Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Ivan Kuropejevič
Ivan Kuropejevič
карельский: ливвиковское наречие
Неккульский
Oli
enne sie staruwhu da starikku , heil ei olluh poigua .Kana oli .Kana munii kaksi jäiččiä , sih oli kirjutettu , što läičöis rodiw kaksi lastu : poigu da tyttö .
Kananjäiččy havvotettih da kana hawdoi poijan i tyttären .Kučutiih pappi .Pappi tuli , ristii lapset .Annettih nimet : poijal nimi tuli Ivan da tytöl Muarju , a familijat heil annettih : Ivan Kuropejevič i Marija Kuropejevna .Lapset hyö kazvetah , brihačču on jo suwri .Starikku on krestjuanu , meččiä , paluo ruadaw dai kai .Nu vot , se brihačču kazvoi dai sanow died’oilleh :
– Ottažit minuw aidua panemah meččäh .
I died’oih otvietoiččow :
– Läkkä .
Brihačču päivän ruadaw , ga ehtal tulow – on väzynyh .Toššu päivänny maguaw päivän .Buabah sanow :
– Väzytiit kaiken brihačun .
Toššu piän brihačču myös puaššiheze meččäh died’oih kel .Ottaw kirvehen . Išköw kirvehen puwh , ga kirvesgi loitos pakui .Häi davai käzil murdelemah puwloi aidah .Ehtäl tulow kodih , ga myös väzynyh .Huondeksel myös maguaw puoleh päiväh sah .Kolmaššu piän died’oi ei ottanuh händäh meččäh , sanow staruwhale :
– En tiijä , kui rubiammo elämäh tämän poijan kel : mečäs kai puwt murdeli .
Died’oih kolmet suwtkat veräidy leikkai pellol – moižen aijan pani brihačču pellole .
Eletäh jo pitkän aigua , ga brihačču myös sanow died’oilleh :
– Ostažit minule hevon .
Died’oih sanow :
– Voibi ostua .
Menöw dai suas rubl’as ostaw mužikal .Tuow kodih , panow saruale .Brihačule sanow :
– Ostiin hevon , pädenöw ga ...
Kačahtah brihacču da hykähtäh , iče pihale lähtöw .Menöw hebua niškas painaldaw , a heboine polvilleh i ryzähtäh .Ottaw hevon , seiniä vaste išköw , sanow :
– Täs rodiaw vaivažile kengiä , varoloile lihua .
Tulow dai sanow died’oilleh :
– Mene osta toine hebo .
Died’oi hevon myöstin toi , pihale azetti dai sanow :
– Ostiin , poigu , hevon , kaksi sadua rubl’ua annoin , pädenöw ga ...
Poigah menöw pihal , niškas painaldaw , dai heboine langiew polvužilleh .Ottaw hevon , išköw seiniä vaste , sanow :
– Täs rodiaw vaivažile kengiä , varoloile lihua .
Brihačču tulow pertih , died’oilleh sanow :
– Osta hebo papil , se on tiineh .
Died’oih menöw papilluo hebua ostamah , sanow :
– Buat’uška , myö minule hebožen sälgyine (sygyzyssäh sälgyšty pidie muamah kel ).
Pappi sanow :
– Viiži rubl’ua otan sälgyžes .
Died’oi ottaw viiži rubl’ua andaw papile , sanow :
– Sygyzyssäh , buat’uška , piä sälgyw .
Sygyzyssäh sälgy oli papilluo .Sygyzyl starikku lähtöw sälgyw ottamah .Nu ladno , sällyn sygyzyl tuow kodih , pihale azettaw .Menöw brihačču hebua , sälgyw , painaldaw , ga hebo vai piädy kohottaw .Iče sanow :
– Vot täs rodiw minule hebo kuwndelii .
Se hyö eletäh da sälgyw kazvatetah .Sälgy kazvaw suwrekse .Poigu sanow sizärele :
– Läkkä nygöi , sizär , minun kele iččiä ozuttamah , muadu kaččomah .
Dai lähtietäh . Hevol selgäh nostah ,ajetah sie doroguo myöte hätki vai vähä – tuli heile kodi vastah .Ei ni kedä ole koiš .Veriel on lukunnu suwri kivi .Ivan Kuropejevič sanow sizärele :
– Sizär , myö rubiammo täs elämäh .
