i minä sinul hyvyöt tazuan , – i lendäw iäre .
Briha istuoteh meren randaizel , pidäw sorzua lujaizeh i avuaw vačan , ga däiččy – mereh !
– Oi minä ozatoi , onnuako ei puwtu nähtä neijisty . – И duwmaičči da pagizi kai yksinäh poigu , – eihäi meres kui voi suaha däiččiä ?
Kaččow , ga uidaw hawgi meres päi däiččy hambahis .
– Luajiit minul hyvytty , piästit minuo elämäh , ga i minä sinul luajin hyvytty , däičän toin .
Brina ottaw däičän i tuow akkaizel .Akkaine sanow :
– Huomei luajin däišniekan täz däičäz i kučun ristityttären goštih .Häi ku syöw däičän , ga hänelleh tullah järilleh tuskat nähtä sinuo , a sinä mene peittoh .
Toššu piän muga i ruatah .Akkaine luadiw däišniekan , kuččuw neidizen gostih , a brihan panow karzinpordahil .Istuw briha kodvaizen karzinpordahil .Kuwlow , ga tulow .Tulow perttih , n’uwstelow , n’uwstelow i kyzyw :
– Rišt’oi , midäbo sinul on russkoi duwhu pertis ?
– Ei d’o , tyttäreni , ni kedä olluh , däišniekan luajin sinuo goštittua , ga se tulow nenäh , – ristämä vastuaw i panow ristintyttärel syyvä .
– Syö , tyttäreni , däišniekkua ! Syö , ei ole ni midä muwdu nygöi goštittua .
Istuoteh ristintytär syömäh .Syöw vai vähäizen däišniekkua , ga i vongahtah :
– Oi , ristämä , söit minun !
– Mibo sinul rodih , tyttäreni ? – ristämä sanow .
Neidine sanow :
– Olis ku nygöi Iivan-ukon poigua nähtä kui tahto !Op’at’ pidäw lähtie korabliloin kel tariččevumah andilahakse .
Ristämäh kyzyw :
– Kägeithäi tappua Iivan-ukon poijan , ga etgo nygöi tappas ?
– En , ristimä , tappas nygöi , – neidine sanow .
Ristämäh avuaw karzinuksen i kuččuw Iivan-ukon poijan karzinas iäre .Nowzow Iivan-ukon poigu karzinas iäre , neidine ku hyppiäw da Iivan-ukon poijal kaglah !
– Ristämän karzinas päi päivy nowzi ! – neidine ihastuksis kirgai .
Ottaw neidine Iivan-ukon poijan kodih eloloilluo , dai ristämä otettih dostalikse igiä muamakse .I Iivan-ukolluo ni mennä ei , i muga eletäh vie tänäpäigi .Piettih ylen hyvä svuad’bo i minägi olin svuad’bos .Kyrzäine pastettih , mezivedeh kastettih , sidä minul ei oppie puwttunuh , pohjattomal stokanal viinua annettih .Vie tänäpäigi olen humalas , suarnua vai sanon .
Iivan-ukon poigu
карельский: ливвиковское наречие
Сямозерский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Сын Ийван-старика
русский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–