Тексты
Вернуться к списку | редактировать | удалить | Создать новый | История изменений | Статистика | ? Помощь
Kuldaine dvorču
Kuldaine dvorču
карельский: ливвиковское наречие
Неккульский
Oli
enne suari , hänel oli kolme poigua da akku .Suari ičeoli ohotal kuz liäne , a sil aigua tuli Bessmertnoi i varrasti akan .Tuli kodih , ga akkua ei ole i poijile sanow :
– Minun akan otti Bessmertnoi , pidäw mennä eččimäh .
Sellitäh poijat i lähtiätäh eččimäh kaikin .Ajettih , ajettih kaikin kolmei .Siid yhtes kohtas tuli vastah gora gu seiny : ei sua ajua ni astua .Vanhin velli sanow toižile :
– Midäbo nygöi , vellet ?
A nuarin velli Ivan Tsarevič sanow :
– Nostuat minuw goran piäle .
Häi lähtijes sanow :
– Jesli midä löwdänen da lähtenen iäreh tulemah , sid ottuat minuw iäreh , älgiät sinne jättiät .Minä panen nuaran i sid lekahutan .
Häi nowzi goran piäl , ga siä ni midä ewle , i astuw päiwän ehtässäh .Sit kaččow häi , ga hänel iäs suwri dvorču vaskehiine .Meni pertih , ga pertiz neidiine šulkuw višivoiččaw .Se neidiine kyzyw :
– Midä , Ivan Tsarevič , tuliit tänne i kui piäziit ?
A Ivan Tsarevič sanow neidižele :
– Ezmäi syätä da juata matkalaine i magaita yä , siid äskin kyzy !
Dai neidiine syättäw , juattaw , pidäw yän , siid huandeksel myäs i kyzyw .Ivan Tsarevič vastuaw :
– Minul otti muaman Bessmertnoi , edgo sinä tiijä libo edgo kuwlluh , kunne pani ?
Neidiine sanow Ivan Tsarevičal :
– Mene astu viä toine päivy ehtässäh , i tulow sinul vastah hobjaine dvorču , siä eläw minun sizär , eigo häi tiijä .
Mugai ruadoi Ivan Tsarevič .Astui päivän , i tuli hobjaine dvorču vastah .Häi meni pertih , ga mugai on – neidiine vi̮šivoiččow šulkuu .Myäz neidiine kyzyw :
– Midä , Ivan Tsarevič , tuliit tänne ?
Ivan Tsarevič sanow :
– Ezmäi syätä da juata , äskin kyzy , anna matkalane huagavuw .
Häi syättäw , juattaw , sijat azuw dai yän magaittaw .Huandeksel nowzow , i kyzyw myäs neidiine .Dai Ivan Tsarevič sanow , kui on dielo .Dai neidiine nevvow händy iälleh , sanow :
– Astu päivy kai ehtässäh , sit tulow sinul vastah kuldaine dvorču i siä eläw minun vahnembi sizär , eigo häi tiijä .
Dai häi astui , i tuli vastah kuldaine dvorču .I häi meni dvorčah .Myäz neidiine ištuw i šulkuu vi̮šivoiččow , prekrasnoi čoma .Dai neidiine se kyzyw :
– Midä , Ivan Tsarevič , tänne tuliit ?
Häi vastuaw :
– Tuliin muamua eččimäh ,ga älä sinä ezmäi kyzy matkalastu . Ezmäi syätä , juata matkalaine i magaita yä , äskin kyzy .
Syätti , juatti da pani , maguamah .Huandeksel nouzow , i neidiine kyzelöw kai .A Ivan Tsarevič i sanow , kui on dielo , što häi menöw muamua eččimäh . Dai kyzyw :
– Edgo sinä tiijä minun muamua ?
A neidiine vastuaw :
– Tiijän i nevvon , kus on muamas .Mene astu , astu i tulow vastah ylen suwri kodi , pordahien iäs on suuri kivi .Sinä ku menet sen kiven lua , siit tulow kuwzipiähiine mado vastah , sinuu duavimah , ga sinä leikot sil kai piät .Siit tulow yheksäpiähiine , ga myäs leiko piät .Siit jälgimäžekse tulow kaksitoštupiähiine , jesli sil voinnet leikata , sit piäzet muamas lua .A ku suannet muamuadas , ga , Ivan Tsarevič , tule minun lua prošken’n’al .