Marija Kuropejevna sanow :
– A ku on äijy rahvastu , voijah meidy tappua ?
A Ivan Kuropejevič otviettiw sizärelleh :
– Gu minun hebo voinnow pyzyö yheksän hevon kel , sid myö pietämökseh .
Vai ehtittih hebo työndiä tahnuale (a sie oli yheksä hebua ) – Ivan Kuropejevičan hebo kaikkii ajoi iäre .Iče mendih pertih , syvväh-juvvah .Druk tullah net samažet miehet yheksäi keskei .Miehet sanotah :
– Ohoh !Täs on lukku avavunnuh .Kaksikymmen vuottu elämmö – lukku ei avavunnuh , a nygöi on avavunnuh .
Tuldih hyö pertih dai torevuttih .Ivan Kuroptevič kaikkii tappaw .Da sih ruvetah elämäh .Ivan Kuropejevič rubiaw meččäh käwmäh , a Marija Kuropejevna rubiaw koiš rukovodsvuimah .
Yhten kerran suarin poigu lähtöw ohotale i sit koiš siiriči astuw .Kaččow , ga ištuw neidiine ikkunalluo da midä ruadanow , vi̮šivoiččow .Suarin poigu ku tulow sih , dai nägöw neidižen .Sanow :
– Što za čuwdo , ran’še zdes’ devic ne bi̮lo , a teper’ jest’ !
Suarin poijal himoittaš pertih piestä , ga ei sua , ku on lukku veriel .Suarin poigu sanow neidižele :
– Sano vellelles , što merirannal on kolmepiähiine mado , se pidäw tappua i tänne tuvva .A sinä heittäi voimattomakse , sano : "piän kivištäw ".Sit minä sen kolmepiähižen mavon sapin syön dai piäzen sinulluo .
Neidiine sanow vellelleh mečäs tulduo :
– Vot minä olen bol’noi .Magain da näin unen , što on merirannal kolmepiehiine mado , sil on sappi .Sen minä syöžin dai piäzižin , gu voižit sinä sen tappua .
Velleh sanow :
– Voin , no trudno on .
Velleh vooružiheze , hevol sel’gäh nowzow dai lähtöw merirannale .Nägöw kolmepiähižen mavon , ottaw tappaw sen dai sapin tuow sizärelleh , a iče lähtöw järilleh ohotale .Suarin poigu tulow – neidiine sapin andaw suarin poijale .Sapin suarin poigu syöw , a kiviä yksikai ei voi liikuttua .Suarin poigu sanow sizärelleh :
– On vie sie kuwzipiähiine mado , ku sen sapin velles minule suaš , sid minul rodies vägiä .
Marija myös sanow vellelleh , što "vie en voi ", sanow :
– Unis näin : pidäw kuwzipiähižen mavon sappi suvva , äskin minä spruavimos .
Ivan Kuropejevič sanow :
– Suvva jo voibi , ga trudno on .
Konzu häi lähti ajamah , ga hebo hänele sanow :
– Menetät hyvän piän šl’uwhan periä .
Ivan Kuropejevič otti hevon piäle suwtui , iški sidä , sanow :
– Kuibo on minun sizär paha , ku on kiven tuan !
Ajaw sinne merirandah , on sie deistvit’el’no kuwzipiähiine mado .Tappaw sen – suabl’al sydỉw – dai ottaw sapin , tuow sizärelleh , andaw kodih tulduw .
Ivan Sarevič tulow sinne .Marija andaw hänele sapin , sen häi syöw .Rubiaw kiviä lekuttamah , ga se vai vähäžel lekkuw , ei voi ottua .Suarin poigu sanow :
– Anna velles vie suaw minule yheksäpiähižen mavon sapin .
Ivan Kuropejevič ku tulow ohotal päi , ga sizär myös sanow :
– Vie olen bol’noi , pidäw yheksäpiähižen mavon sappi suvva .
Ivan Kuropejevič i ottaw dai lähtöw suamah merirannale .Hebo myös sanow :
– Ivan Kuropejevič , menetät hyvän piän pahan sizäres stuači .
Häi otti da hebua iški , iče lähti ajamah ielleh .Meni sih kohtah , ga nägöw sen yheksäpiähižen mavon .Hebo sanow :
– Älä minuw ylen lujasti sivo .
