Тексты

Вернуться к просмотру | Вернуться к списку

Teitä kuččuu Sl’udarium

История изменений

10 сентября 2025 в 15:51 Нина Шибанова

• создал(а) текст
• создал(а) текст: Kešäkuušša Petroskoissa vietettih uuvven Sl’udarium-musejotilan viralliset avajaiset. Še šijottuu entisen kiillehtehtahan erähäššä ošaštošša. Sl’udarium-tilalla on šemmoni istorija. Tehtahan jatkaja, Petromika-ošakehyhtijön johtaja Il’sija Zinnatulina kakši vuotta takaperin alko smiettie šiitä, jotta entisen lakka- ta mualiošašton rakennukšeh šijotettais eräš kulttuurikeškuš. Lopulta hiän otti yhteyttä Karjalan taitomusejon entisih ruatajih Natalja Kozlovskajah, Tatjana Saltikovah ta Irina Latkinah, kumpasilla jo oli šuurta kokemušta musejo- ta näyttelyprojektien luatimisešša. Naisilla mieleh tuli ideja muuttua jo tuhoutuja rakennuš Sl’udarium-luovakeškukšekši, jotta ikuistua muistuo aikoinah Kevätkuun 8.^ päivällä nimitetty -arvonimen ta Kunnivomerkin šuanuošta tehtahašta ta šen mainijoista ruatajista. Petromika-ošakehyhtijö toteutti šen projektin vuuvven 2023 alušta yhteistyöššä ei-kaupallisen Kulttuurin ekologija -järještön kera. Še valmistau kulttuurisie ta ekologisie projektija. Enšin piti kunnoštua ošašton rakennuš, a šiitä ašettua šiih temaattini näyttely. Šen disainin valmistamisešša autto Taitomusejon toini entini ruataja Vitalii Tamm. Näyttelyn valmissukšeh ošallistu Petroskoin valtijonyliopiston istorijan opaštajat ta Venäjän tietoakatemijan Karjalan tietokeškukšen geologitiijon instituutin tietomiehet. Krasnoarmeiskaja-kavulla olijan šisähkäyntitilan koristi taiteilija Jegor Kukuškin. Nyt “Sl’udariumin” kävijät šatutah šuureh šalih, missä on administrattori, pieni suveniirikauppa, pieni kahvila ta tualetit. Šiitä kävijät laškeuvutah portahie myöten enšimmäiseh kerrokšeh ta jouvutah näyttelyn alkuh. Šiinä on esitetty näyttelyesinehie kiiltehen lajiloista, struktuurista ta ominaisukšista šekä mineraliloista, missä on kiillehtä. Ne kerrotah kävijillä, mitein 1500-luvušta Karjalašša šuatih kiillehtä šekä kiiltehen käytöštä vanhoina aikoina ta nykyjäh. Šamoin šiinä on omaluatuni laboratorija, missä voipi viettyä eri kuot’t’eluja kiiltehen kera. Näyttelyn toini oša on korissettu šalien tyylissä ta kertou kiiltehen louhinnašta Čuupan esiintymän kaivokšissa. Näyttelyn yläoša kertou äijän mielenkiintoista meijän kiillehtehtahan toiminnašta. Šen ošašton nimi on “Tehtahan omaluatuisuš”. Šitä luajittih šamannimisen projektin rajoissa, kumpani voitti Nuorison aseita hoitajan federalisen toimiston Opaššuš-projektin rajoissa pitämäššä Rosmolod’ož.^ Grantit 2.^ kauši -kilpailušša. “Sl’udarium” šai ošašton monie näyttelyesinehie ta dokumenttija tehtahan entisiltä ruatajilta ta heijän omahisilta, tehtahan entiseštä musejošta. Šamoin šiinä on Karjalan kanšantaiteilijan Valentin Čekmasovin mualuama kiiltehen näpistäjän Tamara Starikovan muotokuva. Ennein še šäily tehtahan musejošša ta šiitä muotokuvan šankarin luona. Hiän antoki šen “Sl’udariumilla”. Näyttelyn toini oša on “Sl’udariumin vihrie spektri”. Še on omissettu ekologijalla ta tevollisušjätteijen käytöllä. Šiinä ošaštošša vietetäh ekologisie luventoja ta muasteri-oppija. “Sl’udariumin” tiijolliset näyttelyt on tarkotettu eri-ikäsillä ihmisillä ta ryhmillä. Niitä, ket tullah lapšien kera, ottau vaštah kiiltehen haltie Mika. Musejotilan ruatajat kučutah kaikkie halukkahie šuamah uušie tietoja kiilteheštä ta entisen tehtahan kollektiivista. Koko šykyšyn aikana “Sl’udarium” on auki klo 12–20.