Prostihez Ivan Tsarevič i lähtöw iälleh .Astuw , astuw , dai tuli suwri kodi vastah , kui nevvoi , kivi pordahien iäs .Dai meni kiven lua , i tuli hänen lua kuwzipiähiine mado .Häi kai piät leikoi .Sit tuli yheksäpiähiine mado , dai sil kai piät leikoi .Sit tuli kaksitoštupiähiine jälgimäžikse .Häi yksitoštu piädy leikoi , a kahtestoštu hänen kel torevui .Mado ruaničči sormen Ivan Tsarevičal , ga häi ku oli hruabroi , ga i kahtendentoštu piän leikkai .Sit häi piäzi pertih .Meni pertih , proidii mene tiijä min komnattua , ga ei ni kedä ole .Jälgimäžeksi meni yläh , ga muamah siä .Muamah ihastuw , hyppiäw kaglah .Dai kyzyw :
– Midä sinä tänne tuliit ?
A poigu vastuaw :
– Minä tuliin , mama , sinuu eččimäh , läkkä minun kel kodih .
A muamah sanow :
– En voi lähtiä , Bessmertnoi tabuaw .Häi seičas on ohotal , a sinä nygöi peittäi hualita .Mihä sinun panen päčin keskeh .A minä hänel tulduw kyzyn , kuz on hänen surmu , a sinä kuwndele .
Vai ehtii peittiä poijan , dai Koščei Bessmertnoi tuli pertih .Pertih ku tuli dai sanow :
– Ohoh , täs on ruskoidu duwhuu !
A muamah sanow :
– Mužikat proijittih pihua myä i käydih vetty juamah .
A ičelleh on poigu pertis peitos .Istuttihes stolah vastakkai juamah , dai kyzyw muamah Koščei Bessmertnoil :
– Vot minul himoittaš tiediä , kus sinun surmu on ?
A häi vastuaw :
– Ohoh , minun surmu on loitos kabrastettu , ei minun surmua ni kel sua löydiä .Järvirannal on suwri puw , sid on suwri hawdu kaivettu , hawdah on pandu suwri sundugu rawdaine , sundugas on eläv hukku , hukal vačas on reboi , reboil vačas on jänöi , jänöil vačas on kana , kanal vačas on jäiččy , jäičän sydämes on minun surmu .I ken voiš sen jäičän suvva i iškiä minul oččah , sit minä kualižin .
A poigu kai kuwndelow hänen taratukset .Koščei Bessmertnoi myäs syäw , juaw dai lähtöw ohotal .I poigu prostihes muamah kel i lähtöw Koščei Bessmertnoin surmua eččimäh .Häi astuw , astuw järvirandua myä i löydäw sen suwren kuwzen .I rubiaw kaivamah hawdua i havvas löydäw sundugan .Sundugan avuaw , a siä eläv hukku .Dai sil vačan avai , a vačas mugai oli reboi .I avuaw reboil vačan , a reboil vačas kana .Dai häi avuaw kanal vačan , kanal vačas jäiččy , dai ottaw jäičän i lähtöw iäree .Tulow muamah lua , andaw jäičän muamalleh , a iče peitähes .Myäs tulow Koščei Bessmertnoi kodih , i ruvetah vastakkai syämäh .Sit muamah otti karmanis jäičän i iški Koščei Bessmertnoidu oččah jäičäl .I sе kuali .Poigu tuli peitoz iäreh ihastuksiz i sanow muamalleh :
– Läkkä nygöi iäreh .
Dai lähtiätäh iäreh i tullah eih kuldaižeh dvorčah , kudamas on neidiine .Tuldih sih , ga neidiine ihastuw viä enämbäl , häi gostittaw , magaittaw yän .Huandeksel nostah , syvväh , juvvah dai ruvetah prostimahez , a neidine itkuu i sanow :
– Ivan Tsarevič , älä velli jätä .
Dai Ivan Tsarevičal žiäli rodih dai otti neidižen .Hyö pril’ubittihes , i otti mučoikse .I lähtiättih iälleh astumah .Iäreh lähtijez Ivan Tsarevič kačahteleh jällel , a neidine sanow :
– Midä sinä jällel kačod , vai dvorčua on žiäli ?
Häi vastai :
– Žiäli on .
Dai neidiine meni proijii ymbäri dvorčaz , i dvorču meni keräžekse , i sen andoi Ivan Tsarevičal karmanih .Lähtiättih astumah , ga neidiine sanow :
– Viä veššizen unohtiin , ga olgah , en enämbi lähte .