Ivan Kuropejevič suwtui dai vie lujembah hevon sidoi .Ivan Kuropejevič menöw maguajan mavon piäle , išköw suebl’al kieran , ga kolme piädy pakkuw , toižen kieran išköw , ga toine kolme piädy pakui .Sit sе mado iški hännäl – Ivan Kuropejevič pakui kymmenele sylele .Hebo rubei iere piezemäh dai katkai čiepin , da meni dostalit kolme piädy tapoi .Meni hebo , hambahil Ivan Kuropejevičua otti selgäh nosti .Ivan Kuropejevič sapin otti mavol dai lähti ajamah kodih päi . Dai toi hänele sapin (sizärele ).Iče meni ohotale , a Marija sen sapin andoi Ivan Sarevičale .Ivan Sarevič söi dai kiven lykkäi iereh .Menöw pertih dai tolkuijah :
– Minä ottažin sinun mučoikse , ga pidäw velles tappua , gu ei torevu häi .
A Marija sanow :
– Kačo , hänel on äijy vägiä .No minä avvutan .Konzu häi tulow , ku rubiew sinuw abeimah , minä menen aitan piäle , otan huavon hernehty .Konzu toruatto , sit lykkien huavon hernehty hänele jalgoih , dai hänel väit puoletah – häi sih seguaw , rubiaw hernehii syömäh – vet’ myö olemmo kanas roinnuat .
Ivan Kuropejevič tulow ohotal päi da kaččow : ei ole lukkuw veriel .Häi jo tostaheze , što hebo olỉ pravvan sanonuh .Ottaw koirale zapiskažen sidow kaglah , kirjuttaw died’oilleh , što "esli koiru tulow kodih , ga tulgua minuw sprovieduimah , minä rodiemos kuolluh ".Iče menöw pertih .Meni sinne , ga sie Ivan Sarevič .Hyö , tiijät , i torevuttih pertis : ei voi ni kudai kudamua pobedie , jo tuldih senčoih .Ivan Kuropejevič rubei pobedimah .Ivan Sarevič kirgai :
– Marija , tule nygöi , ehti !
Marija otti hernehhuavon jalgoih kuadoi , dai Ivan Sarevič tapoi Ivan Kuropejevičan .Konzu tapoi , Marija sanow :
– Pidäw händäh pilkua kahtehtoštu palažeh , eiga häi elävyw .
Ivan Sarevič sanow :
– Ei elavu , kaivatan havvan kymmendy syldy da panemmo sinne .
Konzu hawdu kaivettih , muah panemah ruvettih , koiru rubei n’uwhtelemah : kaččow , što ižändy on kuollut .Häi ieres i lähti died’oin da buaballuo .Koiru n’el’l’ui kodih .Died’oi da buabo kačotah , ga koiral on zapisku kirjutettu , što "ku koiru tulow kodih , ga tulgua minuw issl’eduimah ".
Nu vot , died’oih da buabah lähtiettih tiijustamah poigua ,buabah ottaw elävät da kuolluot lekarstvat keräl .Koiru vedäw heidy sih samažeh kohtah , kus on muas poigah .Tullah sih kohtah kolmei .Died’oi rubiaw avuamah kalmua .Kalmu avattih .Buabo brizgaičči elävil vezil i Ivan Kuropejevič avai silmät .Ivan Kuropejevič sanow :
– Vältietökseh , died’oi da buabo , minä rubian nowzemah .
Konzu häi rubei havvas nowzemah , ga kymmenele sylele puwt kuavuttih .
Died’oi da buabah sanotah :
– Läkkä , vunukku , kodih iere .
A häi otvietoičči :
– Työ mengiä kodih , a minul pidäw loppussah tiijustua se paha sizär .
Sit Ivan Kuropejevič lähtöw eččimäh sizärdäh .Menöw hevol selgäh , ajaw linnah , kus on hänen sizär .Menöw yhteh taloih lesken akalluo .Hevon azettaw , iče menöw pertih .Meni pertih , kaččow : akku i neidiine on perehty , tytär ylen čoma neidiine .Tulow , tervehyön azuw dai rubiaw tolkuimah heijän kel .
– Vot , – sanow Ivan Kuropejevič , – minä annan tyttärelles kăzipaikkažen . Minuw tapetah , a sinä novvata , kui minuw tapetah , i tule dai vereh kosketa tämä paikkaine da pane kormanih .
Sit , – sanow , – päivän laskiettuw pieliči olgupies se paikkaine lykkiä (huruas olgupies ).Sit huondeksel sinä nowzet – rodiew sit sadu .Sidä saduw ruvetah leikkuamah .Sit sinä primieti , kudai mies enzimäžen lastun piestänöw , se [lastu ] ota kormanih .Myös lykkiä se huruas olgupies pieliči , – sanow .– Sit , – sanow , – jo minä iče tiijän .
Tyttö paikkažen otti , a Ivan Kuropejevič lähti suarilluo , tytöle sanow :
– Minä sinule maksan .
Ku oli Ivan Kuropejevič mennyh , tytön muamah sanow :
– Ei ole hädiä mennä sinne .Hebo da paikkaine diew .
A tytär sanow :
– Lähten , mama ,hebo tämä yksikai ei meile heittäi , briha on hyvä , lähten da piestän , engo voi .
Ivan Kuropejevič menöw suarilluo , menöw sinne , suari priimiw , sanow :
– Požalut’e !
A Ivan Kuropejevič sanow :
– En pädenyt gost’akse pietteniččän , ga en päi i suavattan .
Tyttö sе deistvitel’no meni jälles , sit myös torevuttih suari da Ivan Kuropejevič .Suaril on avvuttajua , dai tapetah Ivan Kuropejevič .Otettih händy tapettih , a tyttö paikkažen vereh kastoi , iče ieres .Tulow tyttö kodih , päivän laskiettuw paikkažen huruas olgupies pieliči lykkiew , iče tyttö muate i vieröw .
Huondeksel suarin poigu nowzow , gu kaččow – ga sadu očaz !Häi rubei nostattamah mučoidu , sanow :
– Kačo vai , yhtes yös on sadu kazvanuh .
Marija otvietoičči :
– Ei ole se sadu , a on se minun velli , sе sit tieššiheze .Tämä sadu pidäw leikata , dai mua kynnättiä .
А sе tyttö myös lähtöw kaččomah sinne , midä kazvaw .Suari prikuazan andaw , štobi̮ oliš seičas sadu leikattu dai kynnetty .Saldatat ruvettih leikkuamah , a tyttö se primietii , kudai iški enzimäžikse puwh kirvehen , sen lastun i otti .Otti myös sen lastun , päivän laskiettuw lykkäi huruas olgupies pieliči .Toššu huondeksen suarin poigu nowzow , kaččow , ga hänen taloin očas on därvi , a därves on sorzu .Häi i sanow :
– Kačoz , Marija , očaz on därvi !
Marija sanow :
– Ei ole se därvi , a on minun velli , sit , seičas že prikaži sorzu ambua .
Suari prikuazan andoi , ga ei voija ambua – sorzu i čukeldah .A suari iče oli hyvä ohotniekku , tuskevuw da iče lähtöw ambumah sorzua .Hyppäi , rubei ambumah , sorzu meni ummičukkelih , hyppäi venehen rewnah dai kuadoi venehen .Ivan Sarevič vedeh i meni .Meni vedeh , ga Ivan Kuropejevič lähti randah Marija Kuropejevnalluo .A Marija jo tulow randah , avaimien kel vastah , sanow Ivan Kuropejevičale , što "sinä olet suarinnu , a minä sar’evnannu ".
A Ivan Kuropejevỉč sanow :
– Velli da sizar ei voija olla yhtes ni konzu ; läkkä minun kel .
Sit hyö mendih tytöllyö , tytöle maksoi jengat hyvät da sanoi hänele :
– Vuota minuw , minä otan sinun mučoikse .
Iče hevon otti da Marijan selgäh nosti .Dai lähtiettih ajamah kodih buaban da died’oilluo .Konzu sinne ajettih , kodih , ga Ivan sanow :
– Kačo , toin ved’man kodih !
Sit kana hyppäi Marijan piele da rubei n’uokkimah silmii .Ivan Kuropejevič tabai da keskel halgai sizären , a iče meni hevol selgäh , ajoi sinne tytöllyö da otti tytön mučoikse .Nygöigi vie eläw .
Loppih .
Ivan Kuropejevič
карельский: ливвиковское наречие
Неккульский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Иван Куропеевич
русский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–