Dai tullah dvorčah hobjaižeh , a sizär ее ihastuw , ku tuldih , dai vastai heidy , gostitti .Muattih yä yhtes kai .Huandeksel nostih , ruvettih prostimahez , ga neidiine itkuu : "Ottuad minuu keral ".Dai Ivan Tsarevič duwmaiččow : "Otan , hyvä mučoi roihez vellel ".Lähtiättih iälleh astumah vaskižeh dvorčah .I tuldih vaskižeh dvorčah kolmanden sizären lua .Häi myäs priimi ihastuksis .Muattih yä , i huandes tuli , ruvettih lähtemäh , ga neidiine itköw : "Ottuad minuu sinne keräl ".Ivan Tsarevič duwmaiččow : "Hyvä roihes , kolmandel vellel mučoi ".I jo lähtiätäh kaikin matkah i tuldih sen goran lua .
Ivan Tsarevič ottaw sidow nuarah vaskižez dvorčaz otetun neidižen i tyändäw alah , a velled viä vuatetah .Neidiine ku menöw alah , ga se ku čoma on , ga vahnin velli i sanow : "Tämän minä mučoikse otan ".Ivan Tsarevič ottaw dai tyändäw hobjažen dvorčan neidižen .Myäs ku neidiine menöw alah , ga se ku on čoma , ga vahnembi velli i myäs sanow : "Tämän minä otan mučoikse , a tämä sinul ".Ivan Tsarevič myäs lekahuttaw nuaras i tyändäw kuldažen dvorčan neidižen .Se ku meni sinne , ga vahnembi velli myäs i sanow : "Tämän minä otan , a tämä sinul ".Ivan Tsarevič myäs i lekahutti nuaras i tyändi muamuadah .
Toižed velled muamuadah ku otetah , ga siit paištah : "Nygöi häi sai äijän , a myä ni midä – davai nuaran leikkuammo da jätämmö händy sinne ".I leikattih se nuaru .Dai hyö paištah : "Nygöi ku menemmö kodih , sit sanommo : yksi saimmo muaman , a toine neidižet ".I hyö varaitetah neidižii : "Jesli sanonetto , što häi teidy sai , sit tapammo ".
A Ivan Tsarevič jäi goran piäle , kävelöw da vai itköw , ni kui ei sua piästä .Ivan Tsarevičale juahtui miäleh , midä hänele mučoi taratti , mi liänöw veššine jäi dvorčan lua .Häi tuli sih , ga siä piäni škatulline .Dai avuaw škatulin , a siä hyppiäw linduine .Iče linduine kyzyw :
– Midä , Ivan Tsarevič , sinul pidäw ?
A häi vastuaw :
– Minul pidäs kodih piästä , ku vellet tänne minuu jätettih .
А sе linduine sanow :
– Ištoi minul selgäh .
I se linduine rodih ku heinysuattoine .Dai ее linduine toi händy omah sijah .Linduine rodih järilleh endiželleh , i järilleh pani Ivan Tsarevič škatulih .Häi ei mene pr’uamo omah kodih , a menöw sapožniakan lua yäkse taričehez .
Vellet ku tuldih kodih , sit vahnembi velli rubei kuldažen dvorčan neijisty mučoikse ottamah , a neidiine mene ei .Neidiine sanow : "Sid äski lähten minä sinul mučoikse , ku azunet moižet bašmakat , mittumii minä koiš piin , äski venčah lähten ".Seičas mendih zakažittih i kučutah kaikkii sapožniakkoi i Van’kua kučutah , a se oli ylen humalniakku .Tämän Van’kan lua oli Ivan Tsarevič , i häi käski ottuakseh azua botinkat . Häi menöw tsuarin lua i otah azua botinkat .Tulow kodih matin kel , humalažes i sanow akal :
– Meni minun piähyt , ku en voinne azua moižii botinkoi tsuarin tytttärel .
A yäniakku sanow ižändäl :
– Pane huali jumalah , viäre muata .Huandes mudroỉmbi ehtiä on .
Häi yäl menöw dai avuaw škatuližen , kuduan toỉ keräl .Sỉl keskiä linduine pörähtäh i kyzyw :
– Midä pidäw , Ivan Tsarevič ?
A häi vastuaw :
– Tsuarin tyttärel pidäw botinkat , mittumis siä käveli .
Vai ehti sen sanua , i linduine pörähtäh lendoh i lendäv sinne i tuaw botinkat , mittumii siä pidi tsuarin tytär .
Tuli dai nostattaw ižändän huandeksel aigažeh i sanow ižändäl :
– Mene viä tsuaríl botinkat .
Ižändy vedi meni botinkat tsuaril , a net rodih parahite tyttäreỉ .Sil mužikal lähtijes annettih äijy dengua .Tulow kodih .
Tsuarin tytär pani botinkat jalgah , a net on parahite , a sit tsuarin tyttärel ku ei ole himo lähtiä venčah , ga sit sanow : "Minul viä pidäw moine pluat’t’u , mittumis minä koiš kävelin ".Myäs kaikil portnihoil annetah zakuazat .Ombelutetah kaikil , a ni ken ei voi ommella parahite , a Van’kan lua viä ei käwdy .Nygöi ostettih šulkuu i viätäh ombelukseh Van’kan lua .Sit sanotah :
– Van’ka azui botinkat parahite , ga eigo voigi pluat’t’ua ommella .
Sit kučuttih Van’kua , i Van’kal lähtijes Ivan Tsarevič sanow :
– Ota myäs zakuazu .
Ižändy sе varuaw ottajes , ku händy varaitetah : "Jesli et voinne azua moštu pluat’t’uadu , sit piä menöw ".
A Ivan Tsarevič lähtijes sanow :
– Ota , azummo .
Meni tsuarih i ottaw zakuazan , a sil denguadu annetah äijy .Tulles häi juaw viinuadu dai tulow kodih humalažes .Tulow dai sanow akal :
– Meni nygöi minun piähyt .
A yäniakku sanow :
– Viäre muata , huandes on mudroimbi ehtiä .
Viärtih muata , dai Ivan Tsarevič meni avaỉ škatulin , dai linduine lendi i kyzyi :
– Midä pidäw , Ivan Tsarevič ?
Häi sanow :
– Tsuarin tyttärel pidäw pluat’t’u , mittumis häi koiš käveli .
Dai vai ku ehtii sen sanua , dai linduine pörähtih lendoh dai pluat’an seičas toi .Huandeksel nostattaw Ivan Tsarevič ižändän i sanow :
– Pluat’t’u on valmiš .
Dai huandeksel pluat’an vedi sinne .Tsuarin tytär pani piäl dai se parahite , i sanow : "Vot tämä on parahite .Nygöi viä minä en lähte venčah .Minul viä pidäw dvorču , mittumaz minä siä eliin ".Myäs kaikil plotniakoil annetah zakuazu , ga ni ken ei viä ottai .Sit prid’otse andua Van’kal zakuazu .Sit Van’kua kučutah , eigo häi voi azua , ku häi azui pluat’an da botinkat , ga eigo voi häi azuagi dvorčua .Sit ižändy tuli , a lähtijes yäniakku sanow : "Ottaije , azut sinä dvorčan ".
Myäz meni tsuarin lua i ottihes , i hänel annettih äijy dengua .Häi myäs tulow kodih humalažes .Kodih ku tuli , ga yäniakku sanow :
– Minä nygöi lähten iče dvorčua luadimah .
Ivan Tsarevič yäl menöw tsuarin dvorčan lua .Häi meni sinne , otti kuldažen jäiččäžen i viihtättäw , dai dvorču valmis .Se dvorču ku rodihes , i häi meni sil paradnoil , kus se andilas lähtöw silmii pezemäh , i ottaw pal’l’azen kädeh , butto häi valmištaw (dvorčua ).Tulow andilas silmii pezemäh niidy paradnoloi myä . A häi tuli enne silmiän pezendyä dvorčua kaččomah .Tulow paradnoil , a Ivan Tsarevič butto sit valmištelow dvorčua .A neidiine ku sih tuli , ga häi dogadi Ivan Tsarevičan i hyppäi kaglah :
– Kus päi sinä tuliit ?
Siit hyö mollei tsuarin lua i sanow tsuaril :
– Vot tämä minuu löydi .
Sit tsuari kyzeli kai , kui oli .Sen jälgeh tsuari tuskevui dai toižet poijat tyändi koiš iäreh .
Ivan Tsarevič i se neidiine mendih yhteh da nygöi viä eletäh .
Minä olin siä svuad’bas , annettih pohjattomal r’umkal viinua , dai minä humalduin , hoš usi̮i myä valuttih .
Kuldaine dvorču
карельский: ливвиковское наречие
Неккульский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
Золотой дворец
русский
